Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

państwowa wyższa uczelnia w Krakowie

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (ang. University of the National Education Commission[2]), skr. UKEN – publiczna uczelnia w Krakowie. Jest kontynuacją utworzonej 11 maja 1946 Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, która rozpoczęła działalność 25 października 1946.

Uniwersytet
Komisji Edukacji Narodowej
w Krakowie
University of the National Education Commission
Ilustracja
Główny budynek uczelni przy ul. Podchorążych 2
Data założenia

11 maja 1946

Typ

uczelnia publiczna

Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Adres

ul. Podchorążych 2
30-084 Kraków

Liczba studentów

17 202[1] (12.2023)

Rektor

prof. dr hab. Piotr Borek

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Uniwersytet Pedagogiczny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Uniwersytet Pedagogiczny”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Uniwersytet Pedagogiczny”
Ziemia50°04′26,19″N 19°54′30,74″E/50,073942 19,908539
Strona internetowa

W 2023 roku, w rankingu prowadzonym przez miesięcznik „Perspektywy” Uniwersytet zajął przedostatnie czwarte miejsce (w 2022 był na drugiej pozycji, a wcześniej przez lata był liderem tego zestawienia) wśród pięciu uczelni pedagogicznych w Polsce[3][4].

Historia

edytuj

Uczelnia w początkowym okresie przygotowywała nauczycieli szkół podstawowych. Cykl kształcenia obejmował 3 lata i kończył się egzaminem dyplomowym. Począwszy od roku akademickiego 1949/1950 rozpoczął również kształcenie nauczycieli szkół średnich i prowadził działalność w nowej strukturze organizacyjnej opartej na wydziałach. Równocześnie powołano instytucje i stanowiska akademickie: senat, rady wydziałów, rektora, prorektorów i dziekanów.

W 1954 roku uczelnia uzyskała status szkoły wyższej, w której studia trwały 4 lata, a absolwenci zdobywali pełne wykształcenie wyższe i dyplom magistra. Przemiany polityczne roku 1956 sprawiły, że Uczelnia otrzymała znaczną autonomię i po raz pierwszy dokonano wyboru rektora, dotychczas mianowanego. Został nim prof. dr Wincenty Danek. Pod jego kierownictwem nastąpił rozwój Wyższej Szkoły Pedagogicznej, który sprawił, że w środowisku oświatowym zyskała powszechnie opinię Uczelni przygotowującej wysoko wykwalifikowaną kadrę nauczycieli[potrzebny przypis]. Począwszy od roku akademickiego 1958/1959 studia przedłużono do 5 lat.

W 1959 uczelnia otrzymała prawa nadawania stopnia naukowego doktora (literaturoznawstwo, językoznawstwo, historia, filozofia, nauki o polityce, biologia, geografia, matematyka, pedagogika, sztuki piękne, fizyka), a w 1967 roku prawo przeprowadzania przewodów habilitacyjnych (literaturoznawstwo, językoznawstwo, historia, biologia).

W 1973 Wyższa Szkoła Pedagogiczna otrzymała imię Komisji Edukacji Narodowej.

Rok 1989 rozpoczął okres przeobrażeń ustrojowych i społecznych, stawiając przed środowiskiem akademickim nowe zadania, polegające na wypracowaniu modelu kształcenia i funkcjonowania w warunkach pełnej samodzielności i samorządności.

1 października 1999 roku weszła w życie ustawa o nadaniu uczelni nazwy Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, natomiast 20 listopada 2008 roku weszła w życie kolejna ustawa, tym razem nadając Uczelni nazwę Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. 30 sierpnia 2023 roku Sejm uchwalił ustawę, której art. 36 z dniem 1 października 2023 nadaje uczelni nazwę Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie[5].

Za rektorów Michała Śliwy (2008–2016) i Kazimierza Karolczaka (2016–2020) nastąpiła gruntowna przebudowa struktury organizacyjnej, nasilenie aktywności badawczej i rozwoju kadry naukowo-dydaktycznej, znaczące rozszerzenie oferty edukacyjnej, urozmaicenie i modernizacja procesu dydaktycznego. Dzięki temu już w roku 2017 uczelnia osiągnęła bardzo dobre wyniki kompleksowej oceny jednostek naukowych - z jej siedmiu wydziałów pięciu przyznano kategorię A, a pozostałym dwóm kategorię B[6]. Pozwoliło to zakwalifikować się jej, wraz z 19 innymi, do pierwszego konkurs w ramach programu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza[7]. W najnowszej jednak ewaluacji działalności naukowej – przeprowadzonej w roku 2022, już za kontrowersyjnego rektora Piotra Borka[8] – żadnej z 21 ocenianych dyscyplin naukowych nie przyznano pierwotnie kategorii A (16 uzyskało kategorię B+, a 5 kategorię B)[9], a po odwołaniach uzyskały ją 3 dyscypliny (17 B+ i jedna B)[10].

Kalendarium

edytuj
  • 1946: powstanie Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej
  • 1954: uzyskanie statusu szkoły wyższej
  • 1973: nadanie Wyższej Szkole Pedagogicznej imienia Komisji Edukacji Narodowej
  • 1999: zmiana nazwy na Akademia Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej
  • 2008: zmiana nazwy na Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej
  • 2023: zmiana nazwy na Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (od 1.10.2023)[11]

Rektorzy

edytuj

Wykładowcy

edytuj

Absolwenci

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Absolwenci Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie.

Struktura uczelni

edytuj
 
„Nowy budynek” Uniwersytetu Pedagogicznego
 
Budynek Wydziału Pedagogicznego Uniwersytetu Pedagogicznego przy ul. Ingardena 4 w Krakowie
 
Zespół budynków Wydziału Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego przy ul. Mazowieckiej 43 w Krakowie

Uczelnię tworzy pięć wydziałów oraz dziewiętnaście instytutów.

Wydziały

edytuj

Lista[12]:

  • Wydział Nauk Humanistycznych
  • Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych
  • Wydział Nauk Społecznych
  • Wydział Pedagogiki i Psychologii
  • Wydział Sztuki

Instytuty

edytuj

Lista[13]:

  • Instytut Bezpieczeństwa i Informatyki
  • Instytut Biologii i Nauk o Ziemi
  • Instytut Dziennikarstwa i Stosunków Międzynarodowych
  • Instytut Filologii Angielskiej
  • Instytut Filologii Polskiej
  • Instytut Historii i Archiwistyki
  • Instytut Malarstwa i Edukacji Artystycznej
  • Instytut Matematyki
  • Instytut Nauk Medycznych w organizacji
  • Instytut Nauk o Informacji
  • Instytut Nauk o Zdrowiu
  • Instytut Nauk Technicznych
  • Instytut Neofilologii
  • Instytut Pedagogiki
  • Instytut Pedagogiki Specjalnej
  • Instytut Prawa, Ekonomii i Administracji
  • Instytut Psychologii
  • Instytut Socjologii
  • Instytut Sztuki i Designu
  • Instytut Zarządzania i Spraw Społecznych

Budynki dydaktyczno-naukowe

edytuj
 
Budynek dydaktyczny Instytutu Filologii Angielskiej UP przy ul. Karmelickiej 41 w Krakowie

Zaplecze hotelowo-akademickie Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej

edytuj
  • Dom Studencki „Za Kolumnami”
  • Dom Studencki „Krakowiak”
  • Dom Studencki „Zaułek”
  • Dom Studencki „Atol”

Uroczystości na uczelni

edytuj
  • 14 października – Dzień Edukacji Narodowej (rocznica powstania Komisji Edukacji Narodowej – 14 października 1773)
  • 11 maja – Święto Uczelni (ukonstytuowanie się Komitetu Organizacyjnego Państwowej Wyższej Szkoły Pedagogicznej – 11 maja 1946)

Władze Uczelni

edytuj

Władze rektorskie

edytuj

W kadencji 2020–2024:

Stanowisko Imię i nazwisko
Rektor prof. dr hab. Piotr Borek
Prorektor ds. Kształcenia i Rozwoju
p.o. Kanclerza
dr hab. Robert Stawarz
Prorektor ds. Nauki dr hab. Michał Rogoż
Prorektor ds. Studenckich dr hab. Katarzyna Plutecka

Władze dziekańskie

edytuj

W kadencji 2020–2024[14]:

Wydział Dziekan
Wydział Nauk Humanistycznych dr hab. Andrzej Kuropatnicki
Wydział Nauk Społecznych prof. dr hab. Roman Kochnowski
Wydział Nauk Ścisłych i Przyrodniczych dr hab. Grzegorz Formicki
Wydział Pedagogiki i Psychologii dr hab. Ireneusz Świtała
Wydział Sztuki dr hab. Łukasz Murzyn

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2023/2024 [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-06-30].
  2. Pedagogical University of Krakow - Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie [online], www.up.krakow.pl [dostęp 2023-10-01].
  3. Ranking Szkół Wyższych Perspektywy 2024 [online], ranking.perspektywy.pl [dostęp 2024-06-30] (pol.).
  4. Dorota Rojek-Koryzna, Uniwersytet Pedagogiczny najlepszą uczelnią pedagogiczną w Polsce | [online], www.up.krakow.pl, 17 lipca 2020 [dostęp 2020-07-30] (pol.).
  5. USTAWA z dnia 30 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw [online], orka.sejm.gov.pl [dostęp 2023-09-01].
  6. Wyniki kompleksowej oceny jednostek naukowych z 2017 roku [online] [dostęp 2022-11-18].
  7. I Konkurs IDUB - Ministerstwo Edukacji i Nauki - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Edukacji i Nauki [dostęp 2022-11-17] (pol.).
  8. Outsiderkomentarz:, Podsumowanie trzyletniej kadencji Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej, prof. dr. hab. Piotra Borka – Komisja Międzyzakładowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego "Inicjatywa Pracownicza" [online], 28 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-31] (pol.).
  9. Wyniki ewaluacji działalności naukowej za lata 2017-2021 - Ministerstwo Edukacji i Nauki - Portal Gov.pl [online], Ministerstwo Edukacji i Nauki [dostęp 2022-11-17] (pol.).
  10. RAD-on: RAPORTY, ANALIZY, DANE [online], radon.nauka.gov.pl [dostęp 2023-06-29].
  11. Aleksandra Łabędź: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie zmienił nazwę. Prezydent RP Andrzej Duda podpisał ustawę w tej sprawie. Gazeta Krakowska, 2023-09-13. [dostęp 2023-09-13].
  12. Wydziały - Uniwersytet Pedagogiczny [online], www.up.krakow.pl [dostęp 2023-01-11].
  13. Instytuty - Uniwersytet Pedagogiczny [online], www.up.krakow.pl [dostęp 2023-02-01].
  14. Dziekani, Przewodniczący Rad Dyscyplin i Pełnomocnicy Rektora ds. Dyscyplin - Uniwersytet Pedagogiczny [online], www.up.krakow.pl [dostęp 2020-10-19].

Bibliografia

edytuj