Wanderers Football Club – amatorski klub piłkarski z Londynu, występujący w Surrey South Eastern Combination Junior Division Four17. ligowym poziomie piłkarskim w Anglii. Powstał w 1859 roku pod nazwą Forest Football Club, pięć lat później zmienił nazwę na Wanderers Football Club. Początkowo składał się głównie z absolwentów renomowanych szkół prywatnych. Był jednym z czołowych zespołów drugiej połowy XIX wieku w Anglii sięgając pięciokrotnie po Puchar Anglii.

Wanderers
Ilustracja
Herb klubu
Pełna nazwa

Wanderers Football Club

Przydomek

The Rovers

Barwy

           

Data założenia

1859
(jako Forest Football Club), 2009
(reaktywacja)

Data rozwiązania

ok. 1887 (po raz pierwszy)

Państwo

 Wielka Brytania

Stadion

1859 – ok. 1887 głównie Kennington Oval, Londyn
2009– Belair Park, Londyn

Stroje
domowe
Strona internetowa

Przed zorganizowaniem turnieju o Puchar kraju zespół rozgrywał jedynie mecze towarzyskie według różnych zasad. W 1863 roku powołano Football Association, a klub z Londynu był jednym z trzynastu założycieli. W latach siedemdziesiątych XIX wieku Wanderers wygrali rozgrywki pucharowe trzy razy z rzędu. Wśród znanych piłkarzy występujących w klubie byli między innymi C.W. Alcock (zwany wówczas ojcem współczesnego sportu) oraz Arthur Kinnaird, uważany za jednego z najlepszych piłkarzy tamtych lat. Przez cały okres istnienia klub nie posiadał własnego stadionu. Występował na różnych obiektach w Londynie i okolicach. Do momentu rozwiązania zespół rozgrywał jedno, charytatywne spotkanie w roku – w Boże Narodzenie – przeciwko Harrow School.

W 2009 roku klub reaktywowano z inicjatywy potomków Charlesa i Johna Alcocków w celu pozyskiwania funduszy dla brytyjskiego oddziału UNICEF-u.

Historia edytuj

 
Jedyna znana fotografia zespołu z 1863 roku, znanego pod nazwą Forest Football Club

Utworzenie klubu edytuj

Klub założony został w 1859 z inicjatywy absolwentów londyńskiej szkoły publicznej w Harrow, m.in. przez C.W. Alcocka, jego brata Johna, J. Pardoe i braci A. i W. J. Thompson[1]. Początkowo funkcjonował pod nazwą Forest Football Club[2].

Przez pierwsze dwa lata istnienia zespół rozgrywał swoje mecze w północnej części Londynu – Snaresbrook na terenach należących prawdopodobnie do Hrabiego Mornington[3]. Pierwszy mecz Forest F.C. miał miejsce 15 marca 1862 roku przeciwko Crystal Palace[4]. Zarówno w tym spotkaniu jak i w rewanżu obydwa zespoły składały się z piętnastu piłkarzy[5]. W tamtych czasach zasady gry w piłkę nożną nie były jeszcze ustalone więc istniało kilka wariantów gry; można było między innymi dotykać piłkę rękami czy wystawić dowolną (nieprzekraczającą piętnastu) liczbę graczy. W 1863 roku Forest F.C. był jednym z trzynastu założycieli Związku Piłkarskiego w Anglii (ang. Football Association) i przyjął zatwierdzone przez niego reguły gry w piłkę nożną choć okazjonalnie grał według innych zasad[6].

W 1864 roku klub przyjął nazwę Wanderers Football Club i pod tym szyldem wystąpił przeciwko drużynie z Kilburn[7]. Wkrótce potem Alcock zdecydował, prawdopodobnie ze względu na wysoki koszt utrzymania, że klub nie będzie posiadał swojego obiektu, co wywołało sprzeciw kilku członków zespołu[8]. W sezonie 1864/65, zespół używał zamiennie dwóch nazw, jednak po 1865 roku nazwa Forest F.C. przestała być używana[9]. W sezonie 1865/66 zespół przegrał zaledwie jedno z szesnastu rozegranych spotkań. Przez kolejne cztery lata miał za to trudności z zebraniem jedenastu piłkarzy więc zmuszony był do rozgrywania meczów z mniejszą ich ilością lub wypożyczał zawodników z innych klubów[10]. W latach sześćdziesiątych XIX wieku drużyna występowała na Battersea Park i na krykietowym obiekcie Kennington Oval[11].

Sukces w Pucharze edytuj

 
Replika pucharu, identyczna jaką zdobywali piłkarze Wanderers. Oryginał został skradziony i nigdy nie odnaleziony.

W sezonie 1870/71 Wanderers zwyciężyli w 32 meczach na 37 rozegranych[12]. Rok później dzięki inicjatywie piłkarza The Rovers C.W. Alcocka zorganizowano po raz pierwszy turniej o Puchar kraju, który był otwarty dla wszystkich członków Football Association. W 1. edycji tych rozgrywek Wanderers dotarli do finału wygrywając w poprzednich czterech rundach zaledwie jeden mecz, jeden zakończył się remisem (przy wyniku nierozstrzygniętym awans uzyskiwały obydwa zespoły), dwa spotkania nie odbyły się z powodu wycofania się przeciwnika. 16 marca 1872 roku pokonali Royal Engineers 1:0 i jako pierwszy zespół w historii zdobyli trofeum[13]. Kolejny sukces przyszedł rok później. Według ówczesnych zasad zwycięzca poprzedniej edycji miał zagwarantowany udział w finale. Wanderers na Kennington Oval odnieśli zwycięstwo 2:0 nad Oxford University, głównie dzięki dobrej postawie Arthura Kinnairda[14]. Przez następne dwie edycje zespół docierał najwyżej do trzeciej rundy zaliczając przy tym rekordowe zwycięstwo 16:0 nad Farningham[15].

W październiku 1875 roku Wanderers po raz pierwszy zagrali mecz w Szkocji z najlepszą ówcześnie drużyną tego kraju Queens Park. Mimo wystawienia najsilniejszego składu Szkoci zwyciężyli 5:0. W rewanżu rozegranym cztery miesiące później zespół z Londynu pokonał Queens Park 2:0. Była to pierwsza w historii porażka drużyny z Glasgow[16]. W 1876 Wanderers po raz kolejny osiągnęli finał Pucharu. Ponownie na Kennington Oval The Rovers zagrali z drużyną Old Etonians, w której wystąpiło pięciu byłych piłkarzy Wanderers, w tym Kinnaird[17]. Pierwszy mecz zakończył się remisem, w powtórce Wanderers zwyciężyli 3:0 zdobywając trofeum po raz trzeci.

Przed rozpoczęciem sezonu 1876/77 do drużyny powrócił Arthur Kinnaird, a Wanderers znowu awansowali do finału Pucharu Anglii, w którym pokonali Oxford University 2:1 po dogrywce. Rok później po raz trzeci z rzędu wygrali trofeum po zwycięstwie nad Royal Engineers. Według ówczesnych zasad turnieju po trzecim z rzędu triumfie w rozgrywkach zwycięski zespół mógł zachować puchar na własność, jednak Alcock zwrócił go Związkowi pod warunkiem, że zasada ta zostanie zmieniona i w przyszłości żaden zespół nie przejmie go na własność. Przed meczem finałowym Wanderers rozegrali mecz ze zwycięzcą Pucharu Szkocji Vale of Leven; ostatecznie przegrali 1:3[18].

Upadek klubu edytuj

 
Zespół Wanderers F.C. przed meczem z Royal Engineers A.F.C. w maju 2010.

Po trzecim z rzędu triumfie w Pucharze reputacja klubu zaczęła spadać. W 1878 roku wielu absolwentów renomowanych szkół publicznych odchodziło do innych klubów; zmalała również liczba meczów. W sezonie 1878/79 The Rovers ulegli w pierwszej rundzie Pucharu drużynie Old Etonians, w której występował Kinnaird[19]. W kolejnym dotarli do trzeciej przegrywając ponownie z Old Etonians. Po tym spotkaniu wielu piłkarzy opuściło klub[20].

Rok później klub wycofał się z rozgrywek o Puchar, gdyż nie był w stanie zebrać odpowiedniej ilości piłkarzy na mecz. Po 1881 roku drużyna rozgrywała zaledwie jedno, charytatywne spotkanie w roku, w Boże Narodzenie przeciwko Harrow School[21]. W książce wydanej przez gazetę The Sportsman opublikowano informację, że klub uległ likwidacji w 1884[22]; według The Times ostatni mecz Wanderers rozegrali przeciwko Harrow 25 grudnia 1887 roku[23].

Wanderers rozegrali w sumie 378 spotkań i zdobyli ponad 700 goli[24].

Wanderers obecnie edytuj

Plany, które doprowadziły do odrodzenia się klubu powstały w październiku 2008 roku. Mark Wilson, obecny sekretarz, skontaktował się z Karen Gunnell wnuczką Johna Forstera Alcocka (1841–1910) – współzałożyciela oryginalnego klubu. Gunnell, jej syn Johaness (obecny piłkarz Wanderers) oraz inni potomkowie braci Alcocków poparli projekt reaktywowania klubu[25].

 
 
 
 
 
Forest F.C.
1859 r.
 
 
 
 
 
Finał Pucharu Anglii
w 1872 r.
 
 
 
 
 
Sezon 2010/11
 
 
 
 
 
Sezon 2011/12

Mark Wilson skontaktował się także z brytyjskim oddziałem UNICEF-u. Postanowiono, że zespół pozyskiwać będzie fundusze dla tej organizacji[25].

Herb i barwy klubu edytuj

Zespół Wanderers F.C. przez większą część swojego istnienia występował prawdopodobnie w koszulach w poprzeczne czarne, różowe i pomarańczowe pasy choć dokładne stroje nie są znane gdyż zachowała się zaledwie jedna fotografia zespołu. W programie z meczu wyjazdowego przeciwko Queens Park zawarta została informacja o białych strojach Wanderers. Dla odróżnienia poszczególnych zawodników zamiast numeracji, która wprowadzona została dopiero w roku 1938, przy nazwisku piłkarza podano kolor czapki jaką nosić miał w trakcie meczu[26].

Obecny herb, który pochodzi od szkoły publicznej w Harrow, prawdopodobnie także zdobił koszule oryginalnego, dziewiętnastowiecznego klubu[27].

Stadiony edytuj

Osiągnięcia Wanderers w Pucharze Anglii
Sezon Runda[28]
1871/1872 Zwycięzcy
1872/1873 Zwycięzcy
1873/1874 3.
1874/1875 3.
1875/1876 Zwycięzcy
1876/1877 Zwycięzcy
1877/1878 Zwycięzcy
1878/1879 1.
1879/1880 3.
1880/1881 Wycofanie się
z rozgrywek
1881/1882 Wycofanie się
z rozgrywek

Wanderers początkowo występowali na boisku w północno-wschodniej dzielnicy Londynu Redbridge. W latach 1859–1887 najwięcej meczów rozegrali na krykietowym stadionie Kennigton Oval (151 spotkań). Występowali m.in. także na Vincent Square w Westminster (31 meczów), na boisku szkoły Harrow (15) oraz w Clapham Common (12)[29]. Między 1864 a 1867 rokiem korzystali również z boiska w Battersea Park w Wandsworth[29].

Rywalizacja edytuj

 
Program z meczu Queen’s Park – Wanderers z 1875 roku.

Piłkarze Wanderers, którzy w większości byli absolwentami szkoły w Harrow, często spotykali się z jej reprezentacją; w latach 1865–1883 obydwa zespoły spotkały się 33 razy[30]. Poza tym Wędrowcy regularnie rozgrywali mecze z Royal Engineers, Clapham Rovers i Civil Service[29].

Piłkarze, którzy wystąpili w kadrze narodowej edytuj

Dla reprezentacji Anglii wystąpiło w sumie 15 piłkarzy Wanderers. Byli to[31][32]:

Po jednym występie zaliczyli także:

Zarząd klubu edytuj

Pierwszym sekretarzem klubu był A. W. Mackenzie (1859–1864). Jego następcami byli: były piłkarz Wanderers C. W. Alcock (1864–1875), Jarvis Kenrick (1875–1879) i Charles Wollaston (1879–1883). Od 2009 roku prezesem jest Jamie Harvey, funkcję sekretarza pełni Mark Wilson[35].

Sukcesy edytuj

Rekordy klubu edytuj

Najwyższe zwycięstwo Wanderers – Farnborough 16:0 – 1. runda Pucharu Anglii (1874/75)
Najwyższa porażka Queens Park – Wanderers 6:0 (1876)
Najwięcej spotkań C.W. Alcock – 199[36]>
Najwięcej bramek C.W. Alcock – 82[34]
Najwięcej bramek w jednym meczu R.K. Kinsford – 5 przeciwko Farnborough (16:0)
Najlepszy strzelec w jednym sezonie C.W. Alcock – 17 (1870/71)
Najwięcej straconych bramek w meczu 8 – Wanderers – Clapham Rovers 2:8 (1878)

Przypisy edytuj

  1. Alcock 1906 ↓, s. 255.
  2. Harvey 2005 ↓, s. 127.
  3. Cavallini 2005 ↓, s. 14.
  4. Cavallini 2005 ↓, s. 15.
  5. Cavallini 2005 ↓, s. 16.
  6. Cavallini 2005 ↓, s. 17.
  7. Cavallini 2005 ↓, s. 19.
  8. Mason 1975 ↓, s. 24.
  9. Cavallini 2005 ↓, s. 22.
  10. Cavallini 2005 ↓, s. 25.
  11. Cavallini 2005 ↓, s. 29.
  12. Cavallini 2005 ↓, s. 126.
  13. Warsop 2004 ↓, s. 40.
  14. Warsop 2004 ↓, s. 41.
  15. Cavallini 2004 ↓, s. 43.
  16. Soar i Tyler 1983 ↓, s. 64.
  17. Cavallini 2004 ↓, s. 47.
  18. Cavallini 2004 ↓, s. 51.
  19. Cavallini 2004 ↓, s. 138.
  20. Cavallini 2004 ↓, s. 140.
  21. Cavallini 2004 ↓, s. 56.
  22. British Sports and Sportsmen: Cricket and Football. J.G. Hammond & Co.Ltd., 1917, s. 237. (ang.).
  23. Football. „The Times”, 21 grudnia 1887. (ang.). 
  24. History. Wanderers F.C. [dostęp 2011-10-01]. (ang.).
  25. a b Reformation. Wanderers F.C. [dostęp 2011-10-02]. (ang.).
  26. Soar i Tyler 1983 ↓, s. 69.
  27. Brief History of Football Kit Design. Historical Football kits. [dostęp 2011-09-25]. (ang.).
  28. The FA Cup Archive. The Football Association. [dostęp 2011-09-25]. (ang.).
  29. a b c Cavallini 2005 ↓, s. 116, 141.
  30. Greenland 1965 ↓, s. 8.
  31. op. cit., s. 142.
  32. Wanderers. Englandfootballonline. [dostęp 2011-02-17]. (ang.).
  33. Cavallini 2005 ↓, s. 102.
  34. a b Cavallini 2005 ↓, s. 56.
  35. Officials. Wanderers F.C. [dostęp 2011-09-25].
  36. Cavallini 2005 ↓, s. 65.

Bibliografia edytuj

  • Charles William Alcock: The Book of Football. 1906. (ang.).
  • Rob Cavallini: The Wanderers F.C.: Five Times F.A. Cup Winners. Dog N Duck Publications, 2005. ISBN 0-9550496-0-1. (ang.).
  • Mike Collett: The Complete Record of The F.A. Cup. SportsBook, 2003. ISBN 1-899807-19-5. (ang.).
  • Walter Greenland: The History of the Amateur Football Alliance. Standard Printing & Publishing Company, 1965. (ang.).
  • Adrian Harvey: Football: the first hundred years : the untold story. Routledge, 2005. ISBN 0-4153-5019-0. (ang.).
  • Nicholas Mason: Football!: The story of all the world's football games. Drake Publishers, 1975. ISBN 0-8473-1024-8. (ang.).
  • Phil Soar, Martin Tyler: Encyclopedia of British Football. Willow Books, 1983. ISBN 0-0021-8049-9. (ang.).
  • Keith Warsop: The Early FA Cup Finals and the Southern Amateurs. SoccerData, 2004. ISBN 1-8994-6878-1. (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj