Vungakoto Lilo

tongijski rugbysta (rugby union)
(Przekierowano z Vunga Lilo)

Vungakoto „Vunga” Lilo (wym. [vuŋaˈkoto ˈlilo], ur. 28 lutego 1983 r. w Koulo[1][2] na wyspie Lifuka) – tongijski rugbysta występujący na pozycji skrzydłowego lub obrońcy. Reprezentant kraju w obu odmianach rugby, trzykrotny uczestnik pucharu świata w rugby union i jednokrotny igrzysk Wspólnoty Narodów.

Vunga Lilo
Ilustracja
Lilo w barwach Union Bordeaux Bègles (2011)
Pełne imię i nazwisko

Vungakoto Filimone Lilo[1]

Data i miejsce urodzenia

28 lutego 1983
Koulo

Wzrost

193 cm[2]

Masa ciała

107 kg[2]

Rugby union
Pozycja

skrzydłowego, obrońca

Kariera seniorska[a]
Lata Zespół Wyst. (Pkt.)
Fanga
2007–2008 Cornish Pirates[3] 13 (35)
2008–2009 Bristol[1] 3 (0)
2010–2012 Bordeaux-Bègles[4] 64 (115)
2012–2015 Tarbes[4] 72 (150)
2015– Montauban 0 (0)
Reprezentacja narodowa[b]
rugby union
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
2007–  Tonga 42 (87)
rugby 7
Lata Reprezentacja Turn. (Pkt.)
2006–2008  Tonga
Rugby league
Pozycja

środkowy

Reprezentacja narodowa
Lata Reprezentacja Wyst. (Pkt.)
2004  Tonga 2 (20)
  1. Mecze i punkty w lidze akt. w dniu 24 sierpnia 2015 r.
  2. Mecze i punkty w reprez. akt. w dniu 9 października 2015 r.
Lilo (po prawej) w meczu Pucharu Świata z Francją (2011)

Młodość edytuj

Lilo urodził się w wiosce Koulo[1][2] na Lifuce, głównej wyspie archipelagu Haʻapai. Jak niemal cała miejscowa młodzież, Vunga wolny czas spędzał między innymi na grze przypominającej touch rugby – bezkontaktową odmianę rugby[5][6]. Z czasem rozpoczął treningi w miejscowym klubie[2], jednak jego kariera sportowa na dobre rozpoczęła się, kiedy wraz z zespołem pojechał na turniej na stołeczną wyspę Tongatapu[5][6]. W 2004 roku trafił do klubu rugby league z Fanga ʻo Pilolevu, przedmieść Nukuʻalofy[2]. W 2006 roku Vungakoto zmienił dyscyplinę i rozpoczął treningi rugby union[2]. Jego ostatnim klubem na Tonga była Fanga Rugby Club[7][8][9].

Kariera klubowa edytuj

W listopadzie 2007 roku, po zakończeniu Pucharu Świata we Francji, Tongijczyk został zakontraktowany przez Cornish Pirates, drużynę z angielskiego Penzance[7]. W barwach zespołu z Kornwalii w sezonie 2007/2008 wystąpił w 13 meczach National Division One (drugiej klasy rozgrywkowej w Anglii), w których zdobył 35 punktów[3]. Po roku przeniósł się do Bristolu[10], gdzie jednak nie zdołał wywalczyć sobie miejsca w składzie. W trakcie rocznego pobytu w drużynie, rozegrał zaledwie osiem spotkań, z czego tylko trzy w lidze[1][4].

Wobec tego w maju 2009 roku ogłoszono transfer Lilo do francuskiego klubu Union Bordeaux Bègles, który rywalizował wówczas w Pro D2, drugiej klasie rozgrywkowej we Francji. Komplikacje związane z uzyskaniem francuskiej wizy sprawiły, że ostatecznie do przenosin doszło dopiero pod koniec sierpnia[11]. W sezonie 2010/2011 zespół UBB zajął w lidze piąte miejsce[12], które dało awans do fazy play-off. W niej gracze z Bordeaux dotarli do finału, gdzie pokonali SC Albi i w końcowym rozrachunku awansowali do Top 14[13]. W najwyższej klasie rozgrywkowej Tongijczyk nie potrafił jednak utrzymać miejsca w wyjściowej piętnastce – wystąpił zaledwie w 11 meczach ligowych i czterech spotkaniach w ramach European Challenge Cup[4][14]. W związku z tym już w lutym 2012 roku poinformowano, że klub nie przedłuży wygasającej umowy z reprezentantem Tonga[15].

W czerwcu 2012 roku ogłoszono, że Lilo podpisał kontrakt z drużyną występującą w Pro D2, Tarbes Pyrénées rugby[16]. W swoim pierwszym sezonie w barwach zespołu z Tarbes Vunga zdobył imponujące 15 przyłożeń w 27 spotkaniach[4] – był to drugi, po Florianie Denosie, wynik w lidze[17]. W kolejnych sezonach nie prezentował jednak porównywalnej dyspozycji, wobec czego włodarze klubu nie zdecydowali się na przedłużenie kontraktu[18].

Z tego względu z końcem sezonu 2014/2015 roku Tongijczyk ponownie zmienił klub, przenosząc się do grającego w tej samej lidze US Montauban. Lilo podpisał roczny kontrakt, z możliwością przedłużenia go o kolejny rok[18][19].

Kariera reprezentacyjna edytuj

Mający wówczas 21 lat Lilo wystąpił w dwóch meczach reprezentacji Tonga w rugby league w ramach Pacific Rim Championship. W spotkaniach z Fidżi i Wyspami Cooka grał na pozycji środkowego; zdobył dwa przyłożenia i siedem goli[20][21].

Nieco ponad rok później, po zmianie dyscypliny, Vungakoto został włączony do składu reprezentacji w rugby 7 na odbywające się w ramach sezonu 2005/2006 turnieje w Los Angeles i Wellington[8]. Kilka tygodni później wraz z drużyną „siódemek” reprezentował Tonga podczas Igrzysk Wspólnoty Narodów, które rozegrano w Melbourne[8].

W reprezentacji piętnastoosobowej Lilo zadebiutował 10 lutego 2007 r. w spotkaniu kwalifikacyjnym do Pucharu Świata w Rugby 2007. Tongijczycy wysoko pokonali wówczas Koreę Południową[1][22]. W czerwcu wziął udział w Pucharze Narodów Pacyfiku[23], po którym otrzymał powołanie na Puchar Świata[24]. Podczas rozgrywanego we Francji turnieju był podstawowym zawodnikiem swojej drużyny[25] i w opinii komentatorów był wyróżniającym się graczem reprezentacji[7][10]. Niemal bezpośrednio po odpadnięciu z turnieju Lilo ponownie dołączył do reprezentacji w odmianie siedmioosobowej, z którą wziął udział w turniejach Adelaide Sevens[26]. W tym samym sezonie uczestniczył jeszcze m.in. w turnieju w Hongkongu[27].

W kolejnych latach Lilo regularnie występował w reprezentacji 15-osobowej[25], uczestnicząc w kolejnych edycjach Pucharu Narodów Pacyfiku (2008[28], 2009[29], 2010[30], 2011)[23]. Najbliżej zwycięstwa Tongijczycy byli w 2011 roku, kiedy uplasowali się za Japończykami tylko ze względu na porażkę w bezpośrednim pojedynku[31].

Także w 2011 roku Vunga znalazł się w składzie zespołu na Puchar Świata[32]. W trakcie nowozelandzkiego turnieju drużyna „ʻIkale Tahi” co prawda nie zdołała wyjść z grupy, jednak sprawiła jedną z największych niespodzianek w historii mistrzostw, ogrywając 19:14 Francję 19:14[33].

Kolejnym znaczącym okresem w reprezentacyjnej karierze Lilo był rok 2015, kiedy to odbywała się kolejna edycja pucharu świata. W ramach przygotowań do tej imprezy Tongijczyk po trzech latach przerwy ponownie wziął udział w Pucharze Narodów Pacyfiku[23], a następnie otrzymał powołanie na rozgrywany w Anglii Puchar Świata[34][35]. Tam Lilo wystąpił we wszystkich czterech meczach swojej reprezentacji[23], która jednak wygrała tylko jedno spotkanie, z Namibią[25] i zajęła ostatecznie czwarte miejsce w grupie[36].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f Vunga Lilo. ESPN Scrum. [dostęp 2015-10-23]. (ang.).
  2. a b c d e f g Vungakoto Lilo. Tarbes Pyrénées rugby, 2013-04-13. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-20)]. (fr.).
  3. a b Vunga Lilo. Squad archive 2007/08. Cornish Pirates. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-15)]. (ang.).
  4. a b c d e Player statistics Lilo Vungakoto - club stats. It’s Rugby. [dostęp 2015-10-23]. (ang.).
  5. a b Jon Geddes: From island home to the world. [w:] The Daily Telegraph [on-line]. 2008-06-21. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-20)]. (ang.).
  6. a b Dedication pays off for Lilo. International Rugby Board, 2007-09-06. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-18)]. (ang.).
  7. a b c Pirates New Signing. BBC Cornwall, 2007-11-26. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-17)]. (ang.).
  8. a b c Biography. Lilo Vungakoto. Igrzyska Wspólnoty Narodów 2006. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-02)]. (ang.).
  9. England book quarter-final berth. ESPN Scrum, 2007-09-28. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-20)]. (ang.).
  10. a b Bristol Sign Sidoli And Lilo. sport.co.uk, 2008-04-11. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-18)]. (ang.).
  11. Union: Lilo est là. [w:] Eurosport [on-line]. Rugbyrama. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-23)]. (fr.).
  12. Rugby Pro D2 : Classement. Saison 2010-2011. Ligue Nationale de Rugby. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-05)]. (fr.).
  13. Bordeaux : L'objectif inavoué. [w:] Eurosport [on-line]. Rugbyrama, 2011-05-23. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-28)]. (fr.).
  14. Vunga Lilo. European Professional Club Rugby. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (ang.).
  15. Union Bordeaux-Bègles : Fraser, Lilo et Davies non prolongés. [w:] Sud Ouest [on-line]. 2012-02-20. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-18)]. (fr.).
  16. Lilo a signé. Tarbes Pyrénées rugby, 2012-06-08. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (fr.).
  17. Pro D2, Statistiques, Meilleur marqueur d'essais: Florian Denos égale Timoci Matanavou. [w:] Eurosport [on-line]. Rugbyrama, 2013-05-09. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-19)]. (ang.).
  18. a b Vungakoto Lilo, le mondialiste de l'USM. [w:] Le Petit Journal [on-line]. 2015-10-14. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (fr.).
  19. Vungakoto Lilo, nouvelle recrue de l'USM. [w:] La Dépêche du Midi [on-line]. 2015-04-16. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (fr.).
  20. Tonga too good for Fiji ? Pacific Rim. [w:] rugbyleaguenz.com [on-line]. leagueunlimited.com, 2004-10-18. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-20)]. (ang.).
  21. Cook Islands survive Tongan onslaught. [w:] rugbyleaguenz.com [on-line]. leagueunlimited.com, 2004-10-21. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-20)]. (ang.).
  22. Tonga through to RWC 2007 finals. Międzynarodowa Rada Rugby, 2007-02-11. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (ang.).
  23. a b c d Statsguru. Tournament list. ESPN Scrum. [dostęp 2015-10-23]. (ang.).
  24. Tonga unveil World Cup squad. Międzynarodowa Rada Rugby, 2007-08-10. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (ang.).
  25. a b c Statsguru. Match list. ESPN Scrum. [dostęp 2015-10-23]. (ang.).
  26. Fiji take first Adelaide title. Międzynarodowa Rada Rugby, 2007-11-06. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (ang.).
  27. Pirate Vunga To Play In Hong Kong Sevens. Cornish Pirates, 2008-03-20. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-15)]. (ang.).
  28. Australia A and NZ Maori vie for PNC title. Międzynarodowa Rada Rugby, 2008-07-02. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (ang.).
  29. Fiji and JABs off to winning PNC start. Międzynarodowa Rada Rugby, 2009-06-13. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (ang.).
  30. ANZ PNC 2010 breaks new ground. Międzynarodowa Rada Rugby, 2010-06-28. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (ang.).
  31. Japan claim first Pacific Nations Cup title. Międzynarodowa Rada Rugby, 2011-07-13. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-11)]. (ang.).
  32. Tonga squad tap into Maka's experience. Międzynarodowa Rada Rugby, 2011-08-24. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-21)]. (ang.).
  33. RWC #43: Tonga stun ramshackle France in Wellington. [w:] The Irish Times [on-line]. 2015-08-07. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-22)]. (ang.).
  34. Tonga Announces 2015 Rugby World Cup Squad. Tonga Rugby Union. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-16)]. (ang.).
  35. Tonga mix youth and experience for RWC 2015. Puchar Świata w Rugby 2015. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-18)]. (ang.).
  36. Rugby World Cup 2015: New Zealand 47-9 Tonga. BBC Sport, 2015-10-09. [dostęp 2015-10-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-23)]. (ang.).