Węgleszyn
Węgleszyn – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Oksa[5][4].
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
515[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-363[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TJE |
| SIMC |
0256797[4] |
Położenie na mapie gminy Oksa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego  | |
 50°45′09″N 20°10′02″E/50,752500 20,167222[1]
| |
Do 1954 roku istniała gmina Węgleszyn. W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Historia
edytujW XIV wieku, wieś Węgleszyn należała do rodu Jelitczyków, pieczętujących się herbem Jelita. Jednakże już w połowie następnego stulecia dobra węgleszyńskie, składające się w tym czasie z trzech wsi: Węgleszyn, Węgleszyn Mały i Rembiechowa, przeszły w ramach sprzedaży (lub wiana) w ręce rodu Oleśnickich herbu Dębno. Początkowo stanowiły własność Jana Głowacza Oleśnickiego (zm. 1460), po nim przeszły w spadku na jego synów i wnuków. W roku 1588 Jan Oleśnicki (zm. 1619) nabył od Kacpra Trojanowskiego części wsi Zakrzów, Zalesie oraz Czekny, co powiększyło dobra węgleszyńskie[6].
Po śmierci Jana Oleśnickiego, ziemiami gospodarowała jego owdowiała żona, Izabela z Sędziejowic Chycka (zm. 1625–1629), mająca zapis prawa dożywotniego gospodarowania tymi ziemiami. Potem w ramach podziału przejęła je Zofia Straszowa z Oleśnickich (zm. po 1636), średnia córka Jana i Izabeli Oleśnickich, i przekazała w ręce rodu Straszów. Ci zaś, nie będąc zainteresowani gospodarowaniem w dobrach węgleszyńskich, w 1630 r. sprzedali je urodzonemu Feliksowi Majowi (zm. 1634)[6].
W rękach Majów herbu Starykoń Węgleszyn znajdował się co najmniej do lat 70. XVII w., po czym drogą wiana przeszedł do rodziny Bystrzonowskich herbu Starykoń, którzy władali wsią niemal do końca XIX stulecia[6].
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0256805 | Błonie | część wsi |
| 0256811 | Mała Wieś | część wsi |
| 0256840 | Młynek | część wsi |
| 0256828 | Stara Wieś | część wsi |
| 0256834 | Zakarczmie | część wsi |
Zabytki
edytujKościół parafialny pw. św. Andrzeja z 1367 r., wielokrotnie przebudowywany oraz dzwonnica z I połowy XIX w.; wpisane do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A-130/1-2 z 11.02.1967)[7].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145243
- ↑ Raport o stanie gminy w roku 2020. Stan ludności 31.12.2020 str. 6 [dostęp 2022-02-26]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1444 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ a b c Karkocha 2020 ↓, s. 3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 9 [dostęp 2015-10-19].
Bibliografia
edytuj- Małgorzata Karkocha, Kościół parafialny w Węgleszynie w świetle relacji z końca XIX stulecia, R. XIX, nr 1, Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2020 (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Węglesznyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 252.