Urzędnik
 |
Ten artykuł należy dopracować: przedstawiono sytuację tylko z polskiej perspektywy – artykuł powinien być przekrojowy. Pomóż go poprawić. Na stronie dyskusji mogą znajdywać się pomocne komentarze. |
Urzędnik – w potocznym znaczeniu osoba pracująca lub pełniąca funkcję w administracji publicznej[1]. W Polsce urzędnikami mogą być jedynie osoby zatrudnione na podstawie mianowania w administracji rządowej, a nie samorządowej[2], dlatego określanie pracowników samorządowych mianem urzędników w świetle polskiego prawa jest błędem[3][4].
Prawo polskieEdytuj
Urzędnik służby cywilnejEdytuj
Urzędnik służby cywilnej – osoba zatrudniona w urzędzie administracji publicznej na podstawie mianowania zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej. Urzędników służby cywilnej nazywa się także urzędnikami mianowanymi[5].
Zgłoszenie do postępowania kwalifikacyjnego składa się w okresie od 1 stycznia do dnia 31 maja każdego roku. Postępowanie prowadzi Krajowa Szkoła Administracji Publicznej. W 2009 roku odbyło się ono w dniu 27 czerwca w Warszawskim Centrum EXPO XXI. Wzięło w nim udział 1059 pracowników służby cywilnej[6]. Egzamin, składający się z trzech części (test umiejętności, test wiedzy i test umiejętności kierowniczych), zdało 530 osób[7]. Limit mianowań w 2010 r. wynosi 1000 osób[8]. W 2010 roku egzamin, składający się z dwóch części (test umiejętności i test wiedzy), odbył się w tym samym miejscu w dniu 3 lipca. Wzięły w nim udział 2494 osoby[9].
Mianowania dokonuje Szef Służby Cywilnej w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej.
Pracownik samorządowyEdytuj
Pracownik samorządowy to osoba zatrudniona w urzędach gminnych (miasta), powiatowych i marszałkowskich oraz jednostkach podporządkowanych administracji samorządowej na podstawie umowy o pracę, wyboru lub powołania, w świetle przepisów ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.
Wymagania na stanowisko urzędniczeEdytuj
Na podstawie obowiązujących przepisów ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 265) o uzyskanie mianowania w służbie cywilnej może ubiegać się osoba, spełniająca następujące warunki:
- jest pracownikiem służby cywilnej,
- posiada co najmniej trzyletni staż pracy w służbie cywilnej, lub uzyskała zgodę dyrektora generalnego urzędu na przystąpienie do postępowania kwalifikacyjnego przed upływem tego terminu, jednak nie wcześniej niż po upływie dwóch lat od nawiązania stosunku pracy w służbie cywilnej,
- posiada tytuł magistra lub równorzędny (np. lekarz),
- zna co najmniej jeden język obcy spośród języków roboczych Unii Europejskiej lub język arabski, białoruski, chiński, islandzki, japoński, norweski, rosyjski, ukraiński,
- jest żołnierzem rezerwy lub nie podlega powszechnemu obowiązkowi obrony.
Spełnienie przez pracownika warunków określonych w ustawie potwierdza dyrektor generalny właściwego urzędu.
Pracownikiem samorządowym zatrudnionym na kierowniczym stanowisku urzędniczym może być osoba, która:
- jest obywatelem polskim,
- ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,
- posiada kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania pracy na określonym stanowisku,
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,
- cieszy się nieposzlakowaną opinią,
- posiada co najmniej trzyletni staż pracy lub wykonywała przez co najmniej 3 lata działalność gospodarczą o charakterze zgodnym z wymaganiami na danym stanowisku,
- posiada wykształcenie wyższe.
Obowiązki urzędnikaEdytuj
- Do podstawowych obowiązków urzędnika należy dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesów państwa oraz indywidualnych interesów obywateli.
- Do obowiązków należy w szczególności:
- przestrzeganie prawa,
- wykonywanie zadań urzędu sumiennie, sprawnie i bezstronnie,
- informowanie organów, instytucji i osób fizycznych oraz udostępnianie dokumentów znajdujących się w posiadaniu urzędu, jeżeli prawo tego nie zabrania,
- zachowanie w tajemnicy informacji niejawnych i innych tajemnic prawnie chronionych w zakresie przez prawo przewidzianym,
- zachowanie uprzejmości i życzliwości przede wszystkim wobec obywateli oraz w kontaktach ze zwierzchnikami, podwładnymi i współpracownikami
- zachowanie się z godnością w miejscu pracy i poza nim,
- sumienne i staranne wypełnianie poleceń przełożonego,
- pracownik samorządowy jest obowiązany złożyć oświadczenie majątkowe na żądanie pracodawcy, a w przypadku niektórych pracowników (np. wydających decyzje administracyjne) także co roku.
Pracownik samorządowy zatrudniony na stanowisku urzędniczym podlega okresowym ocenom kwalifikacyjnym, dokonywanym przez bezpośredniego przełożonego. Obejmuje ona w szczególności wywiązywanie się przez urzędnika z obowiązków wynikających z zakresu czynności na zajmowanym stanowisku pracy. Ocena jest sporządzana co najmniej raz na dwa lata.
PrzypisyEdytuj
- ↑ S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego PWN, T. 4, Warszawa 2006 r.
- ↑ Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 265)
- ↑ Pojęcie pracownika samorządowego (uwagi de lege lata) – Sprawy samorządowe – Czytaj – samorzad.lex.pl. www.samorzad.lex.pl. [dostęp 2016-05-20].
- ↑ Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1282)
- ↑ Pojęcie pracownika samorządowego (uwagi de lege lata) – Sprawy samorządowe – Czytaj – samorzad.lex.pl. samorzad.lex.pl. [dostęp 2016-05-20].
- ↑ Postępowanie kwalifikacyjne w służbie cywilnej.
- ↑ Gazeta Prawna: Połowa kandydatów zdała egzamin na urzędnika mianowanego.
- ↑ Krajowa Szkoła Administracji Publicznej: Postępowanie kwalifikacyjne.
- ↑ Agnieszka Marek: Dwukrotnie wzrosła liczba kandydatów na urzędników mianowanych. Samorzad.infor.pl. [dostęp 10 lipca 2010].
BibliografiaEdytuj
- Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1282) obowiązująca od 1 stycznia 2009 r.
- Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. z 2020 r. poz. 265)
