Vaçe Zela

piosenkarka albańska

Vaçe Zela (ur. 7 kwietnia 1939 w Lushnji, zm. 6 lutego 2014 w Bazylei[1]) – albańska piosenkarka i aktorka.

Vaçe Zela
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1939
Lushnja

Data i miejsce śmierci

6 lutego 2014
Bazylea

Instrumenty

śpiew

Gatunki

muzyka pop
folk

Zawód

piosenkarka
aktorka

Aktywność

19621981

Powiązania

Ramiz Kovaçi

Zespoły
Państwowy Zespół Pieśni i Tańca
Odznaczenia
Artysta Ludu (Albania) Order Nderi i Kombit
podpis

Życiorys

edytuj

Po zakończeniu wojny przeniosła się wraz z rodziną z Lushnji do Tirany[2]. Występowała początkowo w wojskowym zespole estradowym, skąd przeszła do Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca[2]. Sławę zyskała w 1962 wygrywając pierwszą edycję festiwalu Festivali i Këngës piosenką Fëmija i parë[1]. Na scenach albańskich występowała przez dwadzieścia lat, zdobywając dziesięć razy główną nagrodę na Festivali i Këngës, w tym jedną wspólnie z Ramizem Kovaçim. Wystąpiła w dwóch filmach fabularnych.

W 1992 zakończyła karierę artystyczną i wyjechała do Szwajcarii, gdzie wcześniej wyemigrowała jej córka. Zmarła w Bazylei, gdzie leczyła się przez ostatnie lata życia na chorobę nowotworową. Pochowana na cmentarzu Sharre w Tiranie[2].

W życiu prywatnym była mężatką (mąż Pjetër Rodiqi), miała córkę (Irma).

Dyskografia

edytuj
  • Çelu si mimoza
  • Djaloshi Dhe Shiu
  • E Dua Vendin Tim
  • Esperanza
  • Ëndrra Ime
  • Flakë E Borë
  • Fëmija E Parë
  • Gjurmët E Arta
  • Gjyshes
  • Gonxhe Në Pemën E Lirisë
  • Kur Jam Pranë Teje
  • Këngë Për Shkurte Vatën
  • Këngët E Vendit Tim
  • Lemza
  • Mesnatë
  • Mësuesit Hero
  • Natën Vonë
  • Në Shtëpinë Tonë
  • Në Çdo Zemër Mbjell Gëzim
  • Nënë Moj Do Pres Gërshetin
  • Nuk E Fshehim Dashurinë
  • O Diell I Ri
  • Për Arbërinë
  • Rrisim Jetën Tonë
  • Serenatë Për Nusen
  • Shoqet Tona Ilegale
  • Shqiponja E Lirisë
  • Sot Jam 20 Vjeç
  • Të Lumtur Të Dua
  • Valsi I Lumturisë
  • Vashëzo

Role filmowe

edytuj

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

Za swoje osiągnięcia artystyczne została uhonorowana tytułem "Zasłużonego Artysty" (Artist i Merituar) w 1973 i Artysty Ludu (alb. Artist i Popullit) w 1977. W czasie jednej z wizyt w ojczystym kraju w grudniu 2002 otrzymała order "Honor Narodu" (alb. Nderi i Kombit) z rąk prezydenta Albanii, Alfreda Moisiu[2]. Była pierwszą Albanką, która została uhonorowana tym odznaczeniem[1]. Jej imieniem nazwano ulice w Tiranie, Durrësie i w Cërriku, a także szkołę w Tiranie. Albańskie ministerstwo kultury ogłosiło rok 2009 - rokiem Vaçe Zeli[3]. Imię piosenkarki nosi teatr w Lushnji. Jej dom rodzinny w Lushnji został odrestaurowany przez władze miasta i zamieniony w muzeum, poświęcone artystce. W 2020 w Lushnji odsłonięto pomnik artystki[4]. W 2011 ukazała się biografia Vaçe Zeli, pióra Arqile Gjaty.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Ndahet nga jeta artistja e madhe Vaçe Zela. shekulli.com. [dostęp 2017-02-06]. (alb.).
  2. a b c d Vaçe Zela nga Lushnja ne Tirane. panorama.com. [dostęp 2017-02-05]. (alb.).
  3. Ndahet nga jeta Vaçe Zela. albinfo.ch. [dostęp 2017-02-05]. (alb.).
  4. Vaçe Zela’s monument erected in Lushnja downtown. ATA. [dostęp 2020]. (ang.).

Bibliografia

edytuj