Walenty Fojkis

polski działacz narodowy na Górnym Śląsku

Włodzimierz Walenty Fojkis[a] (ur. 13 lutego 1895 w Katowicach, zm. 26 października 1950 w Edynburgu) – polski działacz narodowy na Górnym Śląsku.

Włodzimierz Walenty Fojkis
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

13 lutego 1895
Katowice, Królestwo Prus, Cesarstwo Niemieckie

Data i miejsce śmierci

26 października 1950
Edynburg, Wielka Brytania

Przynależność polityczna

Chrześcijańska Demokracja

Poseł na Sejm Śląski I kadencji (II RP)
Okres

od 1922
do 1929

Przynależność polityczna

Chrześcijańska Demokracja

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości z Mieczami Srebrny Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Urodził się w Wełnowcu. Przed I wojną światową był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Podczas I wojny został wcielony do armii niemieckiej i został ranny pod Lens. Po skierowaniu na leczenie do Wielunia nawiązał kontakt z POW. Od 13 czerwca do 27 września 1919 był uczniem 14. klasy Szkoły Podchorążych w Warszawie[3]. Po ukończeniu nauki został przydzielony do 17. pułku piechoty. Od lutego 1920 roku przebywał na urlopie na Górnym Śląsku w celu wzięcia udziału w akcji plebiscytowej. Otrzymał funkcję dowódcy V (bytomsko-tarnogórskiego) okręgu POWGŚl (Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska), a po reorganizacji w czerwcu 1920 dowódcy VII (pszczyńsko-katowickiego) okręgu POWGŚl.

Był pierwszym, który ruszył ze swoim oddziałem do II powstania śląskiego. Od grudnia 1920 do kwietnia 1921 był komendantem POW Górnego Śląska w powiecie katowickim.

W III powstaniu śląskim był dowódcą 1. pułku katowickiego. Nosił wtedy pseudonim „Stawski”.

8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1. czerwca 1919 i 3835. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[4]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 72 .Pułk Piechoty w Radomiu[5].

W okresie międzywojennym był naczelnikiem gminy Michałkowice. Był członkiem Chrześcijańskiej Demokracji i posłem do Sejmu RP[b][6] i Sejmu Śląskiego. Działał też w Związku Powstańców Śląskich.

W 1934, będąc oficerem rezerwy, figurował w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Katowice. Posiadał przydział w rezerwie do 12. Pułku Piechoty w Wadowicach[2].

Organizował Ochotnicze Oddziały Powstańcze. Po kampanii 1939 roku pełnił służbę w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie. 29 czerwca 1950 otrzymał brytyjskie obywatelstwo[7]. Zmarł w Edynburgu w Wielkiej Brytanii w 1950 roku.

Ordery i odznaczenia edytuj

Upamiętnienie edytuj

Jego imię nosi plac na rodzinnym Wełnowcu, ulica w Katowicach–Murckach, w Rudzie Śląskiej i w innych miastach. Jego postać została uwidoczniona (pośród innych) na muralu w Siemianowicach Ślaskich[10].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Włodzimierz Walerian Konrad Fojkis” (ur. 13 lutego 1895)[1][2].
  2. Według „Encyklopedii powstań śląskich” (Opole 1982, s. 124) w 1922 roku wszedł do Sejmu Ustawodawczego z ramienia chadecji, na co nie ma potwierdzenia w drukach sejmowych z lat 1919–1922.

Przypisy edytuj

  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 332, 522.
  2. a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 22, 433.
  3. Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 442, jako Włodzimierz Fojkis.
  4. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 522.
  5. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 332.
  6. Biblioteka Sejmowa: Polscy parlamentarzyści: Walenty Fojkis. [dostęp 2012-0606].
  7. Naturalisation. „The London Gazette”. 39015, s. 4583, 1950-09-12. Londyn. .
  8. M.P. z 1932 r. nr 140, poz. 172 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  9. M.P. z 1934 r. nr 64, poz. 98 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  10. Piotr Kochanek: Mural przy Powstańców ukończony. siemianowice.pl, 2021-06-15. [dostęp 2021-06-21]. (pol.).

Bibliografia edytuj

Linki zewnętrzne edytuj