Uskok Wairarapa
Uskok Wairarapa (ang. Wairarapa Fault) – uskok dekstralny (prawoprzesuwczy), położony w południowej części Wyspy Północnej w Nowej Zelandii, którego bieg wznosi się w północno-zachodniej części w postaci pasma górskiego Rimutaka. Uskok Wairarapa wchodzi w skład systemu uskoków Wyspy Północnej, tzw. North Island Fault System, który umożliwia przenoszenie przemieszczeń wzdłuż uskoku transformacyjnego, stanowiącego granicę pomiędzy płytą pacyficzną i indoaustralijską[1].
_near_the_top_of_the_range..jpg)
Przebieg edytuj
Uskok Wairarapa biegnie wzdłuż pasma górskiego Rimutaka i kontynuuje swój bieg na południe od jeziora Wairarapa, gdzie przechodzi w uskok odwrócony Wharekauhau, który biegnie po dnie oceanu w Cieśninie Cooka przez około 30 km. Możliwe, że uskok Wairarapa kontynuuje również swój bieg na południu w kierunku północno-zachodnim, gdzie rozgałęzia się na mniejsze uskoki. Mniejsze uskoki w tej części uskoku Wairarapa są aktywne sejsmiczne[2]. W kierunku północnym uskok kończy swój bieg w pobliżu miejscowości Mauriceville i następnie w dolinie Pa Valley przechodzi w uskok Alfredton[3].
Aktywność sejsmiczna edytuj
Uskok Wairarapa usytuowany jest na granicy dwóch płyt tektonicznych indoaustralijskiej i pacyficznej. Napieranie płyty pacyficznej na indoaustralijską może prowadzić do występowania potężnych pęknięć wzdłuż uskoków: Wairarapa, Wellington oraz mniejszych uskoków Ohariu i Carterton[4]. Trzęsienia ziemi występujące wzdłuż uskoku oraz związane z nimi ruchy skorupy ziemskiej doprowadziły do wypiętrzenia się pasma górskiego Rimutaka[2].
Pękniecie wzdłuż uskoku Wairarapa oraz uskoku odwróconego Wharekauhau było przyczyną wystąpienia trzęsienia ziemi w Wairarapa w 1855 roku o magnitudzie 8,2° w skali Richtera. Dowody geologiczne wskazują również na fakt, że pękniecie przeniosło się dalej na północ wzdłuż uskoku Alfredton[3][5]. Zapisy kopalne na plaży położonej na przylądku Turakirae Head, dostarczyły danych nt. trzęsień ziemi w czasach prehistorycznych. Badania geologiczne wykazały, że w przeciągu ostatnich 5500 lat BP miało miejsce pięć dużych pęknięć wzdłuż uskoku Wairarapa, a ostatnie z nich – w 1855 roku. Duże pęknięcia wzdłuż uskoku zdarzają się średnio co około 1200 lat[6].
Przypisy edytuj
- ↑ Palaeoearthquake surface rupture in a transition zone from strike-slip to oblique-normal slip and its implications to seismic hazard, North Island Fault System, New Zealand. W: Reicherter K. i inni (red.), Mouslopoulou, V. i inni: Palaeoseismology: historical and prehistorical records of earthquake ground effects for seismic hazard assessment. Londyn: Geological Society, 2009, s. 269–292. ISBN 978-1-86239-276-2.
- ↑ a b Barnes, P.M.: The southern end of the Wairarapa Fault, and surrounding structures in Cook Strait. Greater Wellington Regional Council, 2005. [dostęp 2017-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-20)]. (ang.).
- ↑ a b Schermer, E.R. i inni: Active faults, paleoseismology, and historical fault rupture in northern Wairarapa, North Island, New Zealand. New Zealand Journal of Geology & Geophysics, 2004. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Langridge, R.: Active faulting and paleoearthquakes in the Wairarapa and Wellington Regions. Greater Wellington Regional Council, 2005. [dostęp 2017-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-20)]. (ang.).
- ↑ Rodgers, D.W.; Little T.A.: World’s largest coseismic strike-slip offset: The 1855 rupture of the Wairarapa Fault, New Zealand, and implications for displacement/length scaling of continental earthquakes. Journal of Geophysical Research, 2006. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).
- ↑ Van Dissen, R. i inni: It’s Our Fault: Better Defining the Earthquake Risk in Wellington - Results to Date & a Look to the Future. NZEE Conference Proceedings, 2009. [dostęp 2017-08-13]. (ang.).