Władysław Kozakiewicz
Władysław Kozakiewicz (ur. 8 grudnia 1953 w Solecznikach) – polsko-niemiecki[1] lekkoatleta – tyczkarz i wieloboista, a także polityk. Złoty medalista olimpijski w skoku o tyczce z Moskwy z roku 1980.
| |||||||||||||||||||||||||||||||
 Władysław Kozakiewicz (2016) | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia | 8 grudnia 1953 Soleczniki, Litewska SRR | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Dorobek medalowy | |||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Odznaczenia | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Autor słynnego gestu Kozakiewicza pokazanego radzieckiej publiczności podczas zwycięskiego skoku na Letnich Igrzyskach Olimpijskich w Moskwie w 1980 roku, który stał się powszechnie rozpoznawanym symbolem sprzeciwu wobec radzieckiego imperializmu w czasach PRL.
ŻyciorysEdytuj
Dzieciństwo i młodośćEdytuj
Pochodzi z rodziny litewskich Polaków z Soleczników, gdzie się urodził i spędził wczesne lata życia jako najmłodszy z trójki rodzeństwa, w rolniczej rodzinie Franciszki i Stanisława[2]. W wywiadach Kozakiewicz często uskarżał się na panującą w domu przemoc, jakiej wobec jego, rodzeństwa i matki przez całe dzieciństwo i młodość dopuszczał się skłonny do alkoholizmu i agresji ojciec[3]. Niechęć do ZSRR, w której kontekście osadzono jego późniejszy słynny Gest Kozakiewicza, pojawiła się już we wczesnym dzieciństwie, którą podsyciło dokwaterowanie do jego rodzinnego domu w Solecznikach żołnierzy radzieckich, z którymi razem mieszkał on i jego rodzina[3].
W 1957, gdy Władysław Kozakiewicz miał 4 lata, jego rodzina opuściła ziemie litewskie wchodzące w skład ówczesnego Związku Radzieckiego i osiedliła się w ramach repatriacji w Polsce, w Gdyni. Tam stawiał on pierwsze kroki w sporcie. Pasję do lekkoatletyki zaszczepił mu jego starszy brat, Edward, który również obrał ścieżkę kariery jako profesjonalny lekkoatleta[3].
Kariera sportowaEdytuj
Absolwent Technikum Gastronomicznego, następnie poznańskiej Akademii Wychowania Fizycznego[4]. Na swoich pierwszych igrzyskach w 1976 r. w Montrealu, skacząc z kontuzją stopy, zajął w konkursie 11. miejsce. 30 lipca 1980 zdobył tytuł mistrza olimpijskiego w skoku o tyczce w Moskwie z wynikiem 5,78 m – jednocześnie ustanawiając nowy rekord świata. Pamiętany z powodu gestu, który dwukrotnie[5] wykonał w stronę gwiżdżących kibiców rosyjskich (tzw. gest Kozakiewicza). W 1980 dwukrotnie ustanawiał rekordy świata: wynikami: 5,72 i 5,78 m. W tym też roku wygrał Plebiscyt „Przeglądu Sportowego”, zostając najlepszym sportowcem roku w Polsce. Inne osiągnięcia to: Halowe Mistrzostwo Europy (1977, 1979), wicemistrzostwo Europy na otwartym stadionie (1974) i dwa brązowe medale w hali (1975, 1982). W czasie swojej kariery 8-krotnie poprawiał rekord Polski, windując go od 5,32 m w roku 1973 do 5,78 m w roku 1980. Był też 10-krotnym mistrzem kraju.
W 1985 wyjechał na stałe do Niemiec. Po otrzymaniu obywatelstwa niemieckiego kilkakrotnie wystąpił w turniejach lekkoatletycznych w barwach tego kraju. W 1986 dwukrotnie poprawiał rekord RFN doprowadzając go do poziomu 5,70 m[6][7]. Wiele lat mieszkał w Elze pod Hanowerem. Odznaczony m.in. złotym i srebrnym Medalem za Wybitne Osiągnięcia Sportowe oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1980). Bohater książki Gest Kozakiewicza Ireneusza Pawlika (1994). Był zawodnikiem Bałtyku Gdynia.
Działalność politycznaEdytuj
W latach 1998–2002 był radnym Rady Miasta Gdyni, mandat zdobył z listy Akcji Wyborczej Solidarność. Był w tym czasie z ramienia gdyńskiego samorządu przewodniczącym Komisji Sportu Związku Miast Bałtyckich[8]. Nie ubiegał się o ponowny wybór. W 2011 bezskutecznie kandydował do Sejmu z pierwszego miejsca stołecznej listy Polskiego Stronnictwa Ludowego.
W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2019 bez powodzenia startował z listy Koalicji Europejskiej w okręgu dolnośląsko-opolskim, jako kandydat Platformy Obywatelskiej[9]. W wyborach parlamentarnych w tym samym roku także bezskutecznie z ramienia Koalicji Obywatelskiej kandydował do Senatu[10].
Rekord życiowyEdytuj
- skok o tyczce – 5,78 m (30 lipca 1980, Moskwa) – 8. wynik w historii polskiej lekkoatletyki[11]
Życie prywatneEdytuj
Posiada obywatelstwo Polski oraz Niemiec, w których mieszka na emeryturze[3]. Utrzymuje kontakty z rodzinnymi Solecznikami na terenie dzisiejszej Litwy, pierwszy raz od momentu repatriacji odwiedzając je w 1969 roku, a ostatni raz zjawiając się tam w 2019 roku[12]. Odwiedził miejsce, gdzie znajdował się jego dom, wizytował w lokalnym gimnazjum i na obiektach sportowych, a także spotkał się z lokalnymi środowiskami polonijnymi i tworzącymi je władzami miasta, jak i z kuzynką Wandą[12]. Sam siebie określa mianem Wilniuka[12], a podczas wizyty w rodzinnym mieście wyraził chęć zbudowania tutaj domu[12].
PrzypisyEdytuj
- ↑ WŁADYSŁAW KOZAKIEWICZ (pol.). [dostęp 2021-07-09].
- ↑ Władysław Kozakiewicz (pol.). [dostęp 2021-06-20].
- ↑ a b c d Kozakiewicz: mamie ojciec wybił zęby po ślubie, bił ją i nas (https://tvn24.pl) (pol.). [dostęp 2021-06-20].
- ↑ Kozakiewicz Władysław Biografia, olimpijski.pl.
- ↑ Wywiad z Władysławem Kozakiewiczem, „Gazeta Wyborcza – Duży Format”, z 28 lipca 2008.
- ↑ Janusz Waśko, Andrzej Socha: Athletics National Records Evolution 1912–2006. Zamość – Sandomierz: 2007, s. 95.
- ↑ Deutsche Rekordentwicklung im Stabhochsprung, leichtatletik.de [dostęp 2012-09-05] (niem.).
- ↑ Informacje na stronie internetowej Urzędu Miasta Gdyni.
- ↑ Nazwiska kandydatów PO na listach KE do Parlamentu Europejskiego 2019, onet.pl, 23 marca 2019 [dostęp 2019-03-23].
- ↑ Serwis PKW – Wybory 2019. [dostęp 2019-10-14].
- ↑ Zbigniew Jonik, All-Time Lists / Tabele najlepszych w historii, zbjonik.republika.pl [dostęp 2014-09-05].
- ↑ a b c d Mistrz olimpijski Władysław Kozakiewicz w Solecznikach: Mam ten wileński charakter (pol.). [dostęp 2021-06-20].