Unbiun

hipotetyczny pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 121

Unbiun (Ubu, ang. unbiunium) – hipotetyczny pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 121.

Unbiun
unbinil ← unbiun → unbibi
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.

unbiun, Ubu, 121

Grupa, okres, blok

3[1], 8, p

Stopień utlenienia

I[2], III[1]

Konfiguracja elektronowa edytuj

Zakładając, że grupa 3 układu okresowego zawiera skand, itr, lantan i aktyn, unbiun byłby kolejnym pierwiastkiem tej grupy. Prosta ekstrapolacja obliczonych poziomów energetycznych orbitali dla pierwiastków poprzedzających Ubu w grupie wskazywałaby, że jego konfiguracja elektronowa w stanie podstawowym powinna kończyć się obsadzeniem 7d18s2. Ze względu jednak na stabilizację orbitalu 8p w wyniku efektów relatywistycznych korzystniejsza energetycznie jest konfiguracja 8s2p1[4][5], choć różnica w energiach jest bardzo mała[6]. Pomimo że nie zawiera elektronów na orbitalu 5g, zalicza się go do bloku g, którego jest pierwszym elementem, a pierwiastek 138 ostatnim[6][7]. Przewidywanym stopniem utlenienia Ubu w związkach z fluorowcami jest III[6], stabilny powinien być także UbuF (analogicznie do AcF)[2].

Możliwość syntezy edytuj

 
Eksperymentalna i teoretyczna stabilność jąder atomowych. Izotopy znane oznaczone są obramowaniem. Białym owalem oznaczono pierwszą wyspę stabilności[8][9].

Unbiun jest prawdopodobnie ostatnim pierwiastkiem, który można będzie otrzymać i wykryć metodami opracowanymi dla pierwiastków o liczbie atomowej < 120. Możliwość jego otrzymania jest jednak wątpliwa z powodu niezwykle małego przekroju czynnego przy bombardowaniu dostępnych aktynowców jądrami cięższymi niż 48
Ca
oraz przewidywany bardzo krótki czas połowicznego rozpadu, prawdopodobnie krótszy niż kilka mikrosekund koniecznych dla przejścia jądra przez separator[9]. Obliczenia wskazują przy tym, że izotopy 299
Ubu, 300
Ubu i 301
Ubu
są najcięższymi jądrami (osiągalnymi obecnie stosowanymi technikami), których czas życia jest dłuższy niż 1 μs[8][9]. Przewiduje się, że trwalsze superciężkie jądra występują w obszarze tzw. wysp stabilności, charakteryzujących się znacznie większą liczbą neutronów, niż w jądrach uzyskiwanych współcześnie. W granicach drugiej wyspy stabilności znajdują się też dłużej żyjące izotopy Ubu[8][9].

Pierwsza próba jego uzyskania podjęta została w 1977 r. w Darmstadt w Niemczech. Izotop 238
U
bombardowano jonami miedzi 65
Cu
, jednak nie zaobserwowano jąder 121, oczekiwanych w reakcji[10]:

238
U + 65
Cu → 303
Ubu
*

Przypisy edytuj

  1. a b Hoffman, Lee i Pershina 2006 ↓, s. 1724.
  2. a b Davi H.T. Amador i inni, 4-Component correlated all-electron study on Eka-actinium Fluoride (E121F) including Gaunt interaction: Accurate analytical form, bonding and influence on rovibrational spectra, „Chemical Physics Letters”, 662, 2016, s. 169–175, DOI10.1016/j.cplett.2016.09.025 (ang.).
  3. Hoffman, Lee i Pershina 2006 ↓, s. 1659, 1722.
  4. Hoffman, Lee i Pershina 2006 ↓, s. 1730–1731.
  5. Paul J. Karol, The Periodic Table (continued?): Eka-francium Et Seq., „Chemistry International”, 39 (1), 2017, DOI10.1515/ci-2017-0104 (ang.).
  6. a b c Pekka Pyykkö, A suggested periodic table up to Z ≤ 172, based on Dirac–Fock calculations on atoms and ions, „Phys. Chem. Chem. Phys.”, 13 (1), 2011, s. 161–168, DOI10.1039/C0CP01575J, PMID20967377 (ang.).
  7. Jean-Pierre Dognon, Pekka Pyykkö, Chemistry of the 5g Elements: Relativistic Calculations on Hexafluorides, „Angewandte Chemie”, 129 (34), 2017, s. 10266–10268, DOI10.1002/ange.201701609 (ang.).
  8. a b c Walerij Zagriebajew, Opportunities for synthesis of new superheavy nuclei [online], Cyclotron Institute, Texas A&M University, 28 maja 2012 (ang.).
  9. a b c d Valeriy Zagrebaev, Alexander Karpov, Walter Greiner, Future of superheavy element research: Which nuclei could be synthesized within the next few years?, „Journal of Physics. Conference Series”, 420, 2013, s. 012001, DOI10.1088/1742-6596/420/1/012001, arXiv:1207.5700 (ang.).
  10. Sigurd Hofmann, On beyond uranium. Journey to the end of the periodic table, London: Taylor & Francis, 2002, s. 105, ISBN 0-415-28496-1, OCLC 49901834 [dostęp 2019-10-31] (ang.).

Bibliografia edytuj