Wikipedia

Wacław Budzyński

Wacław Budzyński (ur. 12 grudnia 1891 w Międzyrzecu Podlaskim, zm. w październiku 1939 w Baranowiczach albo w Kuropatach) – polski polityk, legionista, porucznik rezerwy kawalerii Wojska Polskiego, publicysta, poseł na Sejm IV kadencji w II RP.

Wacław Budzyński
Ilustracja
Wacław Budzyński w 1935 roku
Data i miejsce urodzenia

12 grudnia 1891
Międzyrzec Podlaski

Data i miejsce śmierci

wrzesień 1939
Baranowicze

Poseł IV kadencji Sejmu (II RP)
Okres

od 1935
do 13 września 1938

Przynależność polityczna

poseł niezrzeszony

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, trzykrotnie)
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 12 grudnia 1891 w Międzyrzecu Podlaskim, w rodzinie Juliana, naczelnika lasów białowieskich, i Katarzyny z Walczuków[1]. Był starszym bratem Zygmunta ps. „Żelisław” (1897–1972)[2].

Ukończył gimnazjum w Warszawie w 1910 roku. Rozpoczął studia w Krakowie, jednak przerwał je i wyjechał do Ameryki Południowej, gdzie w Urugwaju, Argentynie i Brazylii spędził 2 lata pracując początkowo jako robotnik, później jako samodzielny przedsiębiorca. Studiował również w Paryżu, gdzie dołączył do Związku Strzeleckiego[3].

W 1913 roku wrócił do Warszawy i zaczął drukować swe pierwsze prace literackie w „Tygodniku Polskim” Gustawa Simona.

W 1914 roku wstąpił do Legionów[3]. Od 1915 roku służył w 1 pułku ułanów[4]. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dobrym. Posiadał wówczas stopień kaprala[5]. Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie, a później w Łomży[3].

W 1920 roku zgłosił się ochotniczo do Wojska Polskiego. W latach 1920–1921 walczył w szeregach 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego. W maju 1921 roku został przeniesiony do rezerwy[3]. Zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku w korpusie oficerów kawalerii. W latach 1923–1924 był oficerem rezerwy 9 pułku strzelców konnych we Włodawie. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I[6].

Tworzył wiersze, z których część opublikował[7].

Był założycielem i przewodniczącym Związku Teatrów Ludowych, szkoły dla instruktorów kultury ludowej, pisma „Teatr Ludowy” (1920), był współorganizatorem ruchu młodowiejskiego[3][8]. W latach 1923–1933 przebywał we Francji, gdzie wydawał pismo dla polskich robotników tam pracujących. Był tam założycielem Związku Towarzystw im. J. Piłsudskiego, współwydawcą pisma „Gazeta Polska–Polonia Nova”, współwłaścicielem biura porad prawnych i dyrektorem „Dziennika Polskiego”[3].

Po powrocie do kraju współorganizował Porozumienie Młodej Prasy. W końcu lat 30. pracował jako dziennikarz w Łodzi, zajmował się także publicystyką[9]. Należał również do prezydium Światowego Związku Polaków z Zagranicy[3].

W 1935 roku został posłem na Sejm z listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem z okręgu nr 21 (Sieradz, Łask). Otrzymał 52 240 głosów[10]. W Sejmie był współzałożycielem Grupy „Jutro Pracy", wraz z Juliuszem Dudzińskim i Janem Hoppe. Należał do Koła Rolników Sejmu i Senatu, Grupy „Jutro Pracy”, Parlamentarnej Grupy Łódzka i OZN. Pracował w komisjach: budżetowej (zastępca członka od grudnia 1936), prawnej (1937), spraw zagranicznych (od grudnia 1936)[3]. Był dwukrotnie wybierany do specjalnej Komisji do rozważenia projektu ustawy o upoważnieniu Prezydenta RP do wydawania dekretów (w październiku 1935 i marcu 1936) oraz do specjalnej komisji budowlanej (w marcu 1936).

W latach 1937–1938 należał do Obozu Zjednoczenia Narodowego. Został usunięty z OZN (formalnie 13 kwietnia 1938 roku za „naruszenie karności organizacyjnej”[3]) przez szefa Obozu gen. Stanisława Skwarczyńskiego, gdy zarzucił kierownictwu OZN, że przeszkadza mu ono w walce z masonerią i żydowskim ubojem rytualnym. Gen. Skwarczyński oskarżył kierowaną przez Budzyńskiego gazetę „Jutro Pracy”, o to, że atakuje ona ozonową „Gazetę Polską”. Wykluczenie posła z OZN wywołało liczne protesty ze strony parlamentarzystów Obozu[3].

W czasie II wojny światowej w październiku 1939 roku został aresztowany przez NKWD jako „zażarty antysowietczyk”[3], zginął w niewyjaśnionych okolicznościach (być może w więzieniu w Baranowiczach lub w Kuropatach).

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Budzyński Wacław ↓.
  2. ↑ Budzyński Zygmunt ↓.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k Tadeusz Jędruszczak: Piłsudczycy bez Piłsudskiego. Powstanie Obozu Zjednoczenia Narodowego w 1937 roku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 212.
  4. ↑ Wacław Budzyński, Z pierwszym szwadronem 1go Pułku Ułanów Pierwszej Brygady Legionów Polskich w roku 1915–1916, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1920 [dostęp 2019-12-17].
  5. ↑ CAW ↓, sygn. I.120.1.125 s. 11.
  6. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 119, 818.
  7. ↑ Wacław Budzyński, Sny i rzeczywistość, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Światło”, 1920 [dostęp 2019-12-17].
  8. ↑ Wacław Budzyński, Znaczenie Domów Ludowych, Warszawa: Wydawnictwo Związku Kółek Rolniczych C.T.R., 1918 [dostęp 2019-12-17].
  9. ↑ Wacław Budzyński, Lufcik na Świat, Warszawa: Biblioteka „Jutra Pracy”, 1937 [dostęp 2019-12-17].
  10. ↑ Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 133.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 stycznia 1923, s. 32.
  12. ↑ Księga Jazdy Polskiej 1938 ↓, s. 407.
  13. ↑ M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wacław_Budzyński&oldid=71657311”