W ZSRR seksu nie ma
„W ZSRR seksu nie ma” (ros. В СССР секса нет) — skrzydlate słowa, których źródłem była wypowiedź jednej z uczestniczek telemostu Leningrad – Boston („Kobiety mówią z kobietami”), nagranego 28 czerwca i nadanego 17 lipca 1986 roku.
Historia powstania edytuj
W 1986 roku redaktorzy telewizyjni Władimir Pozner i Phil Donahue zorganizowali jeden z pierwszych radziecko-amerykańskich telemostów, reżyserowanych przez Władimira Mukusiewa. W trakcie audycji jedna z amerykańskich uczestniczek zadała pytanie[1]:
... U nas w reklamach telewizyjnych wszystko kręci się wokół seksu. Czy u was są takie reklamy?
Radziecka uczestniczka mostu Ludmiła Nikołajewna Iwanowa (w tym czasie kierowniczka z hotelu „Leningrad” w Leningradzie i przedstawicielka organizacji społecznej „Komitet Kobiet Radzieckich”) odpowiedziała:
No, seksu u nas ... [śmiech] seksu u nas nie ma, i my jesteśmy jemu kategorycznie przeciwni!
Publiczność rosyjska zareagowała śmiechem, a jakaś z obecnych kobiet dodała:
Seks u nas jest, nie ma u nas reklam!
Do użytku weszła zniekształcona i wyrwana z kontekstu część zdania: „W ZSRR seksu nie ma”.
Sama Iwanowa w 2004 roku w wywiadzie dla gazety „Komsomolskaja prawda”[2] zaprezentowała historię pochodzenia tej wypowiedzi inaczej niż to było faktycznie. Twierdziła, że sprawa dotyczyła wojny w Afganistanie i propozycji jednej z Amerykanek, aby w Związku Radzieckim kobiety przestały zajmować się seksem ze swoimi mężczyznami i wtedy nie będą oni szli walczyć, na co Iwanowa miała odpowiedzieć, że seksu w ZSRR nie ma, jest miłość. To, że Iwanowa dokończyła swoją wypowiedź słowami „U nas jest miłość”, potwierdził reżyser telemostu Władimir Mukusiew[3].
Wykorzystanie w kulturze edytuj
Wyrażenie „W ZSRR seksu nie ma” jest powszechnie stosowane w rosyjskich źródłach dla egzemplifikacji pruderii i antyseksualnego charakteru radzieckiej kultury, tabu nakładanego na publiczne podejmowanie tematów związanych z seksem. Z drugiej strony oczywista absurdalność zdania pozwala na stosowanie go innych kontekstach, np. dla wykazania, że współczesne, czyli post-radzieckie opisy radzieckiej rzeczywistości są nieobiektywne i zmitologizowane[4].
- Jeden z bohaterów tragikomedii Eldara Riazanowa „Zapomniana melodia na flet” (1987) – Miasojedow grany przez Aleksandra Szirwindta, w rozmowie z dyrektorem usprawiedliwia twórczość artystów nieformalnych słowami „Nie ma seksu ...”.
- Fraza „Seksu u nas nie ma!” kilka razy brzmi w radziecko-polskim filmie Deja vu (1990).
- Wypowiedź była inspiracją dla tytułu rosyjskiego melodramatu telewizyjnego (2004 rok) „Związek bez seksu”, opowiadającego o czasach Związku Radzieckiego.
Oficjalna propaganda w ZSRR oświadczała, że społeczeństwu socjalistycznemu obce jest głoszenie świętoszkostwa i ascetyzmu, nienaturalnego „umartwiania ciała”[5]. W społeczeństwie radzieckim poglądy na seksualność, które były przeciwstawne do dewocji w tej dziedzinie, głosiła Aleksandra Kołłontaj, której często przypisuje się teoria szklanki wody.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Fragment telemostu „Leningrad-Boston” na YouTube (ros.)
- ↑ Был ли секс в СССР? (Czy był seks w ZSRR? Комсомольская правда; (1 listopada 2004) Zarchiwizowana wersja strony z 15 lipca 2008 (ros.)
- ↑ Поверх барьеров (Ponad barierami) Частный корреспондент (Korespondent prywatny)(1 lipca 2011) Archiwizacja ze źródła 25 sierpnia 2013 (ros.).
- ↑ Был ли секс в СССР? (Czy w ZSRR był seks?) kprf.su Archiwizacja ze źródła 11 kwietnia 2008 (ros.)
- ↑ Afanasjew i in. 1978 ↓, s. 365.
Bibliografia edytuj
- Wiktor Afanasjew, Karen Brutenc, Fiodor Burłackij, Grigorij Glezerman, Jurij Krasin, i in.: Naukowy komunizm. Pod redakcją Piotra Fiedosiejewa, tł. Mirosław Skwiecińskii. Wyd. II. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
Odsyłacze edytuj
- Duszenko K. W., Słownik współczesnych cytatów — M: Ecce, 2006, ISBN 5-699-17691-8 (ros.)
- Władimir Pozner świętuje jubileusz (ros.)
- Władimir Pozner: „Mój czas jest drogi” (ros.)
- Korczagin P. P., Skworcow S., W ZSRR seks był!!! Jak budowaliśmy telemosty, Infomedia Publishers, 2007, ISBN 978-5-91057-005-8 (ros.)