Władysław Findeisen
Władysław Findeisen (ur. 28 stycznia 1926 w Poznaniu, zm. 7 marca 2023[1] w Warszawie) – polski inżynier, profesor nauk technicznych, rektor Politechniki Warszawskiej (1981–1985), automatyk, współtwórca teorii systemów w ramach szeroko pojętej nauki o sterowaniu, przewodniczący Prymasowskiej Rady Społecznej, senator I i II kadencji. Kawaler Orderu Orła Białego.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 stycznia 1926 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 marca 2023 |
| Profesor nauk technicznych | |
| Specjalność: automatyka i robotyka | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1954 |
| Profesura |
1962 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek rzeczywisty |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Politechnika Warszawska |
| Rektor | |
| Uczelnia |
Politechnika Warszawska |
| Okres spraw. |
1981–1985 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys
edytujPrzodkowie od strony ojca pochodzili z Saksonii. Jego dziadkiem był Gustaw Adolf Findeisen, organizator kolejnictwa na ziemiach Królestwa Polskiego, współpracownik Leopolda Kronenberga, związany z jego Koleją Warszawsko-Wiedeńską[2]. Urodził się jako syn inżyniera Stanisława Findeisena (1873–1970) i Alicji z domu Handke (1896–1994)[3][4]. Jego stryjeczną siostrą była Krystyna Tustanowska.
Ukończył szkołę powszechną. W czasie II wojny światowej w maju 1944 w ramach tajnego nauczania zdał maturę w Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Warszawie[5][6]. Był żołnierzem Armii Krajowej. W jej szeregach brał udział w powstaniu warszawskim, uczestniczył w walkach w Śródmieściu i na Mokotowie. Po upadku powstania, w którym zginął jego dwa lata starszy brat Stanisław[7] oraz dwaj najbliżsi kuzyni Andrzej i Krystyn[8][9], przebywał w obozie jenieckim w Niemczech, skąd powrócił w grudniu 1945. W tym samym miesiącu rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Politechnice Warszawskiej, które ukończył w 1949.
Podjął pracę na macierzystej uczelni jako asystent w Katedrze Miernictwa Elektrycznego, gdzie jego przełożonym był Kazimierz Drewnowski. W 1954, po studiach aspiranckich kierowanych przez Stanisława Kuhna, uzyskał stopień naukowy doktora nauk technicznych[3]. W następnym roku został kierownikiem nowej Katedry Automatyki i Telemechaniki. W 1957 został docentem, w 1962 i 1971 otrzymywał odpowiednio tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego i zwyczajnego. W 1971 został też członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk, a w 1986 członkiem rzeczywistym PAN. Został też członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[10].
11 kwietnia 1981 został wybrany na rektora Politechniki Warszawskiej w pierwszych po wieloletniej przerwie wolnych wyborach władz uczelni. W 1984 mimo oporu uczelnianych i pozauczelnianych organów PZPR wybrano go na następną kadencję rektorską, jednak w listopadzie 1985 decyzją ówczesnych władz PRL został odwołany ze stanowiska.
W latach 1986–1990 przewodniczył Prymasowskiej Radzie Społecznej, należał też do Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym „Solidarności” Lechu Wałęsie (1988–1990). W 1989 uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu, był współprzewodniczącym (z Aleksandrem Gieysztorem) obrad plenarnych. W wolnych wyborach z 4 czerwca 1989 do Senatu uzyskał mandat senatora z ramienia KO w okręgu warszawskim[11]. W 1991 po raz drugi został senatorem, kandydując z ramienia Unii Demokratycznej. W Senacie był m.in. przewodniczącym Komisji Kultury, Środków Przekazu, Nauki i Edukacji Narodowej. W 1993 bez powodzenia ubiegał się o reelekcję[12]
Opublikował ponad 120 pozycji naukowych, w tym około 80 artykułów naukowych oraz kilka książek.
Był żonaty, miał troje dzieci. Pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim (sektor Al24/1/1)[13].
Odznaczenia i wyróżnienia
edytujW 2012, w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej i dydaktycznej, za działalność na rzecz przemian demokratycznych i wolnej Polski, został odznaczony Orderem Orła Białego[14][15].
W 1976 otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia. Został też odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Wyróżniony Medalem Komisji Edukacji Narodowej[16], Krzyżem Armii Krajowej, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, medalem „Zasłużonemu dla Kościoła i Narodu”, Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego i Złotym Medalem 100-lecia Odnowienia Tradycji Politechniki Warszawskiej[17].
Doktor honoris causa City, University of London (1984), Politechniki Warszawskiej (1996)[18], Politechniki Gdańskiej (1997)[19] i Technische Universität Ilmenau (1997).
W 2020 otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta stołecznego Warszawy[20].
Publikacje
edytuj- W. Findeisen (red.), Poradnik inżyniera automatyka. WN-T, Warszawa 1973, s. 1123.
- Wielopoziomowe układy sterowania. PWN, Warszawa 1974, s. 296. Seria: BNI Biblioteka Naukowa Inżyniera.
- W. Findeisen, J. Szymanowski, A. Wierzbicki, Teoria i metody obliczeniowe optymalizacji. PWN, Warszawa 1977, s. 708. Seria: BNI Biblioteka Naukowa Inżyniera.
- Technika regulacji automatycznej. PWN, Warszawa 1978, s. 442. Seria: BNI Biblioteka Naukowa Inżyniera.
- W. Findeisen, J. Szymanowski, A. Wierzbicki, Teoria i metody obliczeniowe optymalizacji. PWN, Warszawa 1980, s. 708. Seria: BNI Biblioteka Naukowa Inżyniera. ISBN 83-01-00976-4.
- W. Findeisen (red.), Analiza systemowa – podstawy i metodologia. PWN, Warszawa 1985, s. 747. Seria: Analiza Systemowa i Jej Zastosowania. ISBN 83-01-04991-X.
- Struktury sterowania dla złożonych systemów. Wyd. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1997, s. 190. ISBN 83-87012-84-X.
Przypisy
edytuj- ↑ Zmarł prof. Władysław Findeisen, Rektor PW w latach 1981–1985. Politechnika Warszawska, 7 marca 2023. [dostęp 2023-03-07].
- ↑ Eugeniusz Szulc: Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie. Warszawa: PIW, 1989, s. 125, seria: Biblioteka Syrenki. ISBN 83-06-01606-8.
- ↑ a b Władysław Findeisen. 1944.pl. [dostęp 2024-07-17].
- ↑ Marek Jerzy Minakowski: Władysław Findeisen. sejm-wielki.pl. [dostęp 2023-02-08].
- ↑ Szkoła im. Stanisława Staszica w Warszawie 1906–1950. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988, s. 100, 116, 385, 522, 565, 578. ISBN 83-06-01691-2.
- ↑ Znani absolwenci szkoły. liceumgottwalda.pl.tl. [dostęp 2024-08-01].
- ↑ Stanisław Roman Findeisen. 1944.pl. [dostęp 2023-02-08].
- ↑ Andrzej Findeisen. 1944.pl. [dostęp 2023-02-08].
- ↑ Krystyn Tadeusz Findeisen. 1944.pl. [dostęp 2023-02-08].
- ↑ Prof. zw. dr inż. czł. rzecz. PAN Władysław Findeisen, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-01-02].
- ↑ Władysław Findeisen. senat.pl. [dostęp 2017-03-31].
- ↑ Obwieszczenie Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 września 1993 r. o wynikach wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadzonych w dniu 19 września 1993 r. (M.P. z 1993 r. nr 50, poz. 471).
- ↑ Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie. Grobonet. [dostęp 2023-10-05].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 kwietnia 2012 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2012 r. poz. 763).
- ↑ Odznaczenia z okazji Święta 3 Maja. prezydent.pl, 3 maja 2012. [dostęp 2017-03-31].
- ↑ Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989, s. 282.
- ↑ 40 lat od wyboru prof. Władysława Findeisena na Rektora PW. pw.edu.pl, 9 kwietnia 2021. [dostęp 2023-10-05].
- ↑ Doktorzy honoris causa PW. pw.edu.pl. [dostęp 2012-05-03].
- ↑ Osoby uhonorowane tytułem doktora honoris causa PG. pg.gda.pl. [dostęp 2012-05-03].
- ↑ Magdalena Dardzińska: Prof. Władysław Findeisen. um.warszawa.pl, 24 września 2020. [dostęp 2022-08-21].
Bibliografia
edytuj- Andrzej J. Marusak (red.). 40-lat PTETiS. „Biuletyn”. Nr 5, 2001. Warszawa.
- Prof. zw. dr inż. czł. rzecz. PAN Władysław Findeisen, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2022-01-02].
Linki zewnętrzne
edytuj- Władysław Findeisen – relacja biograficzna. Ośrodek Karta. [dostęp 2019-12-12].