Volksmarine (pol. Ludowa Marynarka Wojenna) – marynarka wojenna Niemieckiej Republiki Demokratycznej, część Narodowej Armii Ludowej (Nationale Volksarmee), powstała w 1956 roku.

Volksmarine
Państwo

 NRD

Siły zbrojne

Nationale Volksarmee

Data utworzenia

1 marca 1956

Data likwidacji

2 października 1990

Znak rozpoznawczy

Bandera

Proporzec

Fregata rakietowa „Berlin – Hauptstadt der DDRprojektu 1159, należąca do Volksmarine
Parada Volksmarine w 1974 roku – fregata typu Riga i kutry rakietowe projektu 205 (Osa I)
Kuter torpedowy Projekt 63.300 typu Iltis
Kuter torpedowy Projekt 131.400 typu Libelle

Historia edytuj

Marynarka wojenna NRD została utworzona dopiero w 1956 roku, łącznie z wojskami lądowymi (Landstreitkräfte der NVA) i lotnictwem (Luftstreitkräfte der NVA), co wynikało z ograniczeń politycznych nakładanych po II wojnie światowej na oba państwa niemieckie. Wywodziła się ona jednak z powołanej w lutym 1950 roku Policji Morskiej (Hauptverwaltung Seepolizei). W 1954 roku Seepolizei posiadała sześć trałowców typu Habicht i około 100 patrolowców[1]. W następnym roku NRD przyjęto do Układu Warszawskiego, po czym w marcu 1956 roku, po utworzeniu Narodowej Armii Ludowej (Nationale Volksarmee), Seepolizei przekształcono w Siły Morskie (Seestreikrafte). W ciągu następnych czterech lat siła marynarki NRD skokowo wzrosła, dzięki nabyciu okrętów w ZSRR (czterech fregat typu Riga, 12 ścigaczy okrętów podwodnych i 27 kutrów torpedowych) i projektowaniu oraz budowie dalszych jednostek w NRD (głównie trałowców)[1]. Z przyczyn politycznych zrezygnowano z posiadania okrętów podwodnych i niszczycieli[2] (istniały plany uzyskania okrętów podwodnych z ZSRR i podniesionych U-Bootów z okresu wojny, lecz je zarzucono)[1]. W listopadzie 1960 roku Seestreikrafte zostały przekształcone ostatecznie w Marynarkę Ludową (Volksmarine)[1].

W latach 60. marynarka, oprócz nowych okrętów już posiadanych klas, wzbogaciła się o budowane lokalnie okręty desantowe oraz pierwsze okręty rakietowe – 15 kutrów rakietowych projektu 205 (Osa I). Szczególnie licznie w NRD projektowano i budowano lekkie kutry torpedowe. Oprócz okrętów bojowych, budowano także różne jednostki pomocnicze. Po ukompletowaniu marynarki, od 1969 roku prowadzono program modernizacyjny, polegający na wymianie starszych typów okrętów na nowocześniejsze[1]. Pod koniec lat 70. rozpoczęto wymianę fregat typu Riga na fregaty projektu 1159 (Koni) (docelowo trzy okręty zakupione w ZSRR w latach 1978-1986) oraz wymieniono okręty desantowe na większe jednostki projektu 108 (Frosch I)[1].

Lata 80. przyniosły wprowadzenie nowocześniejszych korwet zwalczania okrętów podwodnych projektu 133 (Parchim), lokalnego projektu, eksportowanych także do ZSRR. Następnie, od 1984 roku, prowadzono modernizację sił uderzeniowych przez wprowadzenie 5 korwet rakietowych projektu 1241 (Tarantul I) i rozpoczęcie (w kooperacji z Polską) prac nad korwetami rakietowymi projektu 151 (późniejszy polski typ Orkan)[1].

W przeciwieństwie do marynarki Niemiec Zachodnich, Volksmarine była dostosowana jedynie do przybrzeżnego działania, lecz mimo to pod koniec lat 80. dysponowała sporym potencjałem, posiadając dość nowoczesne i liczne siły zwalczania okrętów podwodnych, lekkie siły uderzeniowe, siły desantowe i przeciwminowe[1]. W 1990 roku marynarka liczyła 12 300 ludzi, z tego 4700 załóg okrętów, 4100 w obronie brzegowej i 1000 w lotnictwie morskim[1].

Po zjednoczeniu Niemiec, Volksmarine została dołączona do marynarki niemieckiej (Deutsche Marine). Jedynie część okrętów została na krótko przejęta przez nową marynarkę (15 bojowych i 15 pomocniczych), natomiast większość została wycofana lub sprzedana za granicę (największa część – 39 okrętów, została zakupiona przez Indonezję)[1].

Dowódcy (Chef der Volksmarine) edytuj

1 marca 1956 – 31 grudnia 1956 Kontradmirał Felix Scheffler
1 stycznia 1957 – 31 lipca 1959 Wiceadmirał Waldemar Verner
1 sierpnia 1959 – 31 lipca 1961 Kontradmirał Wilhelm Ehm
1 sierpnia 1961 – 24 lutego 1963 Kontradmirał Heinz Neukirchen
25 lutego 1963 – 30 listopada 1987 Admirał Wilhelm Ehm
1 grudnia 1987 – 17 listopada 1989 Wiceadmirał Theodor Hoffmann
11 grudnia 1989 – 2 października 1990 Wiceadmirał Hendrik Born

Struktura edytuj

  • 1. Flotylla w Peenemünde
  • 4. Flotylla w Rostocku-Warnemünde
  • 6. Flotylla w Bugu na Rugii
  • 6. Nadbrzeżna Brygada Pograniczna w Rostocku
  • 1. Kompania Techniczna Broni Torpedowej (TTK-18) w Sassnitz (obsługująca torpedy przeciwpodwodne)
  • 1. Pułk Śmigłowców Morskich (MHG-18) w Parow koło Stralsund
  • 1. Pułk Lotnictwa Morskiego (MFG-28) w Laage
  • 1. Morski Batalion Inżynieryjny (MPiB-18) w Sassnitz
  • 1. Oddział Płetwonurków Bojowych (KSK-18) w Kühlungsborn
  • 1. Pułk Obrony Rakietowej Wybrzeża (KRR-18) w Schwarzenpfost
  • 1. Pułk Obrony Wybrzeża (KVR-18) w Rostocku (z 1988)
  • 1. Morska Kompania Propagandowa (PRK-18) w Rostocku-Warnemünde
  • Morska Służba Hydrograficzna NRD (SHD) w Rostocku

Wyposażenie edytuj

Ludowa Marynarka Wojenna NRD wyposażona była m.in. w:

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i j Robert Gardiner (red.): Conway’s All the World’s Fighting Ships 1947–1995, US Naval Institute Press, 1996, ss. 133-135
  2. Wojciech Mazurek: Siły desantowe Volksmarine, w: Morze, Statki i Okręty 2/2010, s. 16

Linki zewnętrzne edytuj