Wieża Kleista
Wieża Kleista (niem. Frankfurter Kleistturm) – nieistniejąca już wieża widokowa ufundowana ze środków społecznych i dobrowolnych składek, wybudowana w latach 1891–1892 na najwyższym wzniesieniu ówczesnych Judenberge (60 m n.p.m.) w Dammvorstadt – prawobrzeżnej części Frankfurtu nad Odrą w Cesarstwie Niemieckim (od 1919 roku Republika Weimarska, a od 1933 roku III Rzesza), na terenie obecnego Parku Rozrywki i Rekreacji w Słubicach.
 Wieża Kleista w 1916 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Frankfurt nad Odrą |
| Typ budynku |
wieża widokowa |
| Styl architektoniczny | |
| Fundator |
środki społeczne i dobrowolne składki |
| Wysokość całkowita |
21 m |
| Rozpoczęcie budowy |
1891 |
| Ukończenie budowy |
1892 |
| Zniszczono |
20 lutego 1945 |
Położenie na mapie Słubic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słubickiego  | |
Położenie na mapie gminy Słubice  | |
 52°20′41,84″N 14°35′40,16″E/52,344956 14,594489
| |
Historia obiektu edytuj
Teren ten był wówczas integralną częścią Frankfurtu nad Odrą a budowniczy pragnęli w ten sposób wyrazić swój szacunek i oddać hołd frankfurckiemu oficerowi armii pruskiej Ewaldowi Christianowi von Kleistowi (1715-1759), śmiertelnie rannemu podczas bitwy pod Kunowicami.
Na dole wieży prosperowała restauracja o nazwie „Kleisthöhe”, obok stały stoliki kawiarniane i drewniana huśtawka. W czasie, gdy lokal był otwarty, na szczycie wieży powiewała flaga (głównie III Rzeszy). Liczba klientów i turystów mocno wzrosła po 1927 roku, kiedy to w okolice stadionu i wieży docierała linia tramwajowa nr 2. Ze szczytu wieży można było obserwować okolicę, w tym w szczególności kompleks ówczesnego Ostmarkstadion (obecnie stadion SOSiR). Budowla została wysadzona 20 lutego 1945 roku przez żołnierzy niemieckich wycofujących się w kierunku Berlina.
Współcześnie po wieży pozostały ruiny. Odbudowa wieży Kleista stała się jednym z celów „Strategii Rozwoju Gminy Słubice na lata 2007–2013”[1]. W 2008 roku Rada Miejska w Słubicach podjęła uchwałę intencyjną w tej sprawie, zobowiązując burmistrza Gminy do podjęcia odbudowy obiektu, jednak po protestach mieszkańców jeden ze słubickich radnych stwierdził, że miało to być tylko symboliczne upamiętnienie miejsca w którym wieża stała[2]. W czerwcu 2012 roku w ramach projektu „Ścieżka edukacyjna po historycznych miejscach Słubic” w okolicach stadionu SOSiR pojawiła się tablica informacyjna opisująca historię wieży Kleista. W 2014 roku poinformowano o sumie 6 mln zł, które Słubice wydadzą na budowę wieży[3]. W 2017 roku przedstawiono wizualizacje budowli, które potwierdziły, że nowa wieża nie będzie w żaden sposób nawiązywała architektonicznie do pierwowzoru, będzie od niego wyższa o 9 metrów oraz będzie stała w nieco innym miejscu – co potwierdziło, że jest to zupełnie nowy projekt architektoniczny, a nie odbudowa wieży w jej pierwotnym kształcie[4]. W marcu 2018 roku podpisano umowę na dofinansowanie budowy wieży Kleista[5]. W listopadzie 2019 roku odbył się przetarg, który wygrała firma, mająca wybudować wieżę. Przeznaczono na budowę ponad 7 mln złotych, mimo, że początkowo zakładano sumę 4,82 mln (85% środków miała pokryć Unia Europejska) na inwestycję, jednak żadne przedsiębiorstwo nie było zainteresowane realizacją inwestycji za taką sumę. W maju 2020 roku ruszyła budowa obiektu[6]. W kwietniu 2022 roku budowa wieży została przerwana[7].
Od początku plan odbudowy wieży budził kontrowersje wśród mieszkańców, ale także i wśród samych radnych. Po ogłoszeniu przez miasto podjęcia decyzji o budowie wieży, inwestycje blokowali mieszkańcy okolicznego osiedla Leśnego, którzy założyli stowarzyszenie[8], a społeczność miasta zarzucała gminie rozrzutność na niepotrzebne inwestycje kosztem tych oczekiwanych przez obywateli jak m.in. obwodnica, szkodliwość dla środowiska i degradację parku w którym wieża stanie[2]. Przede wszystkim jednak kontrowersje wzbudził sam patron, który był doświadczonym pruskim oficerem, mimo napisania licznych utworów poetyckich, nie związanym ze Słubicami, a tym bardziej nową wieżą, która nie nawiązuje do historycznej, co wytykali mieszkańcy[9].
Przypisy edytuj
- ↑ Gmina Słubice: Strategia rozwoju Gminy Słubice na lata 2007–2013. slubice.pl, 28 grudnia 2007. [dostęp 2018-04-08]. (pol.).
- ↑ a b Beata Bielecka: Wieża Kleista nadal dzieli słubiczan. Gazeta Lubuska.pl, 4 listopada 2014. [dostęp 2018-04-08]. (pol.).
- ↑ 6 mln zł wydadzą Słubice na odbudowę Wieży Kleista. gazetalubuska.pl, 8 sierpnia 2014. [dostęp 2018-04-08]. (pol.).
- ↑ Słubice24.pl: Tak będzie wyglądać Wieża Kleista – mamy wizualizacje. slubice.pl, 13 marca 2017. [dostęp 2018-04-08]. (pol.).
- ↑ Słubice24.pl: Umowa na dofinansowanie wieży Kleista podpisana. slubice.pl, 23 marca 2018. [dostęp 2018-04-08]. (pol.).
- ↑ Redakcja: Lada moment ruszą prace przy budowie Wieży Kleista. Inwestycja wzbudza wiele kontrowersji. slubice.naszemiasto.pl, 29 kwietnia 2020. [dostęp 2022-07-25]. (pol.).
- ↑ Redakcja: Budowa wieży Kleista stanęła. Pytamy gminę Słubice, co dalej z inwestycją. Słubice24.pl, 9 maja 2022. [dostęp 2022-07-25]. (pol.).
- ↑ Beata Bielecka: Komu ma służyć wieża Kleista, którą odbudują slubiczanie?. Gazeta Lubuska.pl, 23 września 2014. [dostęp 2022-07-25]. (pol.).
- ↑ Renata Hryniewicz: Wieża Kleista, czyli poety czy nazisty?. slubice.naszemiasto.pl, 17 lipca 2017. [dostęp 2018-04-08]. (pol.).
Bibliografia edytuj
- Frankfurt nad Odrą i Słubice. Plan miast 1:12 500. Zakł. Kartogr. Sygnatura, Zielona Góra. 2003., ISBN 83-87873-23-3.
- Walter Hausdorf, Siegrid Noack: Słubice – Ulice, drogi i place a ich rozwój historyczny, we: Frankfurter Jahrbuch 2005, ISBN 3-933416-61-2.
- Monika Kilian, Ulrich Knefelkamp (red.): Frankfurt Oder Slubice. Sieben Spaziergänge durch die Stadtgescichte, Berlin 2003.
- Jörg Kotterba, Frank Mangelsdorf (wyd.): Einst und jetzt. Frankfurt (Oder) / Slubice, Culturcon Medien, 2010.
- Sebastian Preiss/ Uta Hengelhaupt/ Sylwia Groblica/ Almut Wille/ Dominik Oramus: Słubice. Historia – topografia – rozwój, Słubice 2003.
- Maria Rutowska (red.): Słubice 1945-1995, Słubice 1996.