WIG20

indeks giełdowy dużych spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

WIG20indeks giełdowy 20 największych spółek akcyjnych notowanych na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych[1]. Bazową datą dla indeksu jest 16 kwietnia 1994, zaś wartością bazową 1000 punktów[2].

Jest to indeks typu cenowego (przy jego obliczaniu bierze się jedynie ceny zawartych w nim transakcji). W ramach WIG20 nie może być notowanych więcej niż 5 spółek z jednego sektora; nie są w nim notowane fundusze inwestycyjne[3].

Historia edytuj

Notowania WIG20 rozpoczęły się w kwietniu 1994 roku, blisko miesiąc po osiągnięciu szczytu pierwszej hossy przez WIG, i po 4 dniach WIG20 osiągnął szczyt notowań przy poziomie 1350 punktów. W ciągu tych 4 dni miał miejsce też rekordowy w całej historii WIG20 jednodniowy wzrost, kiedy to 21 kwietnia zanotował wzrost o blisko 16%. Realna stopa zwrotu przy zakupie za cenę zamknięcia z pierwszego dnia do końca 1994 wyniosła -63%, co było najgorszym wynikiem w historii notowań. Duży wpływ na tak słaby wynik miała wysoka inflacja wynosząca 32%. Minimalną wartość w historii i tym samym dołek pierwszej bessy indeks osiągnął 28 marca 1995 roku przy wartości 577,9 punktów. Po bessie nastąpiło szybkie odbicie i w 1996 roku indeks zakończył z realną stopą zwrotu wynoszącą 62%, co również jest najwyższą realną stopą zwrotu w historii WIG20.

W 1999 roku, po spadku wartości indeksu w październiku 1998 do 971,3 punktów, rozpoczęła się hossa internetowa, która trwała do końca pierwszego kwartału 2000 roku, kiedy warszawski indeks blue chipów osiągnął wartość 2443,7 punktów, a między końcem 1998 a 1999 roku realna stopa zwrotu wyniosła 37%.

Kolejną hossą była hossa surowcowa, która to zaczęła się w 2000 roku, a skończyła się w 2008 roku, od stycznia 2000 roku do czerwca 2008 roku cena ropy naftowej wzrosła ponad 5-krotnie. Natomiast na WIG20 hossa zaczęła się w 2002 roku i trwała do końca października 2007 roku, kiedy to 29 października WIG20 osiągnął wartość 3917,87 punktów. W okresie tej hossy indeks zanotował 5 lat dodatniej stopy zwrotu, ze średnioroczną realną stopą zwrotu między końcem 2002 a końcem 2007 roku wynosząca 23%.

Po historycznych szczytach nastąpiły rekordowe bez uwzględnia inflacji spadki, kiedy to między końcem 2007 a 2008 roku wartość WIG20 spadła o 48%, a minimum tej bessy zostało osiągnięte w lutym 2009 roku przy poziomie 1327,64 punktów.

Po spadkach w 2008 i 2009 r. następnie nastąpiły kolejne wzrosty do poziomu 2932,62 punktów w kwietniu 2011, wraz z kolejną falą kryzysu finansowego pod koniec 2011 i drugiej połowie 2012 wartość WIG20 spadła do 2035,8 punktów w maju, ale pod koniec roku wzrósł do 2602,61 punktów.

W kolejnych latach WIG20 utrzymywał się raczej w trendzie bocznym, w 2017 roku nastąpiło gwałtowne wybicie i wzrost o 26% do poziomu 2 630,37 pod koniec stycznia 2018 roku. Po tym szczycie nastąpił okres trendu bocznego przerwany gwałtowny spadkiem związanym z COVID-19, kiedy to w okresie od 2 stycznia do 12 marca wartość indeksu spadła o 40,65%. Po tym krachu nastąpiło dynamiczne odbicie na dzień 30 lipca indeks wrócił do stanów sprzed spadków związanych z COVID-19.

Z 6792 sesji, które miały miejsce od kwietnia 1994 roku do lipca 2021 roku na WIG20, 3409 sesji było wzrostowych, 3377 spadkowych, a 6 miało kurs zamknięcia tożsamy z dniem poprzedzającym.

Rekordowa pod względem dziennej stopy zwrotu była sesja z 21 kwietnia 1994, kiedy to wartość indeksu wzrosła o 15,99%. Największa strata na wartości w ciągu jednego dnia miała miejsce 12 marca 2020 roku, kiedy to spadła ona o 13,28%.

W badanym okresie od 16 kwietnia 1994 do 30 lipca 2021 roku średnia dzienna stopa zwrotu wyniosła 0,03%[3].

23 września 2013 do indeksu dodano 10 nowych spółek, tworząc WIG30 publikowany obok WIG20[4].

Skład indeksu edytuj

O wyborze spółek wchodzących w skład indeksu WIG20 decyduje bezpośrednio ich kapitalizacja rynkowa i wartość obrotu ich akcjami.

Warunkiem sine qua non wejścia do indeksu jest:

  • liczba akcji w wolnym obrocie jest większa niż 10%,
  • wartość akcji w wolnym obrocie ponad 1 mln euro,
  • spółka nie może być oznaczona,
  • spółka nie może należeć do pewnych, określonych segmentów rynku.

Ranking indeksu edytuj

Ranking spółek tworzony jest w oparciu o punkty przyznawane według wzoru:

 

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

  •   – pozycja w rankingu spółki (i),
  •   – udział spółki (i) w łącznych obrotach akcjami spółek uczestniczących w rankingu w ostatnim roku,
  •   – udział spółki (i) w wartości akcji w wolnym obrocie spółek uczestniczących w rankingu na dzień jego sporządzenia.

Przy czym metoda opracowywania indeksów ulega zmianie z dniem 12 marca 2021. Zmniejszeniu ulega udział obrotów, a zwiększeniu kapitalizacja w wolnym obrocie – odpowiednio 0,4 i 0,6[5].

Ranking jest wspólny dla indeksów WIG20, mWIG40 oraz sWIG80.

Zmiany okresowe edytuj

Listę spółek wchodzących w skład indeksu WIG20 ustala się po ostatniej sesji stycznia – tzw. rewizja roczna – lub kwietnia, lipca i października – korekta kwartalna – na podstawie średniej ważonej 2 kryteriów:

  • wielkości obrotu giełdowego akcji spółki w relacji do łącznych obrotów wszystkich spółek wchodzących w skład indeksu w okresie trzech miesięcy,
  • wartości rynkowej spółki w relacji do kapitalizacji spółek wchodzących w skład indeksu w okresie miesiąca.

Dotychczas nastąpiły następujące rewizje i korekty składu WIG20:

Łącznie na przestrzeni lat 27 lat w skład indeksu wchodziły 104 spółki.

Spółkami, które zaczynały historię WIG20, były (kolejności od największego do najmniejszego udziału w indeksie): Bank Śląski, Elektrim, WBK, Wedel, BRE Bank, Żywiec, Polifarb Cieszyn, Millennium (BIG), Vistula, Mostostal Export, Universal, Okocim, Exbud, Próchnik, Wólczanka, Kable, Swarzędz, Irena, Sokołów oraz Krosno. Większość z nich stanowiły własność Skarbu Państwa, a ich wejście na giełdę miało na celu ich prywatyzację. Spółkami prywatnymi było tylko Sokołów, BIG i Kable. Spośród wszystkich 20 pierwszych spółek tylko jedna z nich, choć po kilkukrotnej zmianie nazwy, wchodzi w skład indeksu. Wielkopolski Bank Kredytowy (WBK) był częścią WIG20 od kwietnia 1994 roku do czerwca 1998 roku. Następnie po blisko dwu i półrocznej przerwie i połączeniu z Bankiem Zachodnim (BZ) we wrześniu 2001 roku ponownie był częścią indeksu pod nazwą BZWBK, gdzie wchodził w skład indeksu do czerwca 2011 roku i pod tą samą nazwą wrócił do WIG20 w czerwcu 2013 roku. Był jego częścią do grudnia 2018 roku, kiedy to nastąpiła zmiana firmy spółki i do dnia dzisiejszego wchodzi w skład WIG20 pod nazwą Santander Bank Polska.

Obliczanie indeksu edytuj

Uczestnikami indeksu WIG20 jest 20 spółek z najwyższą pozycją w rankingu wyznaczanym w oparciu o dane po sesji w trzeci piątek lutego, maja, sierpnia i listopada. Ranking obliczany jest na podstawie obrotów za ostatnie 12 miesięcy oraz wartości akcji w wolnym obrocie wyznaczoną w oparciu losowo wybrany kurs zamknięcia z ostatnich 5 dni sesyjnych, licząc wstecz od dnia rankingu. W indeksie mogą uczestniczyć spółki, które spełniają kryterium Miesięcznego Wskaźnika Obrotu (MWO) w okresie ostatnich 12 miesięcy przed dniem rankingu. W rankingu nie uczestniczą najmniejsze spółki[13][doprecyzuj!].

Indeks WIG20 obliczany jest według wzoru:

 

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

  •   – wartość indeksu WIG20,
  •   – kapitalizacja portfela indeksu na sesji t,
  •   – kapitalizacja portfela indeksu w dniu bazowym
  •   – współczynnik korygujący indeksu na sesji t[2]

Współczynnik korygujący oblicza się według wzoru:

 

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

  •   – współczynnik korygujący na sesji t,
  •   – zmodyfikowana wartość kapitalizacji giełdowej dla sesji t (np. dodana wartość akcji nowego uczestnika indeksu).

Uwzględnianie współczynnika korygującego ma na celu neutralizowanie zmian wielkości kapitalizacji giełdy, takich jak zmiany w składzie portfela indeksu, wypłaty dywidendy.

Indeksy pochodne edytuj

WIG20short edytuj

Obliczany od 4 maja 2009 pochodny do WIG20 indeks odzwierciedlający zmiany cen spółek odwrotnie proporcjonalnie do samego WIG20[14]. Wartość bazowa WIG20short na dzień 31 grudnia 2005 wyniosła 2654,95 pkt.

WIG20lev edytuj

Obliczany od 4 maja 2009 rok pochodny od WIG20 indeks odzwierciedlający zmiany cen spółek dwukrotnie silniej niż sam WIG20.

WIG20TR edytuj

WIG20TR (total return) – indeks obliczany od 2012 roku. WIG20 to indeks cenowy, natomiast WIG20TR to indeks dochodowy. Oznacza to, że uwzględnia wypłatę dywidendy oraz emisję akcji z prawem poboru. W oparciu o indeks powstał fundusz ETF notowany na GPW, symbol BETAW20TR.PL[15]

Przypisy edytuj

  1. WIG20 – notowania indeksu na GPW – Investing.com, Investing.com Polska [dostęp 2019-07-19] (pol.).
  2. a b Jacek Socha, Rynek Papierów Wartościowych w Polsce, Warszawa 2003.
  3. a b Opis indeksu na stronach GPW wraz z wykresem.
  4. Indeksy. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie. [dostęp 2016-03-27].
  5. ISB News: GPW Benchmark ogłosiło nowe zasady opracowywania portfeli głównych indeksów GPW. StockWatch.pl, 2021-02-11. [dostęp 2021-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-12)]. (pol.).
  6. Bogdanka i Kernel wchodzą do WIG20 money.pl.
  7. Bank Handlowy zastąpi BZ WBK | parkiet.com.
  8. Spółki – informacje: CEZ a.s., Millennium Dom Maklerski Spółka Akcyjna [dostęp 2022-01-01] [zarchiwizowane 2016-03-08].
  9. GPW: JSW zastąpi we wrześniu CEZ w indeksie WIG 20. bankier.pl, 2011-08-08. [dostęp 2011-08-09].
  10. SUPERMEDIA Interactive, Główny Rynek GPW – Komunikaty GPW, www.gpw.pl [dostęp 2018-03-02] (pol.).
  11. Daniel Paćkowski, Mercator i Tauron wypadają z WIG20, awans mBanku i Pepco, Stockwatch, 3 marca 2022 [dostęp 2022-03-06].
  12. Alior Bank zastąpi CCC w WIG20 po sesji 17 marca 2023 roku, Parkiet [dostęp 2023-03-21] (pol.).
  13. GPW Benchmark, GPW Benchmark S.A., 30 grudnia 2020.
  14. Indeksy giełdowe WIG20short i WIG20lev. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, 2009-04-14.
  15. Nowe ETF-y już niedługo na GPW | FXMAG, www.fxmag.pl [dostęp 2019-12-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-18] (pol.).

Linki zewnętrzne edytuj