Valdaeshna
Valdaeshna – wymarły rodzaj ważek z infrarzędu różnoskrzydłych, rodziny Cymatophlebiidae i podrodziny Valdaeshninae. Obejmuje trzy opisane gatunki. Żyły w kredzie wczesnej. Ich skamieniałości znane są z terenu Anglii.
| Valdaeshna | |
| Jarzembowski, 1988 | |
| Okres istnienia: kreda wczesna | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| (bez rangi) | Euanisoptera |
| (bez rangi) | Aeshnoptera |
| (bez rangi) | Aeshnomorpha |
| (bez rangi) | Panaeshnida |
| (bez rangi) | Aeshnida |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Rodzaj |
Valdaeshna |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Valdaeshna surreyensis Jarzembowski, 1988 | |
Morfologia edytuj
Skrzydła tych ważek miały krótką żyłkę pseudosubkostalną tylną wykształconą z postnodalnych żyłek poprzecznych i rozciągającą się na odległość jednej lub dwóch komórek od nodusa[1][2]. Między żyłką subkostalną tylną a żyłką radialną przednią nasadowo od pierwszego sklerytu aksillarnego znajdowała się pojedyncza żyłka poprzeczna antenodalna dodatkowa[2]. Pierwotna żyłka interradialna pierwsza była prosta i wydłużona[1]. Pterostygma zajmowała na długość osiem komórek. Żyłka wspierająca pterostygmy była długa, mocno ukośna i ułożona wzdłuż nasadowej krawędzi pterostygmy. Poniżej żyłki wspierającej pterostygmę rejon między pierwszą i drugą żyłką radialną tylną ulegał wyraźnemu zwężeniu i miał dwa szeregi komórek oddzielone żyłką interradialną przednią[2]. Tak jak u innych Cymatophlebiidae żyłka interradialna druga była wyraźnie pofalowana[1]. Trójkąt dyskoidalny był wąski i silnie wydłużony, podzielony na co najmniej cztery komórki. Tylna gałąź wtórna żyłki medialnej przedniej była wypukła i dobrze wyodrębniona. Hypertriangulum również podzielone było na co najmniej cztery komórki. Pole postdyskoidalne za środkowym rozgałęzieniem zawierało trzy szeregi komórek[2]. Żyłka pseudoanalna była krótka i prosta[1].
Taksonomia edytuj
Rodzaj ten wprowadzony został w 1988 roku przez Edmunda A. Jarzembowskiego jako takson monotypowy z V. surreyensis jako jedynym gatunkiem[3]. Początkowo klasyfikowany był w obrębie żagnicowatych[3][4]. W 1996 roku Günter Bechly przeniósł rodzaje Valdaeshna i Hoyaeshna do rodziny Cymatophlebiidae wyodrębniając dla nich podrodzinę Valdaeshninae[5], przy czym diagnozę tej podrodziny opublikował wraz z współpracownikami dopiero w 2001 roku. W tej samej pracy z 2001 roku ukazał się również opis drugiego gatunku omawianego rodzaju, V. andressi[6]. W 2018 roku Zheng Daran i współpracownicy opisali kolejny gatunek, V. mikei, oraz podali nową diagnozę rodzaju[2].
Łącznie do rodzaju tego zalicza się trzy opisane gatunki[2]:
- Valdaeshna andressi Bechly et al., 2001 – opisany na podstawie datowanej na dolną kredę skamieniałości ze stanowiska Clock House Birckworks w angielskim hrabstwie Surrey[6]
- Valdaeshna mikei Zheng et al., 2018 – opisany na podstawie skamieniałości z Smokejacks Brickworks w angielskim hrabstwie Surrey datowanej na dolny barrem; nazwany na cześć Mike’a Webstera, donatora okazu[2]
- Valdaeshna surreyensis Jarzembowski, 1988 – opisany na podstawie skamieniałości ze stanowiska Auclaye Birckworks w angielskim hrabstwie Surrey datowanej na dolny barrem; nazwany od lokalizacji typowej[3][2]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Euanisoptera / Aeshnoptera, [w:] Günter Bechly, Phylogenetic Systematics of Odonata, Böblingen 2007.
- ↑ a b c d e f g h Daran Zheng, Edmund A. Jarzembowski, Su-Chin Chang, Bo Wang, Haichun Zhang. New cymatophlebiid dragonflies from the Lower Cretaceous of China and England (Odonata: Anisoptera: Cymatophlebiinae, Valdaeshninae). „Cretaceous Research”. 90, s. 311-317, 2018. DOI: 10.1016/j.cretres.2018.05.003.
- ↑ a b c Edmnund A. Jarzembowski. A new aeshnid dragonfly from the Lower Cretaceous of south-east England. „Palaeontology”. 31 (3), s. 763-769, 1988.
- ↑ A. Nel, X. Martinez-Declos, F. Escuille, P. Brisac. Les Aeshnidae fossiles: Etat actuel des connaissances (Odonata, Anisoptera). „Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen”. 194 (2/3), s. 143-186, 1994.
- ↑ Günter Bechly, Morphologische Untersuchungen am Flügelgeäder der rezenten Libellen und deren Stammgruppenvertreter (Insecta; Pterygota; Odonata), unter besonderer Berücksichtigung der Phylogenetischen Systematik und des Grundplanes der *Odonata, „Petalura”, Special Volume 2, 1996, s. 1–402.
- ↑ a b G. Bechly, A. Nel, and X. Martínez-Declòs, E. A. Jarzembowski, R. Coram, D. Martill, G. Fleck, F. Escuillié, M. M. Wisshak, M. Maisch. A revision and phylogenetic study of Mesozoic Aeshnoptera, with description of numerous new taxa (Insecta: Odonata: Anisoptera). „Neue Paläontologische Abhandlungen”. 4, s. 1-219, 2001.