Władysław Ziółek
Władysław Ziółek (ur. 22 czerwca 1935 w Komornikach) – polski duchowny rzymskokatolicki, doktor prawa kanonicznego, biskup pomocniczy łódzki w latach 1980–1986, biskup diecezjalny łódzki w latach 1986–2012 (w latach 1992–2004 arcybiskup łódzki, od 2004 arcybiskup metropolita łódzki), od 2012 arcybiskup senior archidiecezji łódzkiej.
 Władysław Ziółek (2009) | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
22 czerwca 1935 | |
| Biskup diecezjalny łódzki | ||
| Okres sprawowania |
1986–2012 (1992–2004 arcybiskup, od 2004 arcybiskup metropolita) | |
| Biskup pomocniczy łódzki | ||
| Okres sprawowania |
1980–1986 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
13 lipca 1958 | |
| Nominacja biskupia |
12 marca 1980 | |
| Sakra biskupia |
4 maja 1980 | |
| Data konsekracji |
4 maja 1980 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Łódź | ||||||||
| Miejsce | |||||||||
| Konsekrator | |||||||||
| Współkonsekratorzy | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Życiorys edytuj
Młodość i wykształcenie edytuj
Urodził się 22 czerwca 1935 w Komornikach[1]. Kształcił się w gimnazjum w Wolborzu. Następnie wyjechał do Łodzi. Tam pogłębiał formację duchową w Niższym Seminarium Duchownym oraz uczył się w VI Liceum Ogólnokształcącym im. Joachima Lelewela, gdzie złożył egzamin dojrzałości[2].
W latach 1952–1957 odbył studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Łodzi[1]. Na ostatnim roku studiów z wyboru przełożonych pełnił funkcję dziekana i diakona seminarium. Ze względu na młody wiek nie otrzymał święceń kapłańskich razem z kolegami kursowymi[2]. W 1957 wyjechał na dalsze studia do Rzymu. 13 lipca 1958 w tamtejszym kościele Najświętszej Maryi Panny od Najświętszego Serca Pana Jezusa otrzymał święcenia prezbiteratu, których udzielił mu arcybiskup Józef Gawlina, duszpasterz Polonii na emigracji[1].
Od 1957 do 1965 studiował na Wydziale Prawa Kanonicznego Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie, które ukończył z doktoratem na podstawie dysertacji «Sede vacante nihil innovetur». Studium historyczno-prawne nad kanonem 436 Kodeksu Prawa Kanonicznego, nostryfikowanym na Wydziale Prawa Kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie[1]. W międzyczasie w latach 1960–1962 odbył kurs w Wyższej Szkole Literatury Łacińskiej w Rzymie, a w latach 1962–1965 studium praktyki sądowej w Rocie Rzymskiej[3].
Prezbiter edytuj
W 1965 uczestniczył w pracach organizacyjnych podczas IV sesji soboru watykańskiego II jako assignator locorum[1].
Po powrocie do diecezji podjął pracę w kurii biskupiej, w latach 1966–1972 na stanowisku notariusza, następnie w latach 1972–1980 jako kanclerz i jednocześnie sekretarz rady kapłańskiej. W latach 1966–1968 był notariuszem sądu biskupiego, a w latach 1968–1980 obrońcą węzła małżeńskiego[1]. Ponadto w latach 1968–1972 pełnił funkcję konsultora w Trybunale Prymasowskim w Warszawie[3].
Od 1966 do 1986 był kapelanem sióstr bernardynek i rektorem kościoła św. Stanisława Kostki w Łodzi-Rudzie (późniejszego kościoła Najświętszej Marii Panny Ostrobramskiej, Matki Miłosierdzia), gdzie zajmował się duszpasterstwem młodzieży i liturgicznej służby ołtarza[1][4].
W 1976 otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości, a w 1979 został mianowany kanonikiem honorowym łódzkiej kapituły katedralnej[1].
Biskup edytuj
12 marca 1980 papież Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym diecezji łódzkiej ze stolicą tytularną Risinium[1][2]. Święcenia biskupie otrzymał 4 maja 1980 w katedrze św. Stanisława Kostki w Łodzi. Udzielił mu ich Józef Rozwadowski, biskup diecezjalny łódzki, któremu asystowali biskupi pomocniczy łódzcy: Jan Kulik i Bohdan Bejze[1]. Jako dewizę biskupią przyjął słowa „In virtute Spiritus” (W mocy Ducha)[5]. W latach 1980–1986 sprawował urząd wikariusza generalnego diecezji. W kurii biskupiej został przewodniczącym Komisji ds. Duszpasterstwa Turystycznego i Komisji ds. Prawnych[1]. W latach 1985–1986 należał do kolegium konsultorów[3].
24 stycznia 1986 został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji łódzkiej[6]. 25 stycznia 1986 kanonicznie objął diecezję[6], a 22 lutego 1986 odbył ingres do katedry św. Stanisława Kostki w Łodzi[1]. 25 marca 1992, po podniesieniu diecezji do rangi archidiecezji bezpośrednio podległej Stolicy Apostolskiej, został ustanowiony jej arcybiskupem[7], zaś 25 marca 2004 po utworzeniu metropolii łódzkiej został mianowany jej metropolitą[8][9]. 29 czerwca 2004 otrzymał od Jana Pawła II paliusz metropolitalny[10]. Podczas sprawowania urzędu ordynariusza: przeprowadził II Diecezjalny Kongres Eucharystyczny i III Synod Diecezjalny[1]. Utworzył ponad 60 parafii i 16 szkół katolickich[11]. Założył Kolegium Teologiczne w Łodzi z filią w Piotrkowie Trybunalskim[1]. Powołał kapituły kolegiackie w Łasku[12] i w Wolborzu[13]. Utworzył diecezjalną Caritas, Dom Pomocy Społecznej im. bł. Rafała Chylińskiego w Konstantynowie Łódzkim[1], pierwszy w Polsce Dom Samotnej Matki i pierwszy w Polsce Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy[14]. Założył Ośrodek Duszpasterstwa Środowisk Twórczych z własnym kościołem i teatrem, wzniósł Ośrodek Konferencyjno-Rekolekcyjny i Dom Księży Emerytów[11]. Założył Diecezjalne Wydawnictwo Łódzkie (następnie Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie)[15], Katolicką Rozgłośnię Archidiecezji Łódzkiej (przemianowaną później na Radio Plus) i diecezjalną edycję tygodnika „Niedziela”[14]. Ponadto w 1989 uzyskał dla łódzkiej katedry tytuł bazyliki mniejszej[1], a w 2005 dla Łodzi zatwierdzenie patronatu św. Faustyny Kowalskiej[16]. W 1987 podejmował w Łodzi papieża Jana Pawła II podczas jego III podróży apostolskiej do Polski[1]. 11 lipca 2012 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków arcybiskupa metropolity łódzkiego i mianował jego następcą dotychczasowego biskupa pomocniczego poznańskiego Marka Jędraszewskiego[17][18]. Do czasu kanonicznego objęcia urzędu przez swojego następcę, które nastąpiło 8 września 2012, pełnił zleconą mu przez papieża funkcję administratora apostolskiego archidiecezji[19][20].
W strukturach Konferencji Episkopatu Polski był w latach 1989–1994 przewodniczącym Komisji ds. Sztuki Kościelnej[1], a w 1999 został przewodniczącym Zespołu ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia w Polsce[21]. W 1997 został delegatem ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia w Polsce[21]. Wszedł ponadto w skład: Komisji ds. Powołań Duchownych (1981–1984), Komisji ds. Duszpasterstwa Rodzin (1981–1985), Komisji „Iustitia et Pax” (1984–1994), Komisji ds. Kodeksu Prawa Kościelnego i następnie Rady Prawnej (od 1984), Komisji ds. Środków Społecznego Przekazu (1987–1989)[1].
W 1994 z nominacji papieskiej uczestniczył w IX Zgromadzeniu Zwyczajnym Synodu Biskupów w Rzymie[3]. W 2002 został mianowany członkiem Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia[21].
W 2000 konsekrował biskupa pomocniczego łódzkiego Ireneusza Pękalskiego. Był współkonsekratorem podczas sakr biskupów pomocniczych łódzkich: Adama Lepy (1988) i Marka Marczaka (2015) oraz jałmużnika papieskiego Konrada Krajewskiego (2013)[22].
Odznaczenia i wyróżnienia edytuj
Otrzymał tytuł honorowego obywatela: Łodzi (1992)[23], Łasku (2011)[24] i Wolborza (2011)[25]. W 2012 została mu nadana Odznaka Honorowa za Zasługi dla Województwa Łódzkiego[26].
W 2012 przyznano mu złoty medal „Za zasługi dla polskiego ruchu olimpijskiego” Polskiego Komitetu Olimpijskiego[27], odznakę Adwokatura Zasłużonym[28] i honorową odznakę I stopnia Polskiego Czerwonego Krzyża[29].
W 2001 został honorowym członkiem zakonu bonifratrów[30].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 169–171. ISBN 83-7052-900-3.
- ↑ a b c A. Gronczewska: Pierwszy łódzki arcybiskup. dzienniklodzki.pl, 2012-11-11. [dostęp 2014-05-20].
- ↑ a b c d G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 436. ISBN 83-911554-0-4.
- ↑ Nota biograficzna Władysława Ziółka na stronie Urzędu Miasta Łodzi. bip.uml.lodz.pl (arch.). [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Władysław Ziółek na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ a b P. Nitecki: Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 2000, kol. 517–518. ISBN 83-211-1311-7.
- ↑ Nota biograficzna Władysława Ziółka na stronie archidiecezji łódzkiej. archidiecezja.lodz.pl. [dostęp 2016-10-18].
- ↑ Erezione della Provincia Ecclesiastica di Łodz (Polonia). press.vatican.va, 2004-02-24. [dostęp 2017-03-08]. (wł.).
- ↑ Komunikat Nuncjusza Apostolskiego w Polsce (dokumentacja). ekai.pl (arch.), 2004-02-24. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Łódź: abp Ziółek po raz pierwszy w paliuszu. ekai.pl (arch.), 2004-08-16. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ a b Łódź: abp Ziółek dziękował za lata posługi biskupiej. ekai.pl (arch.), 2012-09-03. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Łask: instalacja kapituły kolegiaty łaskiej. ekai.pl (arch.), 2005-12-09. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Abp Ziółek powołał Kapitułę Kolegiacką Wolborską. ekai.pl (arch.), 2010-06-27. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ a b Łódź: ćwierćwiecze ingresu abpa Ziółka. ekai.pl (arch.), 2011-02-18. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Łódź: ćwierć wieku Archidiecezjalnego Wydawnictwa Łódzkiego. ekai.pl (arch.), 2011-09-16. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Łódź: św. Faustyna Kowalska patronką Łodzi. ekai.pl (arch.), 2005-12-10. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Rinuncia dell'Arcivescovo Metropolita di Łódź (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2012-07-11. [dostęp 2014-05-18]. (wł.).
- ↑ Komunikat Nuncjatury: Archidiecezja Łódzka. episkopat.pl (arch.), 2012-07-11. [dostęp 2014-05-18].
- ↑ Ł. Głowacki: Ogłoszenie nowego metropolity łódzkiego. archidiecezja.lodz.pl, 2012-07-11. [dostęp 2012-07-11].
- ↑ Abp Marek Jędraszewski objął rządy w archidiecezji łódzkiej. ekai.pl (arch.), 2012-09-08. [dostęp 2017-03-08].
- ↑ a b c M. Wojturski. Z ludu wzięty. „Niedziela”. 8/2011. s. 16–17. ISSN 0208-872X. [dostęp 2014-05-18].
- ↑ Władysław Ziółek. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2015-04-11]. (ang.).
- ↑ Honorowi Obywatele. uml.lodz.pl (arch.). [dostęp 2018-02-20].
- ↑ Uchwała Nr XIII/132/11 Rady Miejskiej w Łasku. archiwumbip.lask.pl, 2011-09-21. [dostęp 2022-03-26].
- ↑ Uchwała Nr XII/108/2011 Rady Miejskiej w Wolborzu. wolborz.4bip.pl, 2011-09-30. [dostęp 2014-02-05].
- ↑ Uchwała Nr XXXI/609/12 Sejmiku Województwa Łódzkiego. bip.lodzkie.pl, 2012-12-18. [dostęp 2014-01-28].
- ↑ Łódź: złoty medal dla abp. Ziółka od sportowców. ekai.pl (arch.), 2012-01-11. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Spotkanie opłatkowe. lodz.tvp.pl, 2012-01-14. [dostęp 2016-10-01].
- ↑ Łódź: złota odznaka PCK dla abp. Władysława Ziółka. ekai.pl (arch.), 2012-01-27. [dostęp 2019-01-08].
- ↑ Łódź: abp Ziółek honorowym członkiem zakonu bonifratrów. ekai.pl (arch.), 2001-06-02. [dostęp 2019-01-08].
Linki zewnętrzne edytuj
- Nota biograficzna Władysława Ziółka na stronie archidiecezji łódzkiej. [dostęp 2016-10-18].
- Władysław Ziółek na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-18].
- Władysław Ziółek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-12-06] (ang.).