Waleria Nabzdyk
Waleria Nabzdyk (ur. 16 września 1901 w Grabinie, zm. 1999) – polska nauczycielka, działaczka społeczna, powstaniec śląski, żołnierz AK.
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 16 września 1901 Grabina | |
| Data śmierci | 1999 | |
| Zawód, zajęcie | nauczycielka, działaczka społeczna | |
Spis treści
ŻyciorysEdytuj
Urodzona jako czternaste dziecko rolnika, sołtysa i właściciela restauracji Józefa Augustyna i Karoliny Łukaszek [1]. Szkołę podstawową ukończyła w rodzinnej wsi. W czasie I wojny światowej uczyła się we wrocławskim seminarium nauczycielskim, które ukończyła w 1919. Podczas plebiscytu na Górnym Śląsku pracowała w Polskim Komisariacie Plebiscytowym[2]. W 1921 roku planowała wyjazd do Krakowa na kurs metodyki nauczania, ale z powodu wybuchu III powstania śląskiego została na Śląsku i pracowała jako sanitariuszka[3] w walkach o Górę św. Anny, Leśnicę, Kędzierzyn[2], Strzebniów i Żyrową[3] wraz z podgrupą „Bogdan”[1].
Po powstaniu jej wieś znalazła się w Niemczech, wobec czego przeniosła się do polskiej części regionu. W 1922. poznała swojego późniejszego męża, Stanisława Nabzdyka[3]. Ukończyła kurs dla nauczycieli i uczyła w Chwałowicach oraz Wielkich Hajdukach. Po wyjściu za mąż za Stanisława Nabzdyka odeszła z pracy z powodu ustawy celibatowej. W czasie II wojny światowej była żołnierzem AK. Po wojnie współtworzyła polskie szkolnictwo w Prudniku, angażowała się w prace powiatowej komisji weryfikacyjnej i uczyła na kursach repolonizacyjnych[2].
Zwolniona w okresie stalinowskim, po odwilży październikowej wróciła do pracy w szkole, działalności kulturalnej i regionalnej. W początku lat 80. XX w. współpracowała z redakcją Encyklopedii powstań śląskich. Wymieniona została w przedmowie do tego dzieła wydanego w 1982 w Opolu[4].
Nagrody i wyróżnieniaEdytuj
- Honorowy obywatel gminy Prudnik[1].
- Nagroda im. Karola Miarki (1990)[5]
- Nagroda im. Wojciecha Korfantego nadana przez Związek Górnośląski (1996)[6]
PrzypisyEdytuj
- ↑ a b c Honorowy Obywatel Gminy Prudnik (pol.). Urząd Miejski w Prudniku. [dostęp 2016-05-15].
- ↑ a b c Waleria Nabzdyk (1901-1999) (pol.). Polska Press Sp. z o.o.. [dostęp 2016-05-15].
- ↑ a b c Adam Leszczyński. Celibat śląski. „Ale Historia”. 16/2016 (222), s. 12–13, 2016-04-18. Agora SA (pol.).
- ↑ Hawranek 1982 ↓.
- ↑ Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Wyróżnieni Nagrodą im. Karola Miarki [dostęp 2016-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-03].
- ↑ Katarzyna Nowak, Laureaci nagrody im. Wojciecha Korfantego, archiwum.zwiazekg.type.pl [dostęp 2016-11-01].
BibliografiaEdytuj
- Franciszek Hawranek: Encyklopedia powstań śląskich, "Przedmowa". Opole: Wydawnictwo Instytutu Śląskiego w Opolu, 1982, s. 5-8.