Voortrekker Monument

Voortrekker Monument (af. Voortrekkermonument) — pomnik Voortrekkera w Pretorii w Republice Południowej Afryki wybudowany z inicjatywy grupy Afrykanerów, przy finansowym wsparciu rządu Związku Południowej Afryki w latach 1937-1949.

Voortrekker Monument
Ilustracja
Wejście główne do Voortrekker Monument.
Państwo

 Południowa Afryka

Miejscowość

Pretoria

Typ obiektu

budynek

Styl architektoniczny

art déco

Projektant

Gerard Moerdijk

Fundator

Sentrale Volksmonumentekomitee oraz Rząd Związku Południowej Afryki

Całkowita wysokość

40 m

Data budowy

1937–1949

Data odsłonięcia

16 grudnia 1949

Położenie na mapie Gautengu
Mapa konturowa Gautengu, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Voortrekker Monument”
Położenie na mapie Południowej Afryki
Mapa konturowa Południowej Afryki, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Voortrekker Monument”
Ziemia25°46′35″S 28°10′39″E/-25,776389 28,177500

Monument upamiętnia tysiące voortrekkerów biorących udział w Wielkim Treku. Zgodnie z zamysłem architekta pomnik ten ma przez tysiąc lat przypominać historię i znaczenie Wielkiego Trekku dla potomnych[1].

Vootrekker Monument jest widoczny niemalże z każdego miejsca w Pretorii, gdyż usytuowany jest na wzgórzu położonym na granicy miasta.

Opis pomnika edytuj

Pomnik jest gigantycznym sześcianem o długości każdego boku 40 metrów, do którego budowy zużyto miejscowy granit. Architektura monumentu mocno nawiązuje do pomników niemieckich, w szczególności do Pomnika Bitwy Narodów w Lipsku. Centralnym punktem monumentu są umieszczone na fryzie budynku tzw. Płaskorzeźby Przeszłości oraz marmurowy sarkofag - Cenotaf.

Główne wejście do budynku prowadzi do Sali Bohaterów. Ogromna przestrzeń wnętrza zamykają ściany, na każdej z nich znajdują się gigantyczne okna zakończone ostrołukowo, pokryte żółtym belgijskim szkłem. Poniżej okien znajdują się marmurowe płaskorzeźby będące największym tego typu dziełem na świecie. Składają się z 27 sekcji obrazujących historię Wielkiego Treku, od opuszczenia przez Burów Kolonii Przylądkowej w 1835 roku aż do podpisania Konwencji rzeki Sand w 1852 roku. Środek Sali Bohaterów wyznacza kolista balustrada, z której widać znajdujący się piętro niżej Cenotaf.

Cenotaf - pusty bezimienny grób voortrekkera znajduje się w dolnej partii Monumentu stanowiąc centralny punkt Sali Cenotafu. Na marmurowym sarkofagu umieszczono napis w afrikaans: ONS VIR JOU SUID-AFRIKA (w tłum. My, dla Ciebie, Południowa Afryko). Każdego roku, 16 grudnia o godzinie 12.00 w rocznicę Bitwy nad Blood River, poprzez otwór w dachu, promienie słońca padają na Cenotaf. Promienie słońca symbolizują błogosławieństwa Boga dla życia i wysiłków voortrekkerów. Wokół Cenotafu znajdują się flagi wszystkich republik burskich, arrasy przedstawiające sceny z Wielkiego Treku oraz inne ważne pamiątki. Przy ścianie północnej płonie wieczny ogień pamięci, nieprzerwanie od 1938 roku. Łączy się on z symbolicznym afrykanerskim Trekiem z 1838 roku, kiedy to wozy zaprzągnięte w woły pokonały pokonały dystans 1312 km pomiędzy Kapsztadem a Pretorią. Uwieńczeniem tego Treku było wmurowanie kamienia węgielnego na wzgórzu pod budowę Voortrekker Monument.

U wejścia do monumentu stoi wykonana z brązu rzeźba autorstwa Antona van Wouw'a przedstawiającą voortrekkerkę i jej dwoje dzieci. Posąg hołduje siłę oraz odwagę burskich kobiet. Po obu stronach rzeźby znajdują się płaskorzeźby czterech connochaetes, które symbolizują niebezpieczeństwa Afryki; postać kobiety zaś uosabia zachodnią, chrześcijańską cywilizację na Czarnym Lądzie jako ostatecznego zwycięzcę.

Na każdym zewnętrznym rogu Monumentu znajduje się posąg reprezentująco odpowiednio: Pieta Retiefa, Andriesa Pretoriusa, Hendrika Potgietera oraz Nieznanego Lidera - reprezentanta wszystkich pozostałych przywódców voortrekkerów. Każdy posąg waży około sześć ton.

Na wschodnim rogu Monumentu, na tym samym poziomie co wejście, znajduje się akt fundacyjny pomnika.

Pomnik otacza, wykonany z dekoracyjnego granitu lagger - rząd 64 wozów zaprzężonych w woły, symbolizujący 64 wozów z Bitwy nad Blood River.

Kompleks wokół monumentu edytuj

W kolejnych dekadach bo ukończeniu Voortrekker Monument, kompleks wokół pomnika powiększał się wiele razy i obecnie (2011) obejmuje:

  • Pierwotny ogród otaczający monument
  • Fort Schanskop - pobliski fort wybudowany w 1897 roku przez rząd Republiki Południowwoafykańskiej po Rajdzie Jamesona, obecnie pełniący funkcję muzeum
  • Schanskop amfiteatr pod gołym niebem z siedzeniami dla 357 osób oficjalnie otwarty 30 stycznia 2001 roku
  • Ogród Pamięci
  • Rezerwat przyrody utworzony w 1992 roku obejmujący 3.41 km² obszaru dookoła Monumentu. Na terenie rezerwatu żyje: zebra, blesbok, ridbok górski, springbok oraz impala.

Przypisy edytuj

Linki zewnętrzne edytuj