Własność kwirytarna

Własność kwirytarna (łac. dominium ex iure Quiritium, proprietas) – własność przysługująca tylko obywatelom rzymskim (uroczyście nazywanych Kwirytami, Quirites).

Był to rodzaj własności chroniony przez prawo cywilne (tzw. ius civile). Jego przedmiotem mogły być rzeczy ruchome oraz te nieruchomości, które położone były w Italii.

Do przeniesienia własności rzeczy określanych jako res mancipi wymagano aktów formalnych: mancypacji (czynności przy świadkach) lub in iure cessio (czynność przy udziale magistratury).

Podział na własność kwirytarną i bonitarną został zniesiony w Kodeksie Justyniana[1].

Przypisy edytuj

  1. Codex 7,25,1 Imp. Iusinianus A. Iuliano pp.: Antiquae subtiliatatis ludibrium per hanc decisionem expellentes nullam esse differentiam patimur inter dominos, apud quos vel nudum ex iure Quiritium vel tantummodo in bonis reperitur, quia nec huiusmodi esse volumus distincionem nec ex iure Quiritium nomen (...) sed sit plenissimus et legitimus quisque dominus sive servi sui sive aliarum rerum ad se pertinentium. ("Cesarz Justynian Julianowi, prefektowi pretorianów: Odrzucając tą decyzją śmieszności dawnej drobiazgowości, znosimy wszelką różnicę między właścicielami, którzy mają gołą własność na mocy prawa Kwirytów, albo rzecz mają tylko w majątku, ponieważ nie chcemy aby istniało tego rodzaju zróżnicowanie, ani określenie 'z prawa Kwirytów' (...) lecz by był każdy najpełniejszym prawnym właścicielem, czy to niewolnika, czy innych rzeczy do niego należących." tłumaczenie: Władysław Rozwadowski "Prawo rzymskie. Zarys wykładu z wyborem źródeł", wyd. II, str.265, Poznań 1992, ISBN 83-01-10031-1