Wiedeński Filharmonik (moneta)

Wiedeński Filharmonik (Wiener Philharmoniker) jest monetą bulionową wykonaną ze złota, platyny lub srebra produkowaną przez Mennicę Austriacką (Münze Österreich). Moneta wzięła swoją nazwę od orkiestry Filharmoników Wiedeńskich, którą zainspirował się Thomas Pesendorfer projektując w 1989 roku awers i rewers monety. Awers przedstawia organy z wiedeńskiej sali koncertowej, a rewers instrumenty orkiestry. Moneta została po raz pierwszy wybita w 1989 jako jednouncjowa złota moneta o nominale 2000 szyligów austriackich. W 2002 roku po przyjęciu przez Austrię waluty euro, nominał złotej monety uncjowej został zmieniony na 100 euro. W 2008 roku Mennica Austriacka wybiła monetę srebrną jednouncjową o nominale 1,5 euro, z tym samym projektem. W 2016 roku została zaprezentowana moneta platynowa o nominale 100 euro.

Historia i projekt edytuj

Od listopada 1988 roku zmiana prawa austriackiego umożliwiła emisję czystego złota do celów inwestycyjnych. Tak zrodził się pomysł zaprojektowania złotej monety symbolizującej Austrię. Omówiono wiele możliwych tematów monety, aż w końcu zagłosowano na muzykę, ambasadora, którego język jest rozumiany na całym świecie. Monetę zaprojektował Thomas Pesendorfer, główny grawer Mennicy Austriackiej. Na rewers wybrał osiem charakterystycznych instrumentów orkiestrowych: cztery skrzypce na pierwszym planie oraz róg wiedeński, fagot i harfę z tyłu. Na awersie znajdują się słynne organy piszczałkowe z Goldener Saal z wiedeńskiego Musikverein, rozpoznawane na całym świecie jako tło dla noworocznych koncertów Filharmonii. Gablota organowa została zaprojektowana przez odpowiedzialnego za cały budynek architekta Theophila von Hansena. Oryginalne organy zostały zbudowane przez Friedricha Ladegasta w 1872 roku i od tego czasu organy były wielokrotnie odnawiane i wymieniane, ostatnia miała miejsce w 2011 roku. Wizualnie korpus organów pozostaje niezmieniony pomimo zmian technicznych. Nad organami w półkolu umieszczono napis „Republik Oesterreich”, a pod balustradą organów znajduje się masa i czystość monety, a poniżej data emisji. W dolnej części monety widnieje jej nominał. Brzeg monety jest ząbkowany[1].

Specyfikacja złotych monet Wiedeński Filharmonik:

 
1 oz Wiedeński Filharmonik 2017 awers
 
1 oz Wiedeński Filharmonik 2017 rewers
Rozmiar Średnica Grubość Waga Nominał Data produkcji
125 oz 13.0 mm (0.5 in) 1.2441 g 4 euro od 2014
110 oz 16.0 mm (0.6 in) 1.2 mm (0.05 in) 3.121 g 10 euro 200 schillings od 1991
14 oz 22.0 mm (0.9 in) 1.2 mm (0.05 in) 7.776 g 25 euro 500 schillings od 1989
12 oz 28.0 mm (1.1 in) 1.6 mm (0.06 in) 15.552 g 50 euro 1,000 schillings od 1994
1 oz 37.0 mm (1.5 in) 2.0 mm (0.08 in) 31.103 g 100 euro 2,000 schillings od 1989

Specyfikacja srebrnej monety Wiedeński Filharmonik:

Rozmiar Średnica Grubość Waga Nominał Data produkcji
1 oz 37.0 mm (1.5 in) 3.2 mm (0.13 in) 31.103 g 1.50 euro od 2008

Specyfikacja platynowych monet Wiedeński Filharmonik

Rozmiar Średnica Grubość Waga Nominał Data produkcji
125 oz 13.0 mm (0.5 in) 1.24 g 10 euros od 2017
1 oz 37.0 mm (1.5 in) 1.35 mm (0.05 in) 31.10 g 100 euros od 2016

Wielkość produkcji edytuj

Złote monety edytuj

Rok 125 oz 110 oz 14 oz 12 oz 1 oz
1989 272,000 351,000
1990 162,000 484,500
1991 82,500 146,000 233,500
1992 99,000 176,000 537,000
1993 99,500 126,000 234,000
1994 112,000 121,200 94,700 218,600
1995 151,100 156,000 57,400 645,500
1996 128,300 139,200 88,000 377,600
1997 115,300 100,700 68,200 408,300
1998 102,800 90,800 47,300 330,300
1999 145,000 81,600 44,200 230,700
2000 32,600 25,900 20,500 245,700
2001 26,400 25,800 26,800 54,700
2002 75,789 40,807 40,922 164,105
2003 59,654 34,019 26,848 179,881
2004 67,994 32,449 24,269 176,319
2005 62,071 32,817 21,049 158,564
2006 39,892 29,609 20,08 82,174
2007 76,325 34,631 5,091 108,675
2008 176,682 97,090 73,778 715,842
2009 437,706 171,992 92,249 903,047
2010 226,685 84,968 56,607 501,951
2011 272,227 102,026 73,488 586,686
2012 176,262 64,314 49,483 341,411
2013 193,115 77,219 69,573 579,223
2014 78,551 147,461 68,440 57,816 418,919
2015 88,157 263,439 112,228 101,500 647,100
2016 67,91 181,536 91,809 78,460 451,007
2017 40,186 131,815 65,086 52,281 355,436
2018 44,637 116,932 46,080 44,750 318,334
2019 44,023 100,697 56,199 40,890 164,312

Platynowe monety edytuj

Rok 125 oz 1 oz
2016 35,257
2017 4,100 15,354
2018 2,814 13,753
2019 2,034 17,798

Srebrne monety edytuj

Rok 1 oz
2008 7,773,000
2009 9,014,800
2010 11,358,200
2011 17,873,700
2012 8,769,200
2013 14,536,400
2014 4,643,508
2015 7,298,593
2016 3,448,390
2017 2,064,804
2018 2,101,592
2019 2,904,983

Wersje specjalne edytuj

„Big Phil”

 
Big Phil

Z okazji 15. rocznicy wydania monety bulionowej Filharmoników Wiedeńskich w 2004 r. Mennica austriacka stworzyła wersję o nominale 1000 uncji trojańskich, o wartości nominalnej 100 000 euro. Moneta „Big Phil” zawiera 31,103 kilograma (68,57 funta) złota. Wymiary zostały zwiększone dziesięciokrotnie w stosunku do jednej uncji monety, uzyskując średnicę 37 centymetrów (15 cali) i 2 centymetry (0,79 cala) grubości (10 razy grubszą; 10 razy szerszą; 1000 razy cięższą niż standardowa moneta 1-uncjowa). Była to jedna z największych monet o najwyższym nominale, dopóki nie została przyćmiona w 2007 roku przez 100-kilogramową (220 funtów) wersję kanadyjskiego liścia klonowego Royal Canadian Mint o wartości nominalnej 1 000 000 dolarów kanadyjskich. Zgodnie z tematem 15-lecia wyprodukowano zaledwie piętnaście filharmoników za 100 000 euro. Monetę odsłonięto przed Wiener Riesenrad w Wiedniu. Jedna z monet jest eksponowana we foyer monachijskiej siedziby firmy Pro Aurum[2].

20-uncjowa złota moneta

Z okazji 20. rocznicy wydania monety Filharmonicy Wiedeńscy, Mennica Austriacka stworzyła nowy rozmiar monety. Ta moneta ma wartość nominalną 2000 euro i wagę 20 uncji trojańskich lub 622 gramów. Średnica wynosi 74 milimetry (3 cale) przy grubości 8,3 milimetra (0,3 cala). W momencie emisji w październiku 2009 r. Wartość materiału wynosiła około 14 000 euro. Ze względu na ograniczone bicie moneta została sprzedana z premią około 10 procent powyżej ceny złota. Całkowity obieg tych monet wyniósł 6027 (co daje 2009 monet na każdym z rynków europejskich, amerykańskich i japońskich), które były sprzedawane w wyłożonych aksamitem drewnianych skrzyniach z certyfikatami[3].

Przypisy edytuj

  1. Vienna Philharmonic 1 Ounce fine gold (999.9) [online], www.muenzeoesterreich.at [dostęp 2021-02-09] (ang.).
  2. VERENA DOBNIK, Austria’s new coin valued at $500,000 [online], Chron, 10 października 2004 [dostęp 2021-02-09] (ang.).
  3. Austrian Mint, Gold Philharmonic 20th Anniversary Commemorate Coin | CoinNews [online] [dostęp 2021-02-09] (ang.).