Wikipedia

Władysław Dobrowolski

polski żołnierz, lekkoatleta i szermierz
Ten artykuł dotyczy majora. Zobacz też: inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Władysław Dobrowolski[a] (ur. 2 stycznia 1896 w Małobądzu, zm. 23 lutego 1969 w Warszawie) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, lekkoatleta i szermierz, trener, działacz sportowy, brązowy medalista olimpijski w szermierce z Los Angeles.

Władysław Dobrowolski
Ilustracja
kpt. Władysław Dobrowolski (przed 1929)
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1896
Małobądz, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

23 lutego 1969
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Jednostki

21 pułk piechoty

Stanowiska

dowódca batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy)
Multimedia w Wikimedia Commons
Władysław Dobrowolski
Data i miejsce urodzenia

2 stycznia 1896
Będzin

Data śmierci

25 lutego 1969

Dorobek medalowy
Szermierka
Reprezentacja  Polska
Igrzyska olimpijskie
brąz Los Angeles 1932 szermierka
(szabla drużynowo)
Mistrzostwa świata
brąz Warszawa 1934 szabla drużynowo
Lekkoatletyka
Mistrzostwa Polski
złoto Warszawa 1922 skok w dal
złoto Kraków 1925 skok w dal
złoto Warszawa 1926 100 m
złoto Warszawa 1926 200 m
złoto Warszawa 1926 4 x 100 m
złoto Warszawa 1927 100 m
złoto Warszawa 1927 110 m ppł
złoto Warszawa 1927 100 m
złoto Warszawa 1927 4 x 100 m
złoto Poznań 1929 4 x 100 m
złoto Poznań 1929 Rzut oszczepem
złoto Warszawa 1930 4 x 100 m
srebro Kraków 1925 4 x 100 m
srebro Poznań 1926 Pięciobój
srebro Lwów 1926 Dziesięciobój
srebro Warszawa 1928 Dziesięciobój
srebro Bydgoszcz 1929 Pięciobój
brąz Warszawa 1923 Rzut oszczepem
brąz Kraków 1925 100 m
Szermiercze Mistrzostwa Europy, Warszawa czerwiec 1934. Władysław Dobrowolski z synem Jerzym (czwarty od prawej)
Grób Władysława Dobrowolskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Życiorys

edytuj

Urodził się 2 stycznia 1896 w Małobądzu (obecnie część Będzina), w rodzinie Józefa, kowala, i Antoniny z Findzińskich[2][3][4]. Uczęszczał do szkoły powszechnej w Będzinie. Ukończył sześć klas Szkoły Handlowej w Sosnowcu[2]. W latach 1911–1914 pracował w Fabryce Kotłów Parowych, Maszyn i Konstrukcji Mostowych Wilhelma Fitznera i Konrada Gampera w Sosnowcu bez etatu, na zasadzie dniówkowej[2]. Od 1912 działał w Związku Strzeleckim i PPS[2].

5 stycznia 1915 wstąpił do I Brygady Legionów Polskich[2]. 12 kwietnia tego roku został przydzielony do V batalionu[2]. Dwukrotnie został ranny: 3 sierpnia 1915 pod Lubartowem i 4 lipca 1916 w bitwie pod Kostiuchnówką[2]. 25 lipca 1917 w Lublinie został superarbitrowany i uznany za zdolnego do służby bez broni[2]. Po zwolnieniu z Legionów działał w Polskiej Organizacji Wojskowej w Sosnowcu i Lubartowie[2].

Od listopada 1918 służył w Milicji Ludowej w Płocku na stanowisku adiutanta komendy okręgowej[2]. Od czerwca 1919 w Wojsku Polskim, przydzielony został do batalionu zapasowego 6 pułku piechoty Legionów w Płocku na stanowisko młodszego oficera[2]. W styczniu 1920 został przeniesiony do Centralnego Obozu Szkół Podoficerskich Artylerii w Toruniu. W czasie wojny z bolszewikami został skierowany na front na czele spieszonej baterii[3].

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w 6 pp Leg. w Wilnie, w którym był kierownikiem sportowym[5][6][7][8]. W czerwcu 1921 był przydzielony z macierzystego pułku do Oddziału III Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[9]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 1208. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10][11]. W tym samym roku w Wilnie ukończył kursy maturalne i zdał egzamin dojrzałości. 1 grudnia 1924 prezydent RP nadał mu stopień kapitana z dniem 15 sierpnia 1924 i 476. lokatą w korpusie oficerów piechoty[12][13]. Ukończył następnie IV Oficerski Kurs Wychowania Fizycznego w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu (1925) i roczny Kurs Szermierczy 1925/26[14]. Po ukończeniu kursów pozostał w szkole (od 1929 Centralny Instytut Wychowania Fizycznego w Warszawie) na stanowisku dowódcy kompanii oficerskiej oraz wykładowcy teorii sportu i instruktora gimnastyki, lekkiej atletyki, szermierki, walki bagnetem, a także gier ruchowych i sportowych[15][16]. Publikował artykuły o zaprawie lekkoatletycznej, o grach sportowych i kursach przedolimpijskich w „Żołnierzu Wielkopolskim”, „Junaku” i „Stadionie”[17]. W Polskim Radiu prowadził gimnastykę poranną (1932–39) i jako prezes kierował pracami warszawskiego AZS (1929–1930)[18]. Był też członkiem zarządu PZLA.

Jako lekkoatleta – sprinter i wieloboista reprezentował barwy: Strzelca Wilno, 6 pp Legionów Wilno, Wilii Wilno i AZS Warszawa. Startował na igrzyskach olimpijskich w Paryżu (1924), odpadając w eliminacjach do biegu na 100 m. 15-krotny rekordzista Polski i 11-krotny mistrz Polski w konkurencjach lekkoatletycznych (100 m, 200 m, 110 m pł, rzut oszczepem, skok w dal, sztafeta 4 x 100 m i pięciobój)[19][20]. W 1928 w zawodach o mistrzostwo Armii zajął pierwsze miejsce w biegu na 110 m i drugie w biegu na 100 m[19].

W marcu 1932 został przeniesiony do 21 pułku piechoty w Warszawie[21][22]. W wieku 35 lat zaczął uprawiać szermierkę, reprezentując barwy AZS i Legii Warszawa (startował do 54 roku życia)[3]. W 1932 wystąpił na igrzyskach olimpijskich w Los Angeles, gdzie razem z kolegami z reprezentacji zdobył brązowy medal[23][20]. Dwa lata później zdobył drużynowo brązowy medal na mistrzostwach świata w Warszawie[24]. Brał też udział w igrzyskach olimpijskich w Berlinie w 1936, gdzie Polacy zajęli czwarte miejsce w szabli drużynowej[25]. W turnieju indywidualnym odpadł w ćwierćfinałach[26]. Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 41. lokatą w korpusie oficerów piechoty[27][28]. W marcu 1939 w dalszym ciągu pełnił służbę w 21 pp na stanowisku dowódcy I batalionu[29]. Został powołany do polskiej kadry na Letnie Igrzyska Olimpijskie 1940[30]. Ślubowanie złożył 16 maja 1939 w Warszawie, a przed ceremonią poprowadził defiladę zawodników[30]. Był jedynym olimpijczykiem okresu międzywojennego, który uczestniczył w igrzyskach olimpijskich w dwóch różnych dyscyplinach sportu[20].

W kampanii wrześniowej 1939 dowodził I batalionem 21 pułku piechoty. Walczył w bitwie pod Mławą, w obronie Modlina, a następnie w obronie Warszawy[31]. Po kapitulacji stolicy w niewoli niemieckiej, m.in. w Oflagu X B Nienburg, Oflagu X A/Z Itzehoe, Stalagu X B Sandbostel, Oflagu X C Lubeka i od 17 września 1942 w Oflagu VI B Dössel (numer jeńca 75032)[32][20]. Tam organizował gimnastykę i zajęcia sportowe dla jeńców[33][20].

Po wojnie m.in. dyrektor Państwowych Uzdrowisk w Szklarskiej Porębie i Karpaczu, kierownik ośrodka szermierczego CRZZ, od 1957 trener w klubach RKS Marymont (wychowawca m.in. Ryszarda Parulskiego i Witolda Woydy) i Skra Warszawa[3]. W 1957 został pierwszym prezesem Polskiego Związku Sportów Saneczkowych[3]. Autor wielu podręczników sportowych[3]. Zmarł 23 lutego 1969 w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera B 18, rząd 2, miejsce 8)[34][35][36].

Od 2 kwietnia 1921 był żonaty z Haliną Janiną Górecką (1899–1975), z którą miał córkę Annę Krystynę po mężu Dzieciuchowicz (1922–2008) i syna Jerzego (1930–1987), aktora i reżysera[34].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Władysław II Dobrowolski”, w celu odróżnienia od innych oficerów noszących to samo imię i nazwisko[1].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 140, 432.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Janusz Cisek, Ewa Kozłowska, Łukasz Wieczorek: Słownik Legionistów Polskich 1914-1918 : Dobrowolski Władysław. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2025-01-13].
  3. ↑ a b c d e f Władysław Dobrowolski (1896–1969). Polski Komitet Olimpijski. [dostęp 2025-01-14].
  4. ↑ Łoza 1938 ↓, s. 145, tu urodzony 3 stycznia 1896 w Będzinie.
  5. ↑ a b Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 140.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 136.
  7. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 56, 536.
  8. ↑ Pawełek 1929 ↓, s. 68.
  9. ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 42.
  10. ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 92.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 432.
  12. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924, s. 742.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 372.
  14. ↑ Pawełek 1929 ↓, s. 20, 24.
  15. ↑ Pawełek 1929 ↓, s. 43, 45, 47, 50–56, 58, 59, 68–69, 79, 81, 82.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 137, 213.
  17. ↑ Pawełek 1929 ↓, s. 92.
  18. ↑ Łoza 1938 ↓, s. 145.
  19. ↑ a b Pawełek 1929 ↓, s. 94.
  20. ↑ a b c d e Urban 2021 ↓, s. 45.
  21. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 230.
  22. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932, s. 452, sprostowanie.
  23. ↑ Olympedia – 1932 Summer Olympics, Fencing, Sabre, Team, Men. olympedia.org. [dostęp 2023-11-30]. (ang.).
  24. ↑ Fechten - Weltmeisterschaften (Säbel - Herren). sport-komplett.de. [dostęp 2023-11-30]. (niem.).
  25. ↑ Olympedia – 1936 Summer Olympics, Fencing, Sabre, Team, Men. olympedia.org. [dostęp 2023-11-30]. (ang.).
  26. ↑ Olympedia – 1936 Summer Olympics, Fencing, Sabre, Individual, Men. olympedia.org. [dostęp 2023-11-30]. (ang.).
  27. ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 424.
  28. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 28.
  29. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 573.
  30. ↑ a b Ślubowanie polskiej kadry olimpijskiej. „Polska Zbrojna”. 136, s. 7, 1939-05-17. Warszawa. 
  31. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 213, 225, 226, 329.
  32. ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2025-01-14].
  33. ↑ Sobczak 2021 ↓, s. 168–169.
  34. ↑ a b Władysław Dobrowolski. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Warszawie. [dostęp 2025-01-13].
  35. ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 329.
  36. ↑ a b Zmarli. „Stolica”. 11 (1110), s. 10, 1969-03-16. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW „Prasa”. 
  37. ↑ Rómmel 1958 ↓, s. 394.
  38. ↑ M.P. z 1932 r. nr 12, poz. 16.
  39. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  40. ↑ Na podstawie fotografii [1].
  41. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1933, s. 292.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Dobrowolski&oldid=76657225”