Wacław Boreyko

polski architekt

Wacław Boreyko herbu Boreyko, inna forma nazwiska: Borejko, (ur. 16 kwietnia 1764 w Samostrzałach[1], Rejon korzecki, zm. 22 czerwca 1854 w Didowszczyźnie[2], dzisiejszy rejon fastowski) – polski prawnik, pisarz, pamiętnikarz i architekt zieleni.

Wacław Boreyko
Data i miejsce urodzenia

16 kwietnia 1764
Samostrzały (powiat łucki)

Data i miejsce śmierci

22 czerwca 1854
Didowszczyzna (powiat skwirski)

Zawód, zajęcie

prawnik, architekt zieleni

Życiorys edytuj

Był synem podczaszego żytomierskiego Jana Pawła Boreyki z Knerut[3] (cześnika żytomierskiego), i jego żony Anny z Małyńskich. Po ukończeniu (1782) kolegium Pijarów w Międzyrzeczu Koreckim otrzymał tytuł magistra prawa, pełnił funkcję marszałka szlachty powiatu rówieńskiego. W tym okresie praktykował przy palestrze żytomierskiej, jednocześnie pełniąc funkcję dependenta mecenasa Józefa Borowieckiego oraz pracując przy Trybunale Lubelskim. Był przewidziany na delegata z województwa kijowskiego na sejm roku 1786[4]. Ponadto był projektantem terenów zielonych, jego autorstwa są liczne parki przypałacowe na terenie Kijowszczyzny. W roku 1805 nabył dobra ziemskie w Wysocku, wokół pałacu zaprojektował imponujący park. Z jego pomocy korzystał dyrektor krzemienieckiego ogrodu botanicznego Willibald Besser.

Twórczość pisarska edytuj

Swoje wspomnienia spisał w postaci pamiętników wydanych drukiem w roku 1845, jego porady prawne ukazywały się na łamach "Nowego Kalendarza" (ukazującego się w latach 1832-1900).

Pamiętniki i artykuły edytuj

  1. Pamiętniki domowe, Pamiętnik Pana Wacława Borejka (1845), zebrane i wydane przez Michała Grabowskiego (1804-1863)
  2. Pamiętniki o Wołyniu, fragmenty ogł. M. Grabowski, "Tygodnik Petersburski" 1844 nr 37-38; część pt. Pamiętnik... O obyczajach i zwyczajach ogł. M. Grabowski w: Pamiętniki domowe zebrane i wydane przez..., Warszawa 1845, s. 1-70; fragmenty przedr. "Ondyna Druskienickich Źródeł" 1846, zeszyt 3, s. 3-26; rękopis całości, własność M. Grabowskiego zaginął; rękopis-kopia (podstawa druku w Pamiętnikach domowych...) w Bibliotece Jagiellońskiej sygn. 6608 II.

Artykuł Boreyki O wychowaniu dzieci ogłosił pośmiertnie "Nowy astronomiczno-gospodarski i domowy kalendarz" J. Czecha na r. 1859.

Listy i materiały edytuj

  1. Korespondencja z lat 1808-1832, dotycząca urzędowania Boreyki w komisji sądowo-edukacyjnej, rękopisy w Bibliotece Krasińskich, (inform. M. Hornowska: Rękopisy Bibliotek Ordynacji Krasińskich, Warszawa 1930, s. 161-233
  2. Do Hieronima Staniewicza z roku 1830, rękopis: Biblioteka Jagiellońska sygn. 6340 IV
  3. Od T. Czackiego 35 listów z lat 1804-1812, rękopis: Ossolineum sygn. 4962/II.

Opracowania nt. Boreyki edytuj

  1. M. Grabowski: (Wstęp do) Pamiętnik... O obyczajach i zwyczajach w: Pamiętniki domowe, Warszawa 1845
  2. T. J. Stecki: Wołyń pod względem statystycznym t. 1, Lwów 1864, s. 163
  3. M. Rolle: Ateny wołyńskie, Lwów 1898; wyd. 2 Lwów 1923
  4. M. Hornowska: "Polski słownik biograficzny", t. 2 (1936).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Przypisy edytuj

  1. Edward Rulikowski, Samostrzały, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 256.
  2. Edward Rulikowski, Didowszczyzna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 31.
  3. Kneruty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 91.
  4. T. 6, cz. 1: Oświecenie. W: Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970, s. 564.