Utirik
Utirik (marsz. Utrōk[1], co oznacza południowy kwiat[2]) – zamieszkany atol położony na Wyspach Marshalla. Należy do archipelagu Ratak Chain na Oceanie Spokojnym. Według danych za rok 2011 atol zamieszkiwało łącznie 435 osób (wzrost w stosunku do 1999 roku, kiedy to liczba ta wynosiła 433), na wyspach znajdowały się 74 domy[3]. Zlokalizowany jest tu także port lotniczy z pasem startowym o długości 732 m (kod IATA: UTR)[4].
 Atol Utirik na zdjęciu NASA z 2014 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Akwen | |
| Powierzchnia |
2,43 km² |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie Wysp Marshalla  | |
Położenie na mapie Oceanii  | |
 11°15′14″N 169°48′00″E/11,253889 169,800000
| |
Atol został odkryty przez Álvara de Saavedra Ceróna w 1527[5].
W wyniku eksplozji termojądrowej na atolu Bikini przeprowadzonej przez Stany Zjednoczone w ramach prób atomowych pod kryptonimem „Castle Bravo” w marcu 1954 roku ówcześni mieszkańcy atolu zostali narażeni na promieniowanie wynoszące 15 radów. 3 marca 1954 zarządzono ich ewakuację. Do swoich domów powrócili w czerwcu 1954[6].
Geografia i przyroda edytuj
Utrik leży 6 km na wschód od atolu Taka[7] i składa się 6 wysp (według innego źródła wysp jest 10[8]) m.in. Utirik, Aon, Pigowak, Nalab i Allok[9] o łącznej powierzchni 2,43 km². Tworzy on kształt nieregularnego trójkąta. Łączna powierzchnia laguny wynosi 57,73 km². W przeszłości atol określano nazwami: Button Island, Kutusoff, Kutusov, Kutusov Smolensky, Otirik, Smolenski, Wudrok i Wuterek[1].
W 1967 r. stwierdzono występowanie na Utirik 10 gatunków ptaków, w tym 1 lęgowego (Gygis alba) i 4 potencjalnie lęgowych (Phaethon lepturus, Cairina moschata, Gallus gallus, Thaiasseus bergii)[9]. Na atolu spotkać można następujące gatunki roślin: Asclepias curassavica, Caesalpinia bonduc, Cenchrus echinatus, Centella asiatica, Crinum asiaticum, Eleusine indica, Eragrostis amabilis, Euphorbia cyathophora, Euphorbia heterophylla, Euphorbia hirta, Euphorbia thymifolia, Gossypium barbadense, Ipomoea violacea, Leucaena leucocephala, Mirabilis jalapa, Nerium oleander, Ocimum basilicum, Phyllanthus amarus, Pseuderanthemum carruthersii i Russelia equisetiformis[10].
Przypisy edytuj
- ↑ a b Atoll Information--Utirik Atoll (Marshall Islands). marshalls digital micronesia, 1998-05. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).
- ↑ Marshallese-English Dictionary - Place Name Index. Marshallese-English Dictionary. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).
- ↑ Economic Policy, Planning, and Statistics Office, Office of the President: The RMI 2011 Census of Population and Housing. Summary and Highlights Only. U.S. Department of the Interior, 2012-02-14. [dostęp 2016-07-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-02)]. (ang.).
- ↑ UTK - Utirik Island, Utirik Airport, MH - Airport - Great Circle Mapper. Great Circle Mapper. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).
- ↑ Max Quanchi, John Robson: Historical Dictionary of the Discovery and Exploration of the Pacific Islands. Lanham, Maryland; Toronto; Oxford: The Scarecrow Press, Inc., 2005, s. XX. ISBN 0-8108-5395-7. (ang.).
- ↑ Protracted exposure to fallout: the Rongelap and Utirik experience - Abstract. US National Library of Medicine, National Institutes of Health, marzec 1984. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).
- ↑ Marshall Islands - Taka. the island encyklopedia. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).
- ↑ Republic of the Marshall Islands - Utirik Atoll. Republic of the Marshall Islands Embassy, USA, 2002. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).
- ↑ a b A. Binion Amerson Jr.: Atoll Research Bulletin No. 127: Ornitology of the Marshall and Gilbert Islands. Waszyngton, U.S.A.: The Smithsonian Institute, 1969, s. 40–41. (ang.).
- ↑ Plant Threats to Pacific Ecosystems: Utirik (Utrik, Utrõk) Atoll. Hawaiian Ecosystems at Risk project. [dostęp 2016-08-01]. (ang.).