Własność Darboux

uogólnienie ciągłości funkcji

Własność Darboux – jedna z najważniejszych własności funkcji ciągłych. Własność ta mówi, że funkcja ciągła przyjmuje wszystkie wartości pomiędzy dwiema danymi wartościami.

Przyjmijmy na przykład, że temperatura powietrza jest ciągłą funkcją czasu. Jeśli poranny odczyt wyniósł -5 stopni, a wieczorny 10 stopni, to wykorzystując własność Darboux możemy stwierdzić, że w ciągu dnia każda temperatura pomiędzy -5 a 10 stopni zaistniała przynajmniej raz; w szczególności co najmniej raz było 0 stopni.

Funkcje rzeczywiste edytuj

Definicja edytuj

Funkcja   ma własność Darboux, jeśli obraz każdego przedziału jest znowu przedziałem. W szczególności[1]:

Jeżeli     obraz funkcji   obejmuje cały przedział   (albo  ), więc istnieje taka wartość   należąca do przedziału otwartego   że  

Własności edytuj

  • Nie każda funkcja Darboux jest ciągła[2]. Na przykład funkcja
 
ma własność Darboux, ale nie jest ciągła w punkcie 0.
  • Suma dwóch funkcji o własności Darboux nie musi mieć własności Darboux[2]. Za pomocą indukcji pozaskończonej można[3] znaleźć taką funkcję   o własności Darboux, że nawet funkcja   nie ma własności Darboux.
  • Jeśli funkcja jest różniczkowalna w pewnym zbiorze, to jej pochodna także ma własność Darboux w tym zbiorze[2].

Uogólnienie edytuj

Mówimy, że funkcja   między przestrzeniami topologicznymi ma własność Darboux, jeżeli obraz każdego podzbioru spójnego przestrzeni   jest podzbiorem spójnym przestrzeni  [potrzebny przypis]. (Jest to uogólnienie powyższego pojęcia, gdyż podzbiór   jest spójny wtedy i tylko wtedy, gdy   jest przedziałem).

Przypisy edytuj

  1. Darboux własność, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-04].
  2. a b c   Darboux property (ang.), Encyclopedia of Mathematics, encyclopediaofmath.org, [dostęp 2023-11-22].
  3. T. Radakovič, Über Darbouxsche und stetige Funktionen, Monatshefte für Mathematik und Physik 38 (1931), s. 117–122.