Waldemar Kazanecki

polski kompozytor

Waldemar Kazanecki (ur. 29 kwietnia 1926[1] lub 23 kwietnia 1929[2] w Warszawie, zm. 20[2] lub 21 grudnia[3] 1991 tamże[4]) – polski pianista, dyrygent i kompozytor.

Waldemar Kazanecki
Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1926
Warszawa

Data i miejsce śmierci

21 grudnia 1991
Warszawa

Gatunki

muzyka poważna
muzyka filmowa
muzyka rozrywkowa

Zawód

pianista, dyrygent, kompozytor

Aktywność

1945–1991

Instrument
fortepian

Życiorys

edytuj

Muzyki uczył się jeszcze w czasie II wojny – prywatnych lekcji udzielał mu Aleksander Wielhorski. Po wojnie, w latach 1945–1949, uczył się w Średniej Szkole Muzycznej (i w tym samym czasie w Liceum Przyrodniczym) w Łodzi. Wyjazd do Katowic i etatowa praca w katowickim radiu pozwoliła mu na prywatne kontynuowanie nauki muzyki pod kierownictwem wykładowcy Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w KatowicachJana Gawlasa, u którego studiował teorię muzyki i kompozycję. Naukę kompozycji kontynuował później po powrocie do Warszawy, gdzie w latach 1961–1964 uczył go – również prywatnie – Stefan Kisielewski[5].

Podczas pobytu w Łodzi był kierownikiem muzycznym Teatru Powszechnego, grał też na fortepianie w orkiestrze Braci Łopatowskich. W 1950 otrzymał pracę w Rozgłośni Polskiego Radia w Katowicach. Został tam członkiem Redakcji Muzyki Rozrywkowej; nieco później był też pianistą w orkiestrze Jerzego Haralda. Wreszcie został szefem własnego zespołu instrumentalnego (ale jako redaktor muzyczny pracował w radiu do 1959).

Orkiestra Waldemara Kazaneckiego

edytuj

Na początku lat 50. XX w. przy Wojewódzkim Domu Kultury w Katowicach zatrudniono grupę zawodowych muzyków. Byli to, zaproponowani przez Kazaneckiego, członkowie orkiestry Gong, grającej wcześniej w jednym ze śląskich lokali gastronomicznych. Kazanecki został liderem zespołu, pisał i aranżował wykonywaną przez nich muzykę, grając przy tym na fortepianie. Kiedy jako soliści zaangażowani zostali kolejno Jan Danek, Natasza Zylska i Janusz Gniatkowski, zespół Kazaneckiego stał się konkurencją dla orkiestry Haralda, coraz częściej występując przed radiowymi mikrofonami lub na koncertowych trasach dla mieszkańców Śląska. W 1956 orkiestra Kazaneckiego składała się z kilkunastu dobrych instrumentalistów[6] i zdobywających coraz większą popularność solistów – piosenkarzy. W zespole grali:

  • Alfred Abrahamczyk – trąbka
  • Tadeusz Babiec – trąbka
  • Eryk Glombek – saksofon
  • Jerzy Marchwica – saksofon
  • Józef Widera – saksofon
  • Romuald Zając – saksofon
  • Mikołaj Przybyła – puzon
  • Jan Groborz – fortepian
  • Edward Urbańczyk – gitara
  • Robert Gabor – kontrabas
  • Ali Brach – perkusja
 
Grób Waldemara Kazaneckiego na cmentarzu Powązkowskim

Na przełomie 1958/1959 za mocno eksploatowany (prawie czterysta pięćdziesiąt audycji radiowych, do tego występy w czasie objazdowych tras koncertowych) zespół Kazaneckiego rozpadł się. W miejsce dotychczasowych solistów z orkiestrą zaczęli śpiewać: Edward Kluczka, Zbigniew Kurtycz i Marcel Novek oraz Lidia Czarska i Halina Kaspurowa. W 1961 na miejscu Czarskiej pojawiła się Katarzyna Bovery. Po śmierci Jerzego Haralda, w 1965, Kazanecki objął kierownictwo Orkiestry Tanecznej Polskiego Radia w Katowicach. Niedługo potem[7] definitywnie wyprowadził się ze Śląska.

Zamieszkał w Warszawie, przez pewien czas pracował jako dyrektor muzyczny Zjednoczonych Przedsiębiorstw Rozrywkowych, był też wiceprezesem ZG ZAKR. Komponował muzykę poważną[5], współpracował ze Studiem Eksperymentalnym PR, w Darmstadt uczestniczył w Kursach Nowej Muzyki. Jego utwory były wykonywane na festiwalach muzyki współczesnej w Jugosławii (Zagrzeb – Biennale Muzyki), Stanach Zjednoczonych (Cleveland), Austrii (Graz – Festiwal „Styryjska Jesień” 1982), Francji, Hiszpanii i in. oraz w Polsce (Wrocław – Festiwal Muzyki Polskiej 1972, Poznań, Warszawa – Warszawska Jesień 1971).

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kw. 123, rząd 3, miejsce 31)[8].

Muzyka filmowa

edytuj

Pod koniec lat 50. XX w. Kazanecki rozpoczął również współpracę z filmem (a później telewizją) komponując muzykę najpierw do filmów krótkometrażowych (animowanych, dokumentalnych itp.), a potem fabularnych. Po raz pierwszy jego muzykę wykorzystano w animowanym filmie o przygodach profesora Filutka „Zryw” na spływ (reż. Władysław Nehrebecki) z 1956[9]. Ostateczny jego filmowy dorobek kompozytorski to muzyka do ok. 40 filmów fabularnych (z najbardziej chyba znaną do Nocy i dni), seriali telewizyjnych Czarne chmury (1973), Hrabina Cosel, Dom (1980) i kilkuset mniejszych produkcji, wśród nich 20 filmów oświatowych i prawie 500 krótkometrażowych (m.in. dziecięcych filmów animowanych, w tym Przygód Bolka i Lolka).

Walc z filmu „Noce i dnie” (reż. Jerzy Antczak, 1975) stał się standardem muzycznym. Po dopisaniu tekstu przez Agnieszkę Osiecką, jako piosenka pod tytułem „Od nocy do nocy”, stała się przebojem Haliny Kunickiej.

Skomponował muzykę do przeszło 500 filmów i seriali. Do najbardziej znanych należą:

Muzyka poważna (wybór)

edytuj
Rok Tytuł Instrumentarium
1962 Ciaccona i fuga na flet, harfę, altówkę i wiolonczelę
1964 Allegro na harfę i orkiestrę
1965 Animazione I na puzon i orkiestrę symfoniczną
1965 Animazione I na puzon i orkiestrę symfoniczną
1965 Animazione II na saksofon altowy i orkiestrę symfoniczną
1968 Sorgere na klarnet, puzon, fortepian i wiolonczelę
1969 3 contra 3 na flet, harfę, altówkę i taśmę
1970 Calando na klarnet, puzon, fortepian i wiolonczelę
1970 Partita na orkiestrę symfoniczną
1970 Antiphonos na baryton, flet, fortepian i skrzypce
1971 Antiphonos (wersja II) na baryton, flet, fortepian, skrzypce i taśmę
1971 Asteroidea na harfę i taśmę
1971 Gitana na skrzypce i fortepian
1971 Circulus na wiolonczelę solo
1972 For One String na fortepian
1972 Image na kwartet smyczkowy
1972 Play na fortepian
1972 Collage na instrumenty klawiszowe
Air na sopran, flet, róg, fortepian, kontrabas i perkusję

Skomponowane piosenki (wybór)

edytuj

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

Nagrody indywidualne:

  • 1963 Złoty Smok Wawelski za muzykę do filmu Dinozaury (w kategorii filmów oświatowych)
  • 1963 Złoty Smok Wawelski za muzykę do filmu Bajka o smoku (dla najlepszego filmu dla dzieci)
  • 1979 Nagroda Prezesa Rady Ministrów za muzykę do filmu Proszę słonia (za twórczość dla dzieci)
  • 2007 Złota Kaczka 50-lecia za muzykę do filmu Noce i dnie (w kategorii: Najlepsza muzyka)

Nagrody dla filmów, do których tworzył muzykę:

  • 1964 Grand Prix w Oberhausen dla filmu Czerwone i czarne Witolda Giersza (dla filmu animowanego)
  • 1965 I Nagroda w Cannes (Festiwal Filmów dla Dzieci i Młodzieży) dla filmu Czerwone i czarne Witolda Giersza
  • 1965 II Nagroda na festiwalu w Moskwie dla Wizji lokalnej Janusza Kidawy
  • 1966 Złota Muszla festiwalu w San Sebastian dla filmu Skrzydła Leonarda Pulchnego (krótki metraż)
  • 1966 Brązowy Ramzes na festiwalu filmów telewizyjnych w Kairze za Wystrzał Jerzego Antczaka

Przypisy

edytuj
  1. Cmentarz Stare Powązki: JÓZEFA KAZANECKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-03-03].
  2. a b Ryszard. Wolański, Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej, wyd. 1, Warszawa: Agencja Wydawnicza MOREX, 1995, ISBN 83-86848-05-7, OCLC 36810872 [dostęp 2019-03-03].
  3. Waldemar Kazanecki. Film Polski.pl. [dostęp 2014-01-02].
  4. Ryszard Wolański: Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej. Agencja Wydawnicza MOREX, 1995. ISBN 978-83-86848-05-8.
  5. a b Waldemar Kazanecki. Culture.pl. [dostęp 2014-01-02].
  6. Dariusz Michalski: Piosenka przypomni ci...(przed Brachem na perkusji grali Piotr Śpiewok oraz Ryszard Szumlicz). Iskry Warszawa, s.359, 2010. ISBN 978-83-244-0121-5.
  7. Waldemar Kazanecki „w 1960 wrócił do Warszawy”. Culture.pl. [dostęp 2014-01-02].
  8. Cmentarz Stare Powązki: JÓZEFA KAZANECKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2018-06-13].
  9. Waldemar Kazanecki. Stowarzyszenie Filmowców Polskich.org.pl. [dostęp 2014-01-02].
  10. Cygańska jesień. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 2014-01-02].
  11. Jak łódeczka na jeziorze. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 2014-01-02].
  12. Na nieśmiałość nie ma rady. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 2014-01-02].
  13. Ulubiony dixieland. bibliotekapiosenki.pl. [dostęp 2014-01-02].