Walenty Działowski

polski rymarz, działacz społeczny, uczestnik powstania styczniowego

Walenty Ignacy Działowski (ur. 20 stycznia 1848, zm. 11 listopada 1918 w Mielcu) – polski rymarz, działacz społeczny, uczestnik powstania styczniowego.

Walenty Działowski
Ilustracja
Walenty Działowski, XIX/XX w. Ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Mielcu
Data urodzenia

20 stycznia 1848

Data i miejsce śmierci

11 listopada 1918
Mielec

Zawód, zajęcie

rymarz

Narodowość

polska

Życiorys edytuj

Był synem Jana Działowskiego i Marianny z domu Piechocińskiej. Prawdopodobnie od 1859 roku terminował w jednym z mieleckich zakładów rzemieślniczych. Naukę zawodu przerwał wybuch powstania styczniowego[1]. Działowski pomagał w produkcji ekwipunku dla powstańców i dostarczaniu go do Lisiej Góry koło Tarnowa. W październiku 1863 roku, jako ochotnik, dołączył do oddziału organizowanego przez pułkownika Dionizego Czachowskiego. Został ranny w bitwie pod Rybnicą. Z uwagi na postępujące zakażenie, prawa noga powstańca musiała zostać amputowana[1]. Następnie prawdopodobnie był leczony w szpitalu w Klimontowie lub udał się do Kazimierzy Wielkiej. Na terenie Kielecczyzny miał dokończyć naukę zawodu[1]. Księgi metrykalne potwierdzają, że jako inwalida wojenny mieszkał w Mielcu już w latach 80. XIX wieku. Otworzył tu zakład rymarski przy ulicy Dworskiej. Należał do grona znanych i szanowanych mieszkańców, kultywując postawę patriotyczną i uczestnicząc w życiu społecznym miasta[1]. Zmarł 11 listopada 1918 roku. Na łożu śmierci miał dowiedzieć się, że Polska odzyskała niepodległość[2]. Został pochowany na mieleckim cmentarzu parafialnym. Ciało złożono w kaplicy rodzin Piechocińskich i Ratusińskich[1].

Życie prywatne edytuj

Dwukrotnie żonaty. 21 kwietnia 1874 roku w Piotrkowicach wziął ślub z Marianną Ginter. Ze związku narodziła się co najmniej czwórka dzieci: Jadwiga, Tadeusz, Ludwik i Władysław. Po śmierci pierwszej żony związał się ze Stefanią Sobieską, konspiratorką współpracującą z POW. Z drugiego małżeństwa, zawartego 23 października 1887 roku, na świat przyszło czternaścioro dzieci: Natalia, Matylda, Michalina, Otylia, Edward Jan, Genowefa Bronisława, Felicja, Franciszka Ksawera, Stanisław Józef, Maria Emilia, Mieczysław Bronisław, Adela Zofia, Bogusława Salomea oraz Irena.[potrzebny przypis] Synowie Stanisław oraz Mieczysław zasłynęli w II RP jako piloci i konstruktorzy[3]. Walenty Działowski jest dziadkiem Ryszarda Sajdaka, pułkownika Sił Zbrojnych PRL, dowódcy 2. Brygady Radiotechnicznej oraz Mieczysława Działowskiego, pilota, wykładowcy i pisarza związanego z Mielcem[4].

Upamiętnienie edytuj

Jest patronem ulicy w Mielcu, na osiedlu Cyranka. W 2013 roku Muzeum Regionalne w Mielcu opublikowało książkę autorstwa Krzysztofa Haptasia zatytułowaną „Walenty Działowski (1848-1918). Rzemieślnik. Powstaniec styczniowy. Ojciec rodziny”[5].

Przypisy edytuj

  1. a b c d e Krzysztof Haptaś, Walenty Działowski (1848-1918). Rzemieślnik. Powstaniec styczniowy. Ojciec rodziny.
  2. Bracia, którzy dali Polsce skrzydła. Sto lat temu [online], wyborcza.pl [dostęp 2019-10-30] (pol.).
  3. Projektowanie i Konstrukcje Inżynierskie – Konstrukcje lotnicze braci Działowskich [online], konstrukcjeinzynierskie.pl [dostęp 2019-10-30].
  4. Zmarł Mieczysław Działowski | WCJ24.PL [online], 28 czerwca 2017 [dostęp 2019-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-30] (pol.).
  5. a, Nowości wydawnicze – Walenty Działowski (1848-1918) „Rzemieślnik, Powstaniec styczniowy. Ojciec rodziny” [online], Promocja Mielec [dostęp 2019-10-30] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Krzysztof Haptaś, Walenty Działowski (1848-1918). Rzemieślnik. Powstaniec styczniowy. Ojciec rodziny, Muzeum Regionalne w Mielcu, 2013. ISBN 978-83-61911-48-7