Władysław Popielarczyk
Władysław Popielarczyk (ur. 22 listopada 1925 w Szteklinie na Kociewiu, zm. 17 września 1987 w Warszawie[1]) − polski malarz artysta i poeta.
 Tablica pamiątkowa na domu malarza w Warszawie przy ul. Piwnej 5 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo |
Życie edytuj
Ojciec artysty Aleksander, który był rolnikiem, został rozstrzelany przez Niemców w 1939 roku w Zajączku, matka Waleria z domu Belicka pracowała jako położna. Dzieciństwo i młodość (do 15 roku życia) spędził w Wielkim Bukowcu. W okresie wojny pracował w gospodarstwie na Żuławach oraz w Gdyni na kolei. W latach 1943-44 przebywał we Francji i Włoszech. W 1951 r. żeni się z Wandą Żukow, nauczycielką języka rosyjskiego i historii. W 1953 r. przenosi się do Warszawy. Uczył się najpierw w Liceum Plastycznym w Orłowie. Studia malarskie rozpoczął w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w Sopocie, kontynuował je w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w 1955 uzyskał dyplom u prof. Edwarda Kokoszko. Ukończył także studium pedagogiczne.
Pochowany został na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. Pośmiertnie odznaczony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Miał starszą siostrę Zofię (ur. w 1924 r.) oraz dwie córki: Barbarę i Hannę. Barbara Popielarczyk-Daszewska urodziła się w 1952 r. w Gdańsku. W 1976 r. ukończyła studia na Wydziale Tkaniny Artystycznej w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi. Zajmuje się również malarstwem i grafiką. Wnuczka artysty Dominika Daszewska, córka Barbary, także jest malarką.[2]
Zawsze czuł się Kociewiakiem. Często odwiedzał krewnych, przyjaciół i znajomych w Zblewie, Starogardzie Gdańskim, Tczewie, Osieku, Lubichowie i Wielkim Bukowcu. Malował tu obrazy, koncertował, brał udział w uroczystościach gminnych, przysyłał kartki z różnych stron świata.[3]
Twórczość edytuj
Uprawiał malarstwo sztalugowe i ścienne. Tworzył wystroje plastyczne w obiektach użyteczności kulturalnej i publicznej: freski, mozaiki, płaskorzeźby, witraże. Malował cykle: „Malowane okna”, „Madonny współczesne”, „Macierzyństwo”, obrazy hexagonalne, cykl rysowanych listów. Inspirowała go ludzka głowa, tworzył jej przekroje. Pisał także wiersze i komponował piosenki.
W latach 1962–1964 wystawiał prace na murach Barbakanu w Warszawie, a od 1965 r. prowadził własną pracownię i galerię przy ul. Piwnej. Tam urządzał wernisaże swoich prac, które często kończyły się happeningami z udziałem publiczności.
„Jest to malarstwo na wskroś odkrywcze. Ukazuje niepokój, nerwowość współczesnego czasu jakby w rentgenowskim znaku, człowieka widzianego od środka. Najgłębiej inspiruje go głowa ludzka widziana w przekroju, czy przenikanie się figur w płynności natury. Jest to malarstwo poezji, dźwięczność koloru, splotu form widzianych w błysku oka. Jego obrazy odznaczają się ponadto szlachetnością barw i urzekają niepowtarzalnym stylem. Można je zaliczyć do interesującej sztuki transawangardowej”. (Barbara Popielarczyk-Daszewska, córka artysty)[4]
Jego obrazy znajdują się w muzeach polskich: Muzeum Narodowym w Warszawie, Poznaniu i Gdańsku, Muzeum Częstochowskim i obcych: Moderna Museet w Sztokholmie, Taides Museum w Oulu, Museum of Modern Art w Miami, Indianapolis Museum of Art, Desert Museum w Palm Springs. Trafiły także do prywatnych kolekcji założonych m.in. przez Dwighta Eisenhowera, Urho Kekkonena, Sukarno, Charles'a de Gaulle'a i Paul-Henriego Spaaka.[5]
Ciekawostki edytuj
- „Ubierał się ekscentrycznie. Nigdy nie włożył normalnego ubrania. Nosił skórzane spodnie, koszule własnego pomysłu i przeróżne kurtki, które sam projektował i szył. Do tego kowbojskie kapelusze ze skóry własnej roboty i przepaski na głowę” (Witold Sadowy).[6]
- „Otworzył wystawę we własnym mieszkaniu - wpuszcza ludzi, fruwa po tym piekielnym wnętrzu, objaśnia, tumani, przestrasza… sadza nas (”bardzo was szanuję, bo jesteście zdolni poeci”!) na podłodze, częstuje zieloną wódką, wmusza okropne herbatniki”. (Stanisław Grochowiak)[7]
- Jeden z obrazów artysty zakupiła królowa Wielkiej Brytanii Elżbieta II.[8]
Przypisy edytuj
- ↑ B. Damaszek, Wielki artysta z małego Kociewia, Zblewo 2016, s. 36, 56.
- ↑ Zaproszenie na wernisaż wystawy „Popielarczyk-kontynuacja” – FUNDACJA SKARBNICA SZTUKI [online], www.skarbnicasztuki.com [dostęp 2020-03-03] (pol.).
- ↑ B. Damaszek, Wielki artysta z małego Kociewia, Zblewo 2016, s. 69-70.
- ↑ Barwna postać warszawskiej starówki – Paweł Wroński [online], pawelwronski.blog [dostęp 2020-02-19] (pol.).
- ↑ B. Damaszek, Wielki artysta z małego Kociewia, Zblewo 2016, s. 67.
- ↑ W. Sadowy, Władysław Popielarczyk, „Gazeta Wyborcza”, z dn. 27.06.2014 r.
- ↑ S. Grochowiak, Szmaty , „Współczesność” 1960, nr 15, s. 5.
- ↑ W. Magdziarz, Wspomnienie o Władysławie Popielarczyku (1925-1987), „Plastyka w Szkole” 1990, nr 5, s. 263.
Bibliografia edytuj
- Bernard Damaszek, Wielki artysta z małego Kociewia, Zblewo: Bernard Damaszek, 2016.
- Stanisław Grochowiak, Szmaty, „Współczesność” 1960, nr 15, s. 5, fot.
- Wanda Magdziarz, Wspomnienie o Władysławie Popielarczyku (1925-1987), „Plastyka w Szkole” 1990, nr 5, s.262-263, fot.
- Władysław Popielarczyk, Gwoździe, druty, kamienie w ręku artysty. Rozmowę przeprowadził Jan Jerzy Ulbr, „Kulisy” 1962, nr 7, s. 5, fot.
- Władysław Popielarczyk, Wspomnienia rodzinne, [w:] Bernard Damaszek, Wielki artysta z małego Kociewia, Zblewo 2016, s. 99-125.
- Witold Sadowy, Władysław Popielarczyk. W dziesiątą rocznicę śmierci, „Gazeta Wyborcza” 1997, nr 217, s. 17. (z dn. 17.09.1997)
- Witold Sadowy, Władysław Popielarczyk. Wspomnienie, „Gazeta Wyborcza” 2001, nr 154, s. 11 (z dn. 4.07.2001).
- Witold Sadowy, Władysław Popielarczyk, „Gazeta Wyborcza”, 2014, nr 147 (z dn. 27.06.2014).
- Władysław Popielarczyk [nekrolog], „Więź” 1988, nr 3, s.153.
- Roman Śliwonik, Władysław Popielarczyk, [w:] tegoż, Portrety chwil albo uładnianie życia, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005, s. 87-92, fot.