Wikipedia:Dobre Artykuły/kolejka
Szlak pieszy nr 3591 – znakowany szlak turystyczny długości 11,8 km w województwie wielkopolskim, na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego, prowadzony z przystanku kolejowego Puszczykowo przez lasy mieszane nad Jezioro Jarosławieckie i dalej zboczem moreny do stacji kolejowej Puszczykówko. Jest to jeden z dwóch najstarszych szlaków pieszych w Wielkopolskim Parku Narodowym. Wytyczony przez północną część Puszczykowa koło charakterystycznych dla okresu rozwoju letniska budynków, lasy centralnej części Wielkopolskiego Parku Narodowego z pomnikowymi drzewami, wzdłuż polodowcowej rynny rosnowsko-jarosławieckiej oraz przez południowe Puszczykówko. Przy szlaku znajdują się trzy obszary ochrony ścisłej, chroniące polodowcowe formy geograficzne, oraz Jezioro Jarosławieckie z czynnym kąpieliskiem. Budynki dworcowe na stacjach kolejowych na początku i końcu szlaku są objęte ochroną konserwatorską. Czytaj więcej…
- Artykuły na Medal (propozycje • kolejka • archiwum)
- Dobre Artykuły (propozycje • kolejka • archiwum)
- Listy na Medal (propozycje)
- Grupy Artykułów (propozycje)
- Ilustracje na Medal (propozycje • kolejka • archiwum)
- Jak stworzyć: doskonały artykuł, Listę na Medal, Ilustrację na Medal, Grupę Artykułów.
- Porównanie wyróżnień artykułów
- Czy wiesz… (propozycje • kolejka • archiwum)
Koordynacja: Wikiprojekt:Wyróżniona zawartość Wikipedii
Ekspozycja przygotowywana na 18 tydzień 2025
edytujHalf Eagle (28 kwietnia)
edytuj
Half Eagle – nazwa amerykańskich złotych monet obiegowych o nominale pięciu dolarów amerykańskich bitych przez U.S. Mint w latach 1795–1929. Monety o tym nominale zostały ustanowione na mocy uchwalonej 2 kwietnia 1792 roku przez Kongres ustawy Coinage Act of 1792. W 1929 roku zaprzestano emisji monet o nominale pięciu dolarów ze względu na Wielki Kryzys, który doprowadził do problemów gospodarczych i monetarnych Stanów Zjednoczonych. Zapotrzebowanie na monety Half Eagle zaczęło spadać i Departament Skarbu prawie wszystkie monety wyemitowane w tym roku skierował do rezerw państwowych. W 1933 roku zakazano posiadania złotych monet oraz złota jako kruszcu w całych Stanach Zjednoczonych, co sprawiło, że złote monety przestały być prawnym środkiem płatniczym. Na podstawie Coinage Act of 1792 monety Half Eagle miały masę 8,7478 g i wykonane były ze złota próby 916. W 1834 roku Kongres uchwalił ustawę Coinage Act of 1834, która zredukowała wagę monet do 8,3590 g i próbę złota do 899. Ustawa Coinage Act of 1873 zwiększyła próbę złota do 900.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Spider-Man (29 kwietnia)
edytuj
Spider-Man – amerykański fantastycznonaukowy film akcji z 2002 roku na podstawie serii komiksów o superbohaterze o tym samym pseudonimie wydawnictwa Marvel Comics. Za reżyserię filmu odpowiadał Sam Raimi na podstawie scenariusza Davida Koeppa. Tytułową rolę zagrał Tobey Maguire, a obok niego w głównych rolach wystąpili: Willem Dafoe, Kirsten Dunst oraz James Franco. Główny bohater Peter Parker jest genialnym nastolatkiem, który nabył nadludzkie zdolności wskutek ugryzienia przez zmodyfikowanego genetycznie pająka i walczy z przestępczością w Nowym Jorku jako superbohater „Spider-Man”. Światowa premiera filmu miała miejsce 29 kwietnia 2002 roku w Los Angeles. Film przy budżecie 139 milionów dolarów zarobił ponad 820 milionów. Otrzymał też pozytywne oceny od krytyków. Powstały jego dwie kontynuacje Spider-Man 2 oraz Spider-Man 3 Planowana była również czwarta część oraz spin-off o Venomie, lecz oba projekty zostały anulowane.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Walki pod Brzostkiem (30 kwietnia)
edytuj
Walki pod Brzostkiem – starcie zbrojne stoczone 7 maja 1915 roku, podczas I wojny światowej, w okolicy Brzostku, w ramach operacji gorlickiej. Pod Brzostkiem starły się ze sobą siły Austro-Węgier oraz Imperium Rosyjskiego. Nacierający Austriacy chcieli zdobyć miasto i wzgórza nad Bukową, by zlikwidować zagrożenie uderzenia z flanki dla idącej obok sprzymierzonej armii niemieckiej, która stanowiła główną siłę ofensywy. Teren sprzyjał obrońcom, którzy umocnili się na okolicznych wzgórzach, jednak ostatecznie zostali oni wyparci z Brzostku przez oddziały nacierające i zmuszeni do odwrotu. W bitwie walczyła głównie piechota mająca w dyspozycji broń indywidualną, która atakowała gniazda karabinów maszynowych i artylerii. W końcowej fazie walk nastąpiła bezpośrednia walka na bagnety. Po każdej ze stron walczyło kilkanaście tysięcy żołnierzy. Łącznie zginęło lub zostało wziętych w niewolę kilka tysięcy osób.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
ORP Gen. T. Kościuszko (1 maja)
edytuj
ORP Gen. T. Kościuszko – fregata rakietowa typu Oliver Hazard Perry polskiej Marynarki Wojennej, była amerykańska USS „Wadsworth” (FFG-9). Okręt został zbudowany w latach 1977-1980 w stoczni Todd Pacific i 2 kwietnia 1980 roku wszedł do służby w amerykańskiej marynarce wojennej. Został z niej wycofany w czerwcu 2002 roku i tego samego dnia podniósł polską banderę w bazie morskiej Naval Base San Diego w Kalifornii, jako dar rządu Stanów Zjednoczonych. Okręt wszedł w skład 3. Flotylli Okrętów. Służył kolejno w 31 Dywizjonie Okrętów Rakietowych w latach 2002–2004, Dywizjonie Okrętów Zwalczania Okrętów Podwodnych w latach 2004–2010 i Dywizjonie Okrętów Bojowych, w którego siłach znajduje się od 2011 roku. ORP „Gen. T. Kościuszko” jest fregatą rakietową, do której głównych zadań należą: poszukiwanie, wykrywanie i zwalczanie okrętów podwodnych, zwalczanie celów powietrznych i nawodnych oraz ochrona morskich szlaków komunikacyjnych i prowadzenie operacji antyterrorystycznych
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Skarb wyłczitryński (2 maja)
edytuj
Skarb wyłczitryński – skarb tracki z epoki brązu, odkryty przypadkowo w 1924 roku we współczesnej Bułgarii. Datowany na około 1300 rok p.n.e., zawiera 13 naczyń wykonanych ze złota z naturalną domieszką srebra (9,7%). Wśród obiektów znajdują się misy, czerpaki, pokrywy i unikalne naczynie trójdzielne o migdałowatych zbiornikach, których funkcja do dziś nie została jednoznacznie określona. Skarb wyłczitryński dostarcza cennych informacji na temat technik rzemieślniczych, życia duchowego oraz struktury społecznej tamtego okresu. Przedmioty odzwierciedlają przepych panujący na dworach starożytnych władców trackich, będąc także świadectwem bogactwa i kunsztu rzemieślniczego starożytnych Traków. Skarb wyłczitryński jest uznawany za jedno z najcenniejszych znalezisk archeologicznych w Bułgarii. Współcześnie skarb jest przechowywany w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Sofii.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Maria Skibniewska (3 maja)
edytuj
Maria Skibniewska (ur. 3 maja 1904 w Warszawie, zm. 28 października 1984 tamże) – polska tłumaczka, głównie anglojęzycznej oraz francuskojęzycznej literatury pięknej. Absolwentka Gimnazjum im. Cecylii Plater-Zyberkówny i polonistyki na Uniwersytecie Warszawskim. Wojna przerwała jej studia romanistyczne, podczas okupacji pracowała chałupniczo jako tkaczka, przeżyła powstanie warszawskie. Po jej zakończeniu pracowała jako urzędniczka, ponadto w 1947 roku zadebiutowała jako autorka przekładu literatury pięknej. Była także tłumaczką podczas procesu załogi KL Auschwitz w Krakowie oraz Światowego Kongresu Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu. Od 1950 do 1971 roku pracowała w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, wpierw jako korektorka stylistyczna, a później kierowniczka redakcji literatur romańskich. Przez cały ten czas, jak i na emeryturze, zajmowała się tłumaczeniami, głównie z literatury pięknej. Przełożyła na polski około stu książek. Była wysoko ceniona za swój dorobek translatorski.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Na drugą planetę (4 maja)
edytuj
Na drugą planetę – powieść Władysława Umińskiego, zaliczana do nurtu fantastyki naukowej dla młodzieży. Jest jedną z pierwszych polskich powieści tego nurtu. Powieść ukazała się w odcinkach w magazynie Przyjaciel Dzieci w 1894 roku i została wydana jako książka w roku następnym. Osią fabuły jest próba nawiązania kontaktu z Marsem przy użyciu teleskopu i potężnych sygnałów świetlnych. Geneza powieści jest częściowo związana z marzeniami samego Umińskiego, który był zafascynowany techniką i brał udział w pracach wynalazczych i konstrukcyjnych, ale nie mógł ich znacząco realizować z powodu problemów finansowych. Jak wiele innych utworów Umińskiego, książka ta jest też uważana za inspirowaną twórczością Julesa Verne’a. Była to jedna z pierwszych, jeśli nie pierwsza, powieść w języku polskim poruszająca temat Marsa w kontekście fantastycznonaukowym.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Ekspozycja przygotowywana na 20 tydzień 2025
edytuj
Centrum – osiedle administracyjne Szczecina, będące jednostką pomocniczą miasta. Według danych z 2024 roku na osiedlu na pobyt stały zameldowanych było 14 665 osób, co czyniło je wówczas najludniejszym osiedlem szczecińskiego Śródmieścia. W latach 1955–1976 Centrum było częścią osiedla Śródmieście w dzielnicy o tej samej nazwie. Obecne osiedle Centrum ustanowiono w ramach reformy administracyjnej w 1990 roku. Centrum łączy funkcje mieszkalne, handlowo-usługowe i administracyjne. Układ urbanistyczny na terenie dzisiejszego osiedla Centrum cechuje się placami gwiaździstymi i promieniście rozchodzącymi się od nich ulicami. Swoją siedzibę mają tu m.in.: Urząd Marszałkowski, Wojewódzki Sąd Administracyjny, Izba Administracji Skarbowej czy PZU.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Pieniny – pasmo górskie w łańcuchu Karpat, położone w południowej Polsce oraz północnej Słowacji. Region turystyczny. Pieniny cechuje skomplikowana budowa geologiczna – charakterystyczne są skalice, będące najwyższą częścią długiego, porozdzielanego pasa formacji wapiennych (Pieniński Pas Skałkowy), który w tym miejscu wychodzi na powierzchnię. Pasmo przecina dolina Dunajca, tworząc tzw. Przełom Pieniński. Najwyższy szczyt stanowią Wysokie Skałki (1050 m n.p.m.) w Małych Pieninach, choć symbolem Pienin stały się Trzy Korony (982 m n.p.m.) w Pieninach Właściwych. Krajobraz oraz bogata fauna i flora po polskiej stronie są objęte ochroną przez PPN, a po słowackiej – przez PIENAP. Wśród lasów pienińskich zdecydowanie przeważają lasy piętra regla dolnego. Ponadto występują tu liczne łąki i zbiorowiska ciepłolubne związane ze skałami wapiennymi.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Szlak pieszy nr 3591 (14 maja)
edytuj Szlak pieszy nr 3591 – znakowany szlak turystyczny długości 11,8 km w województwie wielkopolskim, na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego, prowadzony z przystanku kolejowego Puszczykowo przez lasy mieszane nad Jezioro Jarosławieckie i dalej zboczem moreny do stacji kolejowej Puszczykówko. Jest to jeden z dwóch najstarszych szlaków pieszych w Wielkopolskim Parku Narodowym. Wytyczony przez północną część Puszczykowa koło charakterystycznych dla okresu rozwoju letniska budynków, lasy centralnej części Wielkopolskiego Parku Narodowego z pomnikowymi drzewami, wzdłuż polodowcowej rynny rosnowsko-jarosławieckiej oraz przez południowe Puszczykówko. Przy szlaku znajdują się trzy obszary ochrony ścisłej, chroniące polodowcowe formy geograficzne, oraz Jezioro Jarosławieckie z czynnym kąpieliskiem. Budynki dworcowe na stacjach kolejowych na początku i końcu szlaku są objęte ochroną konserwatorską.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Ośrodek Hodowli Żubrów Nadleśnictwa Niepołomice – prowadzony przez Nadleśnictwo Niepołomice zachowawczy ośrodek hodowli żubrów o charakterze zamkniętym znajdujący się w Puszczy Niepołomickiej, który działa w ramach projektu Kompleksowa ochrona żubra przez Lasy Państwowe. Hodowla jest położona na terenie należącym do wsi Kłaj w pobliżu osady Poszyna. Ośrodek zajmuje powierzchnię 70 hektarów i jest podzielony na siedem obszarów – pięć kwater bytowych – z paśnikami, wodopojami oraz stanowiskami karmowymi, kwaterę gospodarczą oraz izolatkę/odłownię. Większość terenu ośrodka pokrywa gęsty las, w głównej mierze sosnowy, z domieszką dębu szypułkowego. Populacja żubrów w hodowli utrzymuje się w ostatnich latach na poziomie około 16 osobników, a ich liczba optymalna ze względu na charakter i rozmiar ośrodka wynosi 25 osobników.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Pałac Sroczyńskich w Jaśle (16 maja)
edytuj.jpg)
Pałac Sroczyńskich w Jaśle – eklektyczny zabytkowy pałac znajdujący się w Jaśle. Dwór obronny został wzniesiony w pierwszej połowie XVII wieku; obecną formę pałacu nadała mu przebudowa zlecona przez Tadeusza Sroczyńskiego na przełomie XIX i XX wieku, według projektu Tadeusza Stryjeńskiego. Budynek doznał zniszczeń podczas I wojny światowej. Wnętrz nigdy już nie odtworzono. W czasie II wojny światowej w budowli znajdowały się kwatery żołnierzy niemieckich i siedziba żandarmerii polowej. Po zakończeniu konfliktu komunistyczne władze przeznaczyły ją na siedzibę NKWD, a później UB. Na krótko mieścił się tu oddział szpitala, a po wybudowaniu dla placówki nowego obiektu w budynku zlokalizowano Zespół Szkół Medycznych.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Rynek w Mysłowicach (17 maja)
edytuj
Rynek w Mysłowicach – rynek w Mysłowicach, będący głównym ośrodkiem założenia urbanistycznego Starego Miasta. Jest to czworoboczny plac, z którego rozchodzą się trzy ulice: Kacza, Grunwaldzka oraz Bytomska, a także plac Mieroszewskich. Jego początki sięgają czasów lokacyjnych miasta Mysłowice z przełomu XIII i XIV wieku, a pierwsza wzmianka o jego istnieniu pochodzi z 1301 roku. Rynek zabudowany jest z trzech stron zwartą zabudową – głównie kamienicami mieszczańskimi z przełomu XIX i XX wieku, przeważnie dwu- i trójkondygnacyjnymi. Kamienice reprezentują różne style architektoniczne – przeważnie eklektyzm, a największą wartością odznaczają się kamienice w południowej pierzei. Zwarta zabudowa Rynku znajduje się we wschodniej, południowej oraz zachodniej pierzei. Północna jest natomiast częściowo zabudowana, a jej domknięciem jest atrapa po wyburzonych kamienicach w formie metalowej konstrukcji. Rynek jest częścią układu urbanistycznego miasta Mysłowice wpisanego do rejestru zabytków nieruchomych pod nr. A/1183/72.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Linia M2 metra w Warszawie (18 maja)
edytuj
Linia M2 metra w Warszawie – druga linia metra w Warszawie. Jej wykorzystywany odcinek liczy 18 stacji oraz 19 kilometrów. Łączy dzielnicę Bemowo na lewym brzegu z Targówkiem na prawym brzegu Wisły. Całkowite ukończenie linii planowane jest w 2026 roku. W 2006 roku został ustalony przebieg linii, a rok później ogłoszono przetarg na realizację odcinka centralnego, biegnącego z Woli na Pragę. 30 września 2014 roku zakończyła się budowa odcinka centralnego, a po niej przystąpiono do odbiorów inwestycji. Otwarcie linii miało miejsce 8 marca 2015 roku. W 2014 roku ogłoszono przetarg na pierwszą rozbudowę „3+3”, polegającą na realizacji 3 stacji na zachód i 3 stacji na wschód od istniejącego wówczas odcinka centralnego. Otwarcie odcinka wschodniego nastąpiło 15 września 2019 roku. W czerwcu 2022 roku otwarto dwie kolejne stacje na odcinku od stacji Księcia Janusza do stacji Bemowo, a we wrześniu 2022 roku otwarto trzy kolejne stacje: Zacisze, Kondratowicza oraz Bródno. Całkowite ukończenie linii planowane jest w 2026 roku.
- Sprawdził (pierwszy wpis osoby wstawiającej propozycję)
Zobacz też
edytujInne strony przygotowujące materiały na stronę główną Wikipedii: