Wacław Jaruzelski
Wacław Jaruzelski herbu Ślepowron (ur. ok. 1660 roku – zm. w 1706 roku[1]) – towarzysz chorągwi husarskiej, porucznik, stolnik nowogrodzki, stolnik bielski, chorąży bielski, poseł.
 Ślepowron herb Jaruzelskich | |
| Data urodzenia |
1660 |
|---|---|
| Data śmierci |
1706 |
| Rodzice |
Tomasz |
| Małżeństwo |
Anastazja Kurzeniecka |
| Dzieci |
synowie:Michał, Józef, Kazimierz, Franciszek |
| Wojny i bitwy | |
| Administracja | |
ŻyciorysEdytuj
Urodził się ok. 1660 w polskiej rodzinie szlacheckiej Jaruzelskich herbu Ślepowron osiadłej w ziemi drohickiej na Podlasiu. Był jednym z trzech synów Tomasza i Anny z Postupalskich.
W 1683 zaciągnął się jako towarzysz do chorągwi husarskiej starosty brańskiego Stefana Branickiego.
Z tą formacją wziął udział w wojnie z Turcją, walczył w bitwach pod Wiedniem i Parkanami. W 1690 został mianowany porucznikiem macierzystej chorągwi i jej deputatem. W latach 1702-1705 był dowódcą chorągwi husarskiej koronnej wojewody podlaskiego Stefana Branickiego, w randze pułkownika. Był stolnikiem nowogrodzkim (1681-1687), stolnikiem bielskim (1687-1691) a w latach 1691-1705 chorążym bielskim.
Na Podlasiu znano go i ceniono nie tylko jako żołnierza ale i polityka, działacza sejmików szlacheckich. W latach 1688-1689, 1701-1702, 1703, 1704, 1705 wybierano go posłem z województwa podlaskiego na sejm koronny. W 1691 był posłem sejmowym wojska koronnego. W 1694 wybrano go deputatem Trybunału Koronnego. Pełnił także funkcję komisarza sejmowego (1703). Należał do grona stronników króla Jana III Sobieskiego i Augusta II. Z czasem stał się oponentem rządów saskich.
Poseł sejmiku ziemi bielskiej na sejm konwokacyjny 1696 roku[2]. Po zerwanym sejmie konwokacyjnym 1696 roku przystąpił 28 września 1696 roku do konfederacji generalnej[3]. Poseł na sejm 1701 roku i sejm z limity 1701-1702 roku z ziemi bielskiej[4]. W styczniu 1702 roku podpisał akt pacyfikacji Wielkiego Księstwa Litewskiego[5]. Poseł na sejm 1703 roku z ziemi bielskiej[6]. 12 lipca 1704 roku podczas sejmu elekcyjnego, który odbywał się przy niewielkim udziale szlachty, w obozie otoczonym przez wojska szwedzkie Arvida Horna, Jaruzelski jako poseł podlaski apelował, wykrzykując prorocze słowa:
nie zostawiajmy potomności przykładu wyboru króla wśród obcej siły zbrojnej według woli obcego mocarstwa !![7].
Mimo protestów królem obwołano, pod dyktando szwedzkie, wojewodę poznańskiego Stanisława Leszczyńskiego.
Jaruzelski posiadał majątki ziemskie: rodowe Jaruzele-Zuzołki i Zawady oraz zakupione dobra Leniewo. Był też tenutariuszem królewskich wsi Kamień i Wólka z folwarkiem Wieżanka.
RodzinaEdytuj
Żonaty z Anastazją z Kurzenieckich. Z tego związku dzieci:
- Teofila – żona Baltazara Wilgi pułkownika wojsk koronnych.
- Michał – kapitan piechoty wojsk koronnych.
- Józef – podczaszy dobrzyński
- Kazimierz
- Franciszek – towarzysz chorągwi husarskiej, chorąży, podczaszy bielski.
Zmarł przed 13 lutego 1706.
PrzypisyEdytuj
- ↑ niektóre opracowania podają datę śmierci 1705
- ↑ Ewa Gąsior, Sejm konwokacyjny po śmierci Jana III Sobieskiego, Warszawa 2017, s. 95.
- ↑ Konfederacya Generalna Ordinvm Regni & Magni Dvcatus Lithvaniæ Po niedoszłey Konwokacyey głowney Warszawskiey umowiona Roku Pańskiego 1696. dnia 29 Miesiąca Sierpnia, [1696], [b.n.s.]
- ↑ Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 354.
- ↑ Diariusz Sejmu Walnego Warszawskiego 1701-1702, Warszawa 1962, s. 306.
- ↑ Jarosław Poraziński, Sejm lubelski w 1703 roku i jego miejsce w konfliktach wewnętrznych na początku XVIII wieku, Warszawa-Poznań-Toruń 1988, s. 128.
- ↑ Jan Siedlecki, Wacław Jaruzelski (ok.1660-1706) chorąży Ziemi Bielskiej [w] Białostocczyzna 1/21, Białostockie Towarzystwo Naukowe 1991, str.9
BibliografiaEdytuj
- Marek Wagner, Słownik Biograficzny oficerów polskich drugiej połowy XVII wieku, tom I, Oświęcim 2013, str.132-133