Ustniczek cesarski

Ustniczek cesarski
	Pomacanthus imperator
	(Bloch, 1787)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Podgromada	promieniopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Rodzina	pomakantowate
Rodzaj	Pomacanthus
Gatunek	ustniczek cesarski
Synonimy
	Acanthochaetodon imperator (Bloch, 1787); Acanthochaetodon nicobariensis (Bloch & Schneider, 1801); Chaetodon imperator Bloch, 1787; Chaetodon imperialis Shaw, 1803; Chaetodon nicobariensis Bloch & Schneider, 1801; Holacanthus bishopi Seale, 1901; Holacanthus geometricus Lacepède, 1802; Holacanthus imperator (Bloch, 1787); Holacanthus marianas Seale, 1901; Holacanthus nicobariensis (Bloch & Schneider, 1801); Pomacanthodes imperator (Bloch, 1787); Pomacanthus nicobariensis (Bloch & Schneider, 1801);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pomacanthus imperator - Ustniczek cesarski^[3], chetonik cesarski^[4], cesarzyk^[4], skalar cesarski – gatunek morskiej ryby okoniokształtnej z rodziny pomakantowatych (Pomacanthidae). Poławiana, hodowana w akwariach morskich.

Opis edytuj

Pięknie ubarwiona ryba z rodziny pomakantowatych. Dość często spotykana, żywi się głównie gąbkami i osłonicami. Pływa na ogół pojedynczo lub parami. Pojedyncze osobniki zajmują w morzu dość duże rewiry. Ryba ta zaniepokojona wydaje charakterystyczne dźwięki podobne do stukania^[5].

Akwarystyka edytuj

Bywa hodowany w akwariach, gdzie zachowuje się spokojnie, jednak wymaga opieki doświadczonego akwarysty. Powinien być trzymany pojedynczo w akwarium o pojemności min. 400 l (młode) lub 1500 l (osobniki dorosłe). Młode osobniki są zupełnie niepodobne do dorosłych. Gatunek ten jest ulubieńcem fotografów, artystów i akwarystów ze względu na unikalny, bardzo malowniczy wzór ubarwienia.

Zasięg występowania edytuj

Rafy koralowe na głębokościach od 1 do 100 metrów, od Morza Czerwonego przez Ocean Indyjski po zachodni Pacyfik^[6].

Opis edytuj

Młody ustniczek cesarski

Ciało wysokie, silnie bocznie spłaszczone, niebieskie, z żółtymi liniami układającymi się w różne wzory. Ubarwienie zmienia się z wiekiem ryby. Ustniczek cesarski osiąga do 40 cm długości. Gatunek monogamiczny. Żywi się głównie gąbkami^[7].

Filatelistyka edytuj

Poczta Polska wyemitowała 1 kwietnia 1967 znaczek pocztowy o nominale 10 gr, przedstawiający młodego ustniczka cesarskiego, w serii Ryby egzotyczne. Autorem projektu znaczka był Jerzy Desselberger. Znaczek pozostawał w obiegu do 31 grudnia 1994^[8]^[9].

Przypisy edytuj

↑ Pomacanthus imperator, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ Pomacanthus imperator, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.
↑ ^a ^b Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 608. ISBN 83-215-2103-7.
↑ Gerald R.G.R. Allen Gerald R.G.R., A Field Guide to Tropical Reef Fishes of the Indo-Pacific, Fifth revised edition, North Clarendon, VT, U.S.A. 2020, ISBN 978-1-4629-2188-1, OCLC 1155149189 [dostęp 2022-09-21] .
↑ HelmutH. Debelius HelmutH., Rotes Meer, Riff-Führer Ägypten, Israel, Jordanien, Sudan, Saudi-Arabien, Jemen, Arabische Halbinsel (Oman, VAE, Bahrain) ; über 1000 Fotos von Korallenriffbewohnern in ihrem natürlichen Habitat, wyd. 1. Aufl, Hamburg 1998, ISBN 978-3-86132-258-0, OCLC 75974453 [dostęp 2022-09-21] .
↑ Pomacanthus imperator. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 10 lutego 2019]
↑ MarekM. Jedziniak MarekM., Ryby egzotyczne [online], www.kzp.pl [dostęp 2018-05-31] (pol.).
↑ Emperor Angelfish (Pomacanthus imperator) Juvenile [online], colnect.com [dostęp 2018-05-31] (ang.).

[itis-1] Pomacanthus imperator, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Pomacanthus imperator, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[Frank-3] Stanislav Frank: Wielki atlas ryb. Przekład: Henryk Szelęgiewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1974.

[Rutkowicz-4] Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982, s. 608. ISBN 83-215-2103-7.

[5] Gerald R.G.R. Allen Gerald R.G.R., A Field Guide to Tropical Reef Fishes of the Indo-Pacific, Fifth revised edition, North Clarendon, VT, U.S.A. 2020, ISBN 978-1-4629-2188-1, OCLC 1155149189 [dostęp 2022-09-21] .

[6] HelmutH. Debelius HelmutH., Rotes Meer, Riff-Führer Ägypten, Israel, Jordanien, Sudan, Saudi-Arabien, Jemen, Arabische Halbinsel (Oman, VAE, Bahrain) ; über 1000 Fotos von Korallenriffbewohnern in ihrem natürlichen Habitat, wyd. 1. Aufl, Hamburg 1998, ISBN 978-3-86132-258-0, OCLC 75974453 [dostęp 2022-09-21] .

[FB-7] Pomacanthus imperator. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. fishbase.org [dostęp 10 lutego 2019]

[8] MarekM. Jedziniak MarekM., Ryby egzotyczne [online], www.kzp.pl [dostęp 2018-05-31] (pol.).

[9] Emperor Angelfish (Pomacanthus imperator) Juvenile [online], colnect.com [dostęp 2018-05-31] (ang.).

[3]

[4]

[1]

[2]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]