Wikipedia

Warszawa Szczęśliwice (stacja postojowa)

postojowa stacja kolejowa użytkowana przez Szybką Kolej Miejską w Warszawie

Warszawa Szczęśliwice – stacja postojowa użytkowana przez SKM Warszawa, a do stycznia 2014 również przez PKP Intercity. Obiekt położony jest w warszawskiej dzielnicy Wola i mieści się na ul. Potrzebnej 54. Nieruchomość zlokalizowana jest na terenach kolejowych pomiędzy przystankami kolejowymi Warszawa Włochy i Warszawa Reduta Ordona, a w jej bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się również tereny przemysłowe i zabudowa usługowa, w tym centra handlowe[1].

Warszawa Szczęśliwice
Obiekt zabytkowy nr rej. A-758
Ilustracja
Instalacja nieopodal wjazdu na teren stacji
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Lokalizacja

Wola

Zarządca

m.st. Warszawa (właściciel)
SKM Warszawa (dzierżawca)

Data otwarcia

II p. lat 30. XX w.

Rodzaj

stacja postojowa

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, po lewej znajduje się punkt z opisem „Warszawa Szczęśliwice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Warszawa Szczęśliwice”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Warszawa Szczęśliwice”
Ziemia52°12′50,85″N 20°55′50,89″E/52,214125 20,930803
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

 
Egzekucja z 16 października 1942

15 grudnia 1936 uruchomiono odcinek Pruszków – Otwock, co zapoczątkowało elektryfikację warszawskiego węzła kolejowego. Lokomotywownia Szczęśliwice została uruchomiona w II połowie lat 30. XX w.[2]

4 września 1939 podczas zmasowanego bombardowania Warszawy szczęśliwicka wagonownia uległa zniszczeniu[3].

W nocy z 7 na 8 października 1942 patrole saperskie Armii Krajowej w ramach akcji dywersyjnej „Wieniec” wysadziły w powietrze tory kolejowe dookoła Warszawy wykolejając kilka pociągów i paraliżując niemieckie transporty wojskowe[4][5]. W odwecie hitlerowcy zamordowali 89 więźniów Pawiaka. Pięćdziesięciu z nich zostało straconych przez powieszenie w dniu 16 października, przy czym dziesięć ofiar powieszono na terenie stacji[6].

Wygląd edytuj

Układ torowy edytuj

Stacja posiada połączenie ze stacją Warszawa Zachodnia[1].

Grupę torów przyjazdowych stanowią tory o numerach 3, 5, 7, 9, 11, 13 i 15. Wszystkie tory z wyjątkiem torów numer 13 i 15 są zelektryfikowane. Grupa torów postojowych składa się z 30 torów, wśród których są częściowo niezelektryfikowane tory odjazdowe. Sieć trakcyjna zasilana jest z Podstacji Trakcyjnej Warszawa Zachodnia[1].

Tor numer 155 był wyposażony w myjnię, która nie posiadała własnej oczyszczalni ścieków, w związku z czym nie spełniania norm ochrony środowiska i została zdemontowana[1].

Hala całopociągowa edytuj

 
Składy SKM Warszawa na tle hali całopociągowej

Hala jest konstrukcji stalowej na podbudowie ściany betonowej. Ma długość 392,3 m, szerokość 18 m i kubaturę 63 834 m³. Konstrukcję hali stanowią żelbetonowe stopy i ławy oraz stalowe słupy, wiązary dachowe i płatwie. Ściany wykonano z blachy trapezowej stalowej ocynkowanej. Na całej długości budynku w ścianach znajdują się okna w stalowych ramach. Dach pokryty jest blachą trapezową. Obiekt jest wyposażony w instalację elektryczną, wodociągową i częściowo ogrzewanie tymczasowe[1].

Hala jest przelotowa, posiada możliwość wjazdu i wyjazdu taboru od strony zachodniej i wschodniej. Przez halę poprowadzono tory o numerach 17 i 19. Wyposażone są one w trakcję elektryczną oraz kanały naprawcze znajdujące się w betonowej posadzce[1].

W sąsiedztwie hali znajduje się zaplecze złożone z 13 kontenerów[1].

Hala przeglądowa edytuj

Hala jest konstrukcji stalowej na podbudowie ściany betonowej. Ma długość 85 m, szerokość 17,5 m i kubaturę 10 126 m³. Konstrukcję hali stanowią stalowe słupy, krokwie i płatwie. Ściany wykonano z blachy trapezowej. Na całej długości budynku w górnej części ścian znajdują się świetliki. Dach pokryty jest blachą trapezową, a posadzkę wykonano z betonu. Obiekt jest wyposażony w instalację elektryczną, nie jest ogrzewany[1].

Hala posiada wjazd tylko od strony zachodniej. W budynku poprowadzono tory o numerach 37 i 39, które wewnątrz hali kończą się kozłami oporowymi[1].

Budynki zabytkowe i miejsca pamięci edytuj

 
Zabytkowa zabudowa na terenie stacji

Na terenie wagonowni Szczęśliwice znajduje się zespół przedwojennych budynków[7] pochodzących z lat 1922–1933. W jego skład wchodzi m.in. budynek administracyjny i akumulatornia z 1926, kompresornia, warsztaty i dom zawiadowcy z 1929 oraz spawalnia z 1933[8]. Kompleks ten prezentuje rozpowszechnioną w budownictwie kolejowym architekturę z elementami neorenesansu i neobaroku[7]. 29 stycznia 2007 wymienione budynki zostały wpisane do rejestru zabytków pod numerem A-758[8]. W 2014 pojawił się pomysł, by do zabytkowej zabudowy na terenie stacji przenieść Muzeum Kolejnictwa[4].

Na terenie obiektu znajduje się krzyż i tablica upamiętniająca egzekucję z 16 października 1942[4].

Eksploatacja edytuj

PKP Intercity edytuj

 
Wagony PKP Intercity na terenie stacji

Obiekt pierwotnie przeznaczony był do obsługi składów pociągów dalekobieżnych, stąd jego układ torowy jest rozbudowany. Na stacji odbywał się wzmożony ruch w wyniku obsługi pociągów kończących bieg z kierunku wschodniego i północno-wschodniego na stacji Warszawa Zachodnia. W związku z przeniesieniem części prac serwisowych do stacji Warszawa Grochów przewoźnik wykonywał znacznie mniej zadań. Operator użytkował tory o numerach 2, 3, 4, 5, 6, 8, 66, 68, 70 i 78 oraz rozjazdy o numerach 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9, 10, 800, 802, 111, 112, 130, 40, 41, 42 i 43[1].

W 2008 PKP Intercity pierwszy raz poinformowały, że planują opuścić teren obiektu[4]. Uznano, że do obsługi taboru wystarczająca będzie stacja Grochów. W 2011 dzierżawą terenu zainteresowała się SKM Warszawa. PKP IC oddając teren chciały również przekazać opiekę nad zabytkowymi budynkami znajdującymi się na stacji, na co nie zgadzała się SKM[7]. Ostatecznie 1 czerwca 2012[9] przewoźnik przekazał większość terenu stacji SKM[10], a 1 stycznia 2014 całkowicie zakończył eksploatację obiektu[11].

SKM Warszawa edytuj

 
Pociąg 14WE na tle hali całopociągowej

Szybka Kolej Miejska w Warszawie powstała w 2005. Od początku działalności nie miała własnego zaplecza[12] i jako kolej aglomeracyjna poszukiwała bazy w centrum miasta[4]. W 2011 rozpoczęła rozmowy z PKP Intercity w sprawie przejęcia części stacji Szczęśliwice[7].

1 czerwca 2012[9] SKM Warszawa rozpoczęła 20-letnią dzierżawę ponad 20 ha terenu, co stanowiło większość obszaru stacji[10], natomiast 25 czerwca nastąpiło protokolarne przejęcie przez przedsiębiorstwo tego terenu wraz z infrastrukturą[13]. Mimo to już we wrześniu 2011 na terenie obiektu stacjonowały składy 27WE Elf należące do przewoźnika[14]. W połowie lipca 2012, po aktach wandalizmu na taborze, SKM postanowiła zatrudnić całodobową ochronę użytkowanego terenu stacji[15]. Od 1 listopada, po przeprowadzeniu prac adaptacyjnych, przewoźnik rozpoczął obsługę zespołów 14WE, które dotychczas utrzymywały Koleje Mazowieckie. W połowie listopada na stacji nocowało 25 z 31 zespołów wówczas posiadanych przez spółkę[12]. W hali całopociągowej przeprowadzane były prace w ramach obsługi technicznej poziomów P1 i P2 w systemie całodobowym taboru SKM Warszawa oraz sporadycznie wykonywane były tu również prace obsługowe składów pociągowych PKP Intercity. Hala przeglądowa natomiast była wykorzystywana jako zaplecze magazynowe[1]. W tym samym roku przedsiębiorstwo podjęło decyzję o gruntownej modernizacji obiektu oraz uzyskało na nią zgodę od właściciela stacji, którym jest m.st. Warszawa[4].

Wiedząc, że z końcem 2013 PKP Intercity opuszczą teren stacji, w czerwcu 2013 przedsiębiorstwo rozpoczęło przygotowania do obsługi całej stacji będącej zapleczem i bocznicą kolejową przewoźnika. Wtedy również ruszyły przygotowania do kompleksowej modernizacji obiektu, która miała kosztować ponad 33 mln zł i zakończyć się w 2016[11]. We wrześniu 2013 podpisano umowę z przedsiębiorstwem WS Atkins Polska pełniącym funkcję inwestora zastępczego, którego zadaniem było przygotowanie przetargu i wybór wykonawcy modernizacji w formule „projektuj i buduj”[11].

Od 1 stycznia 2014 przewoźnik jest jedynym użytkownikiem obiektu[11]. Pod koniec czerwca 2014 zakończono pierwszy etap konkursu na modernizację, do którego przystąpiło pięć przedsiębiorstw. Przebudowa obejmująca naprawę układu torowego i hali przeznaczonej na magazyn, modernizację sieci trakcyjnej i hali pociągowej oraz budowę myjni całorocznej, budynku biurowego, dróg, chodników i parkingów miała kosztować około 40 mln zł brutto i zostać wykonana w ciągu 5 lat od podpisania umowy z wykonawcą[10].

31 grudnia 2014 SKM Warszawa podpisała z Trakcją PRKiI umowę na wykonanie dokumentacji projektowej i robót budowlano-montażowych na terenie zaplecza techniczno-postojowego Warszawa Szczęśliwice. Czas wykonania modernizacji to 24 miesiące, a jej koszt to 45 mln zł netto[16] (56,5 mln zł brutto)[17]. Na początku maja 2015 przewoźnik planował zaciągnąć kredyt na realizację zadania w wysokości 40 mln zł. Pozostałe 16,5 mln zł miałoby pochodzić ze środków własnych[17].

W połowie grudnia 2016 inwestycja dobiegała końca. Wśród wykonanych prac znajdowała się m.in. modernizacja większości hali całopociągowej, do której dobudowano myjnię, a także elektryfikacja wszystkich torów na terenie stacji. Planowano wówczas, że wszystkie prace zostaną ukończone do końca roku, zaś w I kwartale następnego, po odbiorach technicznych i otrzymaniu pozwoleń, obiekt będzie całkowicie dostępny[18]. Ostatecznie do końca 2016 wykonano wszystkie prace budowlano-montażowe oraz miały miejsce odbiory częściowe według branż. Cały projekt miał jednak wówczas trzymiesięczne opóźnienie nie z winy wykonawcy przebudowy, dlatego termin ukończenia inwestycji zmieniono na 31 marca 2017. Na początku roku rozpoczęto naprawianie usterek oraz procedurę uzyskania pozwolenia na użytkowanie. W połowie stycznia szacowano, że zostanie ono wydane do końca lutego[19]. Ostatecznie modernizacja obiektu została zakończona 27 marca 2017[20].

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e f g h i j k Załącznik nr 1 do SIWZ GOZ-351-4/13, [w:] BIP, Warszawa: Szybka Kolej Miejska, 22 kwietnia 2014 [dostęp 2015-08-20] (pol.).
  2. ↑ Elektryfikacja Warszawskiego Węzła Kolejowego. W: Stanisław Plewako: Elektryfikacja PKP na przełomie wieków XX i XXI: w siedemdziesiątą rocznicę elektryfikacji PKP. Warszawa: Z. P. Poligrafia, 2006, s. 76–79. ISBN 978-83-922944-6-7. (pol.).
  3. ↑ II wojna światowa. W: Stanisław Plewako: Elektryfikacja PKP na przełomie wieków XX i XXI: w siedemdziesiątą rocznicę elektryfikacji PKP. Warszawa: Z. P. Poligrafia, 2006, s. 85–86. ISBN 978-83-922944-6-7. (pol.).
  4. ↑ a b c d e f Zaczyna się inwestycja na Szczęśliwicach. „Rynek Kolejowy”. 4/2014. Warszawa: TOR Wydawnictwo. ISSN 1644-1958. (pol.). 
  5. ↑ Władysław Bartoszewski: Warszawski pierścień śmierci 1939–1944. Warszawa: Interpress, 1970, s. 201–202.
  6. ↑ Władysław Bartoszewski: op.cit. s. 203–211.
  7. ↑ a b c d Konrad Majszyk, Natalia Bet: Zajezdnia SKM obok wagonowni. zw.com.pl, 2011-03-03. [dostęp 2015-08-20]. (pol.).
  8. ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – Warszawa [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 61 [dostęp 2015-08-20].
  9. ↑ a b Dominik Pietraszek: SKM przejmuje zajezdnię. wiadomosci.wpr24.pl, 2012-06-01. [dostęp 2015-08-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-20)]. (pol.).
  10. ↑ a b c Jakub Madrjas: Pięć firm bije się o przygotowanie bazy Szczęśliwice dla SKM. rynek-kolejowy.pl, 2014-06-27. [dostęp 2015-08-20]. (pol.).
  11. ↑ a b c d SKM Warszawa: 33 miliony na modernizację bazy Szczęśliwice dla SKM Warszawa. rynek-kolejowy.pl, 2014-02-04. [dostęp 2015-08-20]. (pol.).
  12. ↑ a b AB: SKM obsługuje 14WE we własnym zakresie. kurier-kolejowy.pl, 2012-06-25. [dostęp 2015-08-21]. (pol.).
  13. ↑ RW: SKM wydzierżawiła teren na Szczęśliwcach. kurier-kolejowy.pl, 2012-06-25. [dostęp 2015-08-21]. (pol.).
  14. ↑ jm: SKM na Szczęśliwicach: Wniosek do MI w najbliższych dniach. rynek-kolejowy.pl, 2011-09-30. [dostęp 2015-08-21]. (pol.).
  15. ↑ RW: SKM zatrudni ochronę na Szczęśliwicach. kurier-kolejowy.pl, 2012-07-18. [dostęp 2015-08-21]. (pol.).
  16. ↑ Trakcja PRKiI zmodernizuje zaplecze pociągów SKM, [w:] Aktualności, Warszawa: Szybka Kolej Miejska, 7 stycznia 2015 [dostęp 2015-08-20] [zarchiwizowane z adresu 2015-08-20] (pol.).
  17. ↑ a b SKM pożyczy 40 mln zł na budowę zaplecza. kurier-kolejowy.pl, 2015-05-04. [dostęp 2015-08-20]. (pol.).
  18. ↑ Witold Urbanowicz: Warszawa: Nowe zaplecze SKM na ukończeniu. Pomieści ok. 50 pojazdów. transport-publiczny.pl, 2016-12-15. [dostęp 2016-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-19)]. (pol.).
  19. ↑ Jakub Madrjas: Do końca lutego pozwolenie na użytkowanie zaplecza SKM. rynek-kolejowy.pl, 2017-01-17. [dostęp 2017-01-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-17)]. (pol.).
  20. ↑ SKM Warszawa: Unowocześniona baza Szybkiej Kolei Miejskiej. skm.warszawa.pl, 2017-03-27. [dostęp 2017-03-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-27)]. (pol.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Warszawa_Szczęśliwice_(stacja_postojowa)&oldid=70243505”