Wikipedia

Walter Schreiber

Walter Paul Emil Schreiber (ur. 21 marca 1893 w Berlinie, zm. 5 września 1970 w San Carlos de Bariloche) – niemiecki profesor medycyny, lekarz wojskowy w I wojnie światowej, generał (Generalarzt) służby medycznej Wehrmachtu, świadek w procesach norymberskich w sprawie Hermanna Göringa oraz w procesie lekarzy, nazistowski zbrodniarz wojenny odpowiedzialny za pseudomedyczne eksperymenty na więźniach niemieckich obozów koncentracyjnych. Uniknął oskarżenia i nie poniósł odpowiedzialności pomimo tego, że został ujęty przez Rosjan w 1945.

Walter Schreiber
Walter Paul Emil Schreiber
Data i miejsce urodzenia

21 marca 1893
Berlin

Data i miejsce śmierci

5 września 1970
San Carlos de Bariloche

Narodowość

niemiecka

Rodzice

Paul Schreiber, Gertrud Kettlitz

Małżeństwo

Olga Conrad Schreiber

Dzieci

Paul-Gerhard

Życiorys edytuj

Walter Schreiber urodził się w Berlinie, jego rodzicami byli inspektor pocztowy Paul Schreiber i Gertrud Kettlitz. Po ukończeniu berlińskiego gimnazjum studiował medycynę na Uniwersytecie Humboldtów w Berlinie, Uniwersytecie w Tybindze i Uniwersytecie w Greifswaldzie. W 1914 na ochotnika wstąpił do wojska i służył w 42 regimencie piechoty we Francji. Był ranny w pierwszej bitwie nad Marną. Po odzyskaniu zdrowia, kontynuował studia i był lekarzem na Froncie Zachodnim aż do końca wojny w 1918. Otrzymał w tym czasie fińskie, szwajcarskie i niemieckie odznaczenia za ofiarną służbę humanitarną. W 1920 doktoryzował się na Uniwersytecie w Greifswaldzie i rozpoczął badania epidemiologiczne w Afryce.

Po pierwszej wojnie światowej Stany Zjednoczone poszukiwały możliwości zastosowania broni biologicznej w działaniach wojennych[1]. Schreiber jako profesor bakteriologii i higieny uniwersytetu w Berlinie i autorytet w zakresie epidemiologii został zaproszony w ramach amerykańsko-niemieckiej wymiany naukowców do prowadzenia badań w Walter Reed Army Medical Center (wtedy znanym jako Walter Reed General Hospital). Poznał on w tym czasie amerykańskie plany rozwoju ofensywnych i defensywnych broni biologicznych[2].

W okresie II wojny światowej, będąc profesorem higieny i bakteriologii, jako pełnomocnik Rady Naukowej Rzeszy do Zwalczania Epidemii zajmował się planami stworzenia broni biologicznej. Odpowiadał również za pseudomedyczne eksperymenty na więźniach niemieckich obozów koncentracyjnych. W 1944 roku, jako koordynator do badań nad żółtaczką zakaźną, zwracał się do Joachima Mrugowsky’ego, naczelnego higienisty Waffen SS, o udzielenie pomocy w przeprowadzeniu doświadczeń na ludziach. Mrugowsky nie mogąc w takich sprawach rozstrzygać sam, pod koniec stycznia 1945 r. przedstawił naczelnemu lekarzowi SS Grawitzowi propozycję doświadczeń na 20 więźniach obozu w Buchenwaldzie. Według powojennych zeznań Mrugowskyego przebieg działań wojennych uniemożliwił ich wykonanie[3].

30 kwietnia 1945, opiekując się rannymi w berlińskim szpitalu, został pojmany przez Rosjan i wywieziony do Związku Radzieckiego[4][2]. 26 sierpnia 1946 niespodziewanie wystąpił jako świadek w procesie norymberskim, wspomagając swoimi zeznaniami sowieckiego głównego prokuratora, Romana Rudienkę w procesie przeciwko Hermannowi Göringowi i Kurtowi Blomemu, którzy byli oskarżeni o rozwijanie niemieckiej ofensywnej broni biologicznej[5][6]. Zapis jego zeznań znajduje się w internetowym archiwum Imperial War Museum[7]. Zostały one uznane za dowód w procesach norymberskich przeciwko największym zbrodniarzom wojennym[8]. Sam Schreiber nie został postawiony w stan oskarżenia za zbrodnie wojenne[potrzebny przypis].

Jesienią 1948 Schreiber pojawił się ponownie w Zachodnich Niemczech wraz z żoną, córką i synem. 2 listopada 1948 ujawnił na konferencji prasowej, że początkowo przebywał w moskiewskim więzieniu na Łubiance, gdzie poważnie zachorował. Po przewiezieniu na terytorium Wschodnich Niemiec został następnie zwolniony z niewoli, znajdując się ciągle pod opieką Armii Czerwonej został mianowany na stopień starszyny i uzyskał propozycję stanowiska Głównego Oficera Medycznego w nowo tworzonej wschodnioniemieckiej policji – Volkspolizei[potrzebny przypis]. Po odmowie przyjęcia funkcji Schreiber otrzymał propozycję profesury na Uniwersytecie w Lipsku, jednak ze względu na chęć odnalezienia rodziny ubiegał się o objęcie katedry na Uniwersytecie w Berlinie. W odpowiedzi sowieckie władze poinformowały go, że jego rodzina znajduje się na terenie Rosji, wywierając na niego presję, by przeniósł się na terytorium Związku Radzieckiego i dołączył do pracującego tam zespołu naukowców[potrzebny przypis]. W tym czasie jego córka, znajdująca się w amerykańskiej strefie okupacyjnej, dowiedziawszy się, że Rosjanie wysyłają transporty naukowców na wschód, podjęła udaną próbę nawiązania kontaktu ze Schreiberem, który już znajdował się w pociągu. Po zmyleniu czujności strażnika udało mu się 17 października 1948 zbiec i przez Drezno przedostać do Berlina Zachodniego, gdzie nawiązał kontakt z zachodnimi aliantami[6] i w początkach 1949 objął posadę lekarza w tajnym amerykańskim ośrodku przesłuchań niemieckich jeńców wojennych Camp King w Oberursel[9].

Emigracja edytuj

W 1951 w ramach Operacji Paperclip Schreiber został przewieziony do USA. W Nowym Jorku znalazł się 17 września 1951, wraz z nim była żona Olga Conrad Schreiber, syn Paul-Gerhard Schreiber i teściowa Marie Schulz Conrad. W miejscu ich nazwisk w wykazie pasażerów statku widniały wpisy „Paper Clips”[10].

7 października 1951 New York Times podał, że Schreiber pracował w Air Force School of Medicine w Randolph Air Force Base w Teksasie. Notatka ta znalazła się w czasopiśmie medycznym, gdzie przeczytał ją ekspert z czasów procesów norymberskich nazistowskich lekarzy Leopold Alexander, który skontaktował się z pismem Boston Globe. Skutkiem tego była seria artykułów Drew Pearsona, który ujawnił fakty związane z norymberskimi zeznaniami Schreibera, zbrodniczymi eksperymentami dokonywanymi przez Blomego na Janinie Iwańskiej i innych więźniarkach obozu Ravensbrück[potrzebny przypis], co doprowadziło do powszechnego potępienia Schreibera przez społeczeństwo[6][11]. Schreiber nie starał się o przedłużenie pracy dla amerykańskiej armii, lecz z jej pomocą uzyskał wizę argentyńską i środki finansowe, po czym 22 maja 1952 przedostał się wraz z rodziną wojskowym samolotem do Buenos Aires[12][13].

W Argentynie pracował w laboratorium prowadzącym badania epidemiologiczne. Zmarł nagle na atak serca 5 września 1970[14][15].

Przypisy edytuj

  1. ↑ http://web.archive.org/web/20060623065533/http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/medaspec/Ch-19electrv699.pdf
  2. ↑ a b Jacobsen 2014 ↓, s. 7, 164–65.
  3. ↑ Stanisław Sterkowicz, Zbrodnie hitlerowskiej medycyny Warszawa „Bellona”, 1990, ISBN 83-11-07738-X, s. 83.
  4. ↑ The Avalon Project : Nuremberg Trial Proceedings Vol. 21 - Two Hundred and Eleventh Day [online], avalon.law.yale.edu [dostęp 2020-07-09].
  5. ↑ Jacobsen 2014 ↓, s. 232–239.
  6. ↑ a b c Hunt 1991 ↓, s. 89.
  7. ↑ International Military Tribunal, Nuremberg: Day 211 26/8/1946 Walter Schreiber questioned. Audio Recordings, Imperial War Museum, London.
  8. ↑ Transcripts, Trial of German Major War Criminals Nuremberg, Germany, August 26, 1946.
  9. ↑ Jacobsen 2014 ↓, s. 331–333.
  10. ↑ Ancestry.com.
  11. ↑ Jacobsen 2014 ↓, s. 348–356.
  12. ↑ Jacobsen 2014 ↓, s. 361–363.
  13. ↑ Hunt 1991 ↓, s. 90.
  14. ↑ Family tree, Ancestry.com.
  15. ↑ Jacobsen 2014 ↓, s. 363.

Bibliografia edytuj

  • McCoy, Alfred. „Science in Dachau’s Shadow: Hebb, Beecher, and the Development of CIA Psychological Torture and Modern Medical Ethics”. Journal of the History of the Behavioral Sciences, Volume 43 (4), 2007.
  • Annie Jacobsen: Operation Paperclip : the secret intelligence program to bring Nazi scientists to America. New York: Little, Brown and Company, 2014. ISBN 978-0-316-22105-4. (ang.).
  • Linda Hunt: Secret agenda : the United States government, Nazi scientists, and Project Paperclip, 1945 to 1990. New York: St. Martin's Press, 1991. ISBN 978-0-312-05510-3. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Walter_Schreiber&oldid=71788654”