Władysław Jarecki
Władysław Jarecki (ur. 7 czerwca 1876 w Warszawie, zm. 1 marca 1929 tamże) – polski lekarz, dyrektor Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie w latach 1918–1929.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
lekarz |
| Narodowość |
polska |
Życiorys edytuj
Władysław Jarecki urodził się 7 czerwca 1876 w Warszawie[1]. Był synem Aleksandra[2]. Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie w 1899 rozpoczął studia przyrodnicze na Uniwersytecie Warszawskim, a po dwóch latach przeniósł się na Wydział Lekarski tegoż uniwersytetu. W czasie studiów był członkiem Koła Braterskiego tajnego Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. W 1904 należał do warszawskiego Komitetu Okręgowego tej organizacji (wraz z Przemysławem Podgórskim i Alfonem Bogusławskim)[3]. Po strajku szkolnym w 1905 wyjechał do Krakowa, gdzie w 1907 uzyskał dyplom lekarza w Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego[1]. W czasie studiów krakowskich był członkiem Korporacji Akademickiej „Konwent Polonia”[2]. Po studiach zaczął pracę lekarza w uzdrowisku Apolinarego Tarnawskiego w Kosowie. W 1908 nostryfikował dyplom lekarski w Dorpacie, dzięki czemu mógł wrócić do Warszawy i kontynuować tam pracę. W latach 1909–1911 pracował w szpitalu św. Ducha w Warszawie, gdzie specjalizował się w neurologii[4].
W czasie I wojny światowej w 1914 został powołany do Armii Imperium Rosyjskiego, w którym służył jako naczelny lekarz wojskowego 54 szpitala psychiatrycznego w Tyflisie[1]. Sprawował wtedy funkcję przewodniczącego Komitetu Wykonawczego Polskich Organizacji Wojskowych i Polskiej Rady Okręgowej na Kaukazie[4][1].
W czerwcu 1918 wrócił do Polski i z dniem 1 września tego roku objął kierownictwo Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie[1]. Pełnił funkcję dyrektora tej placówki przez 10 lat do końca życia, przyczyniając się do jej odbudowy i rozwoju[1]. Działał społecznie, m.in. był czynnym członkiem Warszawskiego Towarzystwa Neurologicznego, w którym kilkakrotnie pełnił funkcję sekretarza i skarbnika. Był też kuratorem w Towarzystwie Głuchoniemych oraz prezesem Towarzystwa Ociemniałych[1]. Był również członkiem zarządu Towarzystwa Latarnia, izby lekarskiej, zrzeszenia niewidomych[1]. Był współpracownikiem Polskiego Związku Sportowego Głuchoniemych, wraz z którym pod koniec lat 20. utworzył Komisję Popierania Sportów Wśród Głuchoniemych[1]. Od 1923 był wydawcą czasopisma „Neurologia Polska”[4]. Publikował artykuły w piśmie „Świat Głuchoniemych”[1].
W czasie, gdy kierował Instytutem, doceniał wagę wychowania fizycznego, wprowadził gimnastykę i zainicjował powstanie szkolnego koła sportowego. Utworzono internat i (w 1919 roku) pierwsze w Polsce przedszkole dla dzieci głuchych, prowadzone przez Julię Manczarską. W 1920 powołano przy Instytucie Głuchoniemych Instytut Fonetyki – pierwszy w Polsce zakład kształcenia nauczycieli głuchych dzieci. W tymże roku zorganizowano tu drużynę harcerską. W budynku Instytutu w 1922 roku powstał Instytut Pedagogiki Specjalnej, którego dyrektorem została Maria Grzegorzewska[5]. Po śmierci Władysława Ołtuszewskiego (1922) był jedynym poważnym specjalistą w przedmiocie zaburzeń mowy[4] w Polsce.
Zmarł 1 marca 1928 w Warszawie[1]. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[6].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k Ś. p. Władysław Jarecki. „Świat Głuchoniemych”. Nr 1-2, s. 1, 1929.
- ↑ a b Album Polonorum – Władysław Jarecki #1207. Strona Korporacji Akademickiej „Konwent Polonia”. [dostęp 2017-02-18].
- ↑ Tadeusz W. Nowacki: Na drogach do niepodległości. W: Tadeusz W. Nowacki (red.): ZET w walce o niepodległość i budowę państwa − szkice i wspomnienia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 80–81. ISBN 83-01-12142-4.
- ↑ a b c d Zbigniew Filar: Jarecki Władysław. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 10. Wrocław – Warszawa – Kraków: Polska Akademia Nauk – Instytut Historii – Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1964, s. 615–616., reprint wydany przez Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Warszawa, 1990, ISBN 830403493
- ↑ Wł. Śmieciński, 195. rocznica założenia Instytutu Głuchoniemych i Ociemniałych w Warszawie, „W świecie ciszy – czasopismo niesłyszących i nie tylko...”, 4, 2012, s. 5–17, ISSN 1509-5436 [zarchiwizowane z adresu 2013-08-20].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: FILIP STAHL, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-12-25].