Wikipedia

Wikipedia:Komitet Arbitrażowy/Wnioski o arbitraż/Werdykt łączny w sprawach (18/2010) i (19/2010)

< Wikipedia:Komitet Arbitrażowy‎ | Wnioski o arbitraż

Werdykt Komitetu Arbitrażowego

Słowo wstępne

Zgodnie ze wskazaniem na stronie Wikipedia:Administratorzy administrator Wikipedii to zaangażowany i godny zaufania uczestnik tego projektu, który decyzją społeczności otrzymał dodatkowe uprawnienia. Służą one utrzymywaniu porządku w czasie pracy nad rozwijaniem wolnej encyklopedii, natomiast w żaden sposób nie sugerują posiadania przez daną osobę głosu rozstrzygającego w kwestiach merytorycznych ani nie dają jej uprawnień do sprawowania kontroli edytorskiej nad projektem. Oczywistym jest również, że administratorzy nie mają prawa wykorzystywać swoich uprawnień w sposób sprzeczny z podstawowymi zasadami Wikipedii, a więc np. w celu forsowania własnego punktu widzenia. Ze względu na posiadane doświadczenie administratorzy są również zobowiązani do służenia pomocą przy problemach edycyjnych, szczególnie nowicjuszom.

Komitet Arbitrażowy zgodnie z zakresem działania i pełnionymi funkcjami został powołany do rozpatrywania przede wszystkim sporów personalnych, niemniej społeczność Wikipedii obdarzyła go również mandatem do zajmowania się kwestiami, w których podnoszony jest zarzut w pełni świadomego i długotrwałego ignorowania zasad Wikipedii.

Działalność administratora Szwedzkiego była już przez Komitet oceniana. W sprawie 9/2007 Komitet, odnosząc się do działań Szwedzkiego, wskazał, że „niewłaściwe jest zakładanie z góry, iż wszelkie edycje kontrowersyjnych użytkowników są błędne, bądź wręcz kłamliwe. Szwedzki oraz inni wikipedyści winni więc ostrożnie posługiwać się rewertami i blokadami, zwłaszcza wobec swych stałych oponentów”. Ponadto Komitet uczulił Szwedzkiego, „aby nie szafował określeniami «kłamstwo», «fałsz» itp. Zamiast tego lepiej jest używać w dyskusjach z innymi wikipedystami bardziej merytorycznych opinii – np: «Twoje informacje nie są uźródłowione» lub «Twoje informacje są sprzeczne ze źródłami»”. W sprawie 5/2009 Komitet upomniał Szwedzkiego za wypowiedzi niezgodne z dążeniem WikiLove. W sprawie 10/2009 Komitet stwierdził, że Szwedzki dopuścił się uchybienia, bowiem naruszył praktykę postępowania administratorskiego poprzez niepodanie uzasadnienia blokady i ignorowanie próśb zablokowanego wikipedysty o wyjaśnienia powodów nałożenia blokady. Wreszcie w sprawie 15/2009 Komitet stwierdził, że Szwedzki jako administrator powinien zwracać szczególną uwagę na ton i styl swoich wypowiedzi, szerzej wyjaśniać motywy swoich działań i być gotowy na konieczność szerszego wyjaśniania powodów swoich edycji, szczególnie w kontrowersyjnych tematach, i nałożył na niego tygodniowy zakaz blokowania użytkowników.

Mimo tych upomnień i zastosowanych środków w stosunku do administratora Szwedzkiego pojawiły się kolejne zarzuty dotyczące naruszania zasad przyjętych w Wikipedii: braku reakcji na wpisy na stronie dyskusji, stosowania nieprawidłowych opisów zmian, braku uzasadnień przy usuwaniu dużych partii tekstu z artykułu, nieuzasadniania nakładanych przez siebie blokad oraz samowolnego usunięcia artykułu mimo uzyskania konsensusu w Poczekalni w sprawie pozostawienia go w Wikipedii. Biorąc pod uwagę poprzednie sprawy z udziałem Szwedzkiego oraz ciężar zarzutów stawianych mu we wniosku, Komitet postanowił dokonać całościowej analizy działalności Szwedzkiego w okresie od zakończenia sprawy 15/2009, czyli od 20 września 2009.

Ponadto przyjmując wniosek o zbadanie zasadności blokady nałożonej przez Szwedzkiego na Acaro, Komitet postanowił połączyć obie sprawy do wspólnego rozpoznania.

Materiał dowodowy i jego ocena

Zakres przedmiotowy

Komitet dokonał oceny działalności Szwedzkiego od 20 września 2009, czyli od momentu publikacji werdyktu w sprawie 15/2009, ostatniej ostatecznej decyzji dotyczącej zachowania tego użytkownika. Ocenie podlegały nałożone przez Szwedzkiego blokady, usunięcia artykułów, opisy zmian oraz reakcje na wpisy na jego stronie dyskusji.

Komitet dokonał też analizy edycji Acaro od czasu jego powrotu do edytowania Wikipedii po zakończeniu ostatniej blokady, czyli od 16 marca 2010.

Drogą e-mailową zadano stronom szczegółowe pytania o niektóre edycje. Całość korespondencji znajduje się na podstronie werdyktu: Wikipedia:Komitet Arbitrażowy/Wnioski o arbitraż/Werdykt łączny w sprawach (18/2010) i (19/2010)/Korespondencja.

Ocena zachowania Szwedzkiego

Usunięcie artykułów Magdalena Korzekwa i Dyskryminacja mężczyzn

13 lutego 2010 Szwedzki usunął artykuł Dyskryminacja mężczyzn ([1]) z opisem usunięcia: „Nieencyklopedyczny wpis: kilkukrotnie zgłoszony do usunięcia, nie wniesiono żadnych poprawek, w obecnej postaci forma kompromitująca”. Artykuł ten w grudniu 2008 był dyskutowany w Poczekalni – dyskusja zakończyła się pozostawieniem artykułu w Wikipedii. Z kolei 28 września 2010 Szwedzki usunął artykuł Magdalena Korzekwa ([2]) z opisem usunięcia: „Nieencyklopedyczny wpis: żadne źródło nie potwierdza encyklopedyczności”. Artykuł ten był dwukrotnie dyskutowany w Poczekalni: w marcu 2010 i we wrześniu 2010. W obu dyskusjach zdecydowano o pozostawieniu artykułu w Wikipedii.

W ocenie Komitetu, usuwając oba artykuły, Szwedzki niewłaściwie skorzystał z uprawnień administratorskich. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że zgodnie z zasadami ekspresowego kasowania można natychmiast usunąć artykuł, jeżeli ten w sposób oczywisty nie kwalifikuje się do zachowania w Wikipedii zgodnie z opisanymi zasadami szczegółowymi, szanse na jego zachowanie w toku dyskusji są znikome i nie ma podstaw, by podejrzewać, że usunięcie strony mogłoby być przedmiotem merytorycznej kontrowersji w społeczności wikipedystów. W innych sytuacjach ekspresowe skasowanie artykułu nie jest dopuszczalne. Należy wówczas skorzystać z procedur Poczekalni, uzyskać konsensus w Kawiarence lub na stronie dyskusji artykułu. Nie ma wątpliwości, iż oba artykuły nie spełniały kryteriów zawartych w zasadach ekspresowego kasowania. Ponadto w obu przypadkach artykuły przeszły procedurę Poczekalni, zatem w oczywisty sposób nie można o nich powiedzieć, że szanse na ich zachowanie w toku dyskusji są znikome, a usunięcie nie byłoby kontrowersyjne.

Szwedzki zapytany o te usunięcia wskazał, iż jego zdaniem artykuł Magdalena Korzekwa nie spełniał kryteriów stosowanych od lat w Poczekalni dotyczących dziennikarzy i autorów książek. Jego zdaniem kryteria te zostały w tym przypadku naciągnięte, a opiekunowie Poczekalni powinni ten artykuł usunąć na podstawie przebiegu dyskusji. Z kolei w przypadku artykułu Dyskryminacja mężczyzn podniósł, że nie miał on żadnej wartości encyklopedycznej, był nienależycie uźródłowiony i był zlepkiem osobistych poglądów autora, definicji z różnych niepowiązanych źródeł i prasówki. Zdaniem Komitetu twierdzenia Szwedzkiego nie mogą być jednak uznane jako wystarczające usprawiedliwienie usunięcia artykułów. Skoro Szwedzki kwestionował encyklopedyczność haseł, mógł je ponownie zgłosić do Poczekalni. W ocenie Komitetu jest to jedyna droga mogąca prowadzić do usunięcia artykułów, które przeszły już raz procedurę Poczekalni. Nadto administrator nie może podjąć decyzji o usunięciu artykułu po kilkunastu dniach od zakończenia dyskusji w Poczekalni, która doprowadziła do pozostawienia artykułu w Wikipedii, tylko dlatego, że kwestionuje decyzję innego administratora. Zgoda na takie zachowanie byłaby zakwestionowaniem istoty Poczekalni. Należy również zwrócić uwagę, że społeczność wikipedystów powinna mieć możliwość kontroli decyzji administratorów dotyczących usuwania lub pozostawiania artykułów w Wikipedii po dyskusji w Poczekalni. W tym celu artykuły, co do kształtu których nie ma już wątpliwości, oraz te, które zostały usunięte po dyskusji w Poczekalni, trafiają w celach informacyjnych na 24 godziny na osobną stronę, a następnie do archiwum. Wreszcie zgodnie z regulaminem Poczekalni każda decyzja odnośnie losu artykułu musi być uargumentowana. Usunięcie ww. artykułów przez Szwedzkiego praktycznie uniemożliwiało kontrolę jego działań. Komitet podkreśla, że Wikipedia jest tworzona przez społeczność, toteż administrator musi podporządkować się regułom i procedurom, które ta społeczność ustanowiła.

W związku z tym, że hasło Dyskryminacja mężczyzn zostało usunięte wbrew obowiązującym w Wikipedii procedurom, Komitet postanowił o jego odtworzeniu. Artykuł Magdalena Korzekwa został już odtworzony wcześniej.

Usunięcie artykułów Order Orła Białego (Samozwańczy) i Lewitujący z Oćmawy

Oprócz wymienionych w poprzedniej sekcji artykułów, w analizowanym okresie Szwedzki, korzystając z uprawnień administratora, arbitralnie usunął dwa inne hasła. Zdaniem Komitetu usunięcie obydwu artykułów stanowiło nadużycie uprawnień, ponieważ w ich sprawie należało przeprowadzić konsultacje w Poczekalni.

3 grudnia 2009 Szwedzki usunął artykuł Order Orła Białego (Samozwańczy) ([3]), uzasadniając to w opisie: „kompletny brak źródeł i notability”. Podany opis nie odpowiadał jednak stanowi faktycznemu, gdyż hasło posiadało sekcję Źródła i linki zewnętrzne z linkiem odsyłającym do strony imperialcollegeofprincesandcounts.com ([4]), obecnie niedziałającym. Natomiast 13 lipca 2010 Szwedzki usunął artykuł Lewitujący z Oćmawy, podając w opisie uzasadnienie: „brak źródeł i jakichkolwiek sensownych informacji” ([5]).

Obydwa artykuły nie były zalążkami, posiadały merytoryczną treść. Dodatkowo istniały w Wikipedii przez dłuższy okres i były edytowane przez kilku użytkowników. W przypadku pierwszego artykułu okres ten wynosił pół roku, w przypadku drugiego trzy i pół roku. Szwedzki, usuwając samodzielnie artykuły, postąpił wbrew zasadom ekspresowego kasowania wyszczególnionym w poprzedniej sekcji. Swoje ewentualne krytyczne uwagi powinien był zdaniem Komitetu wyartykułować w Poczekalni, mógł też podjąć próbę skontaktowania się z głównym autorem artykułu bądź odpowiednim Wikiprojektem.

Jako że obydwa hasła zostały usunięte niezgodnie z obowiązującymi w Wikipedii procedurami, Komitet postanowił o ich odtworzeniu.

Blokada Acaro

Po analizie edycji Acaro, przedstawionej przez Szwedzkiego jako przyczyna blokady ([6]), Komitet stwierdza, iż ocena edycji jako niedopuszczalnej była słuszna. Zmiany wprowadzone przez Acaro w hasłach Nekrofilia i Homoseksualizm były co prawda oparte na wiarygodnym źródle, jednak użytkownik dokonał w ocenie Komitetu niezgodnej z zasadami weryfikowalności i neutralności nadinterpretacji danych zawartych w materiale źródłowym. Jak głosi tytuł cytowanego artykułu i co potwierdza sam Acaro, tekst poświęcony jest pierwszemu zaobserwowanemu aktowi seksualnemu o takim charakterze. Nie uprawniało to Acaro do umieszczania w tekście wniosków ogólniejszych: „Przypadki nekrofilii dotyczą również zwierząt” oraz „Homoseksualizm u zwierząt może łączyć się z nekrofilią”, te bowiem sugerują szersze występowanie zjawiska. W świetle faktu, iż nie była to pierwsza edycja Acaro w tematyce LGBT, w której zasady weryfikowalności i neutralności zostały złamane, Szwedzki miał prawo uznać, iż użytkownik świadomie naruszył zasady Wikipedii, pragnąc promować w niej określone poglądy, i tym samym uznać jego zachowanie za podstawę do blokady konta.

Komitet pragnie również pokreślić, że wskazanym jest, aby administrator przed nałożeniem blokady podjął się przejrzenia wkładu użytkownika w celu dokonania jego całościowej oceny. Umożliwia to bowiem podjęcie odpowiedniej decyzji w zakresie czasu trwania zastosowanego środka. Wreszcie Komitet pragnie przypomnieć, iż kilkakrotnie wskazywał na konieczność uzasadniania przez administratorów blokad nakładanych na wikipedystów. Co więcej, takie uwagi Komitet kierował też do administratora Szwedzkiego. Z przykrością należy stwierdzić, iż Szwedzki, nie uzasadniając blokady nałożonej na Acaro, kolejny raz naruszył tę ważną praktykę postępowania administratorskiego. Co prawda żadna przyjęta zasada nie wskazuje wprost, że napisanie uzasadnienia blokady jest obowiązkiem administratora, jednak takie działanie jest powszechnie uważane za konieczne. Zablokowany wikipedysta powinien być świadom, za co otrzymał blokadę i co ewentualnie powinien w przyszłości zmienić w swoim zachowaniu. Ponadto uzasadnianie blokad pozwala na kontrolę działalności administratorów przez społeczność Wikipedii.

Komitet, odnosząc się do wyjaśnień Szwedzkiego w zakresie zaniechania rozmowy z użytkownikiem i uzasadnienia blokady, uznał je za nietrafne. Szwedzki wskazał, iż w przypadku konsekwentnej recydywy wobec użytkowników o takim profilu działalności jak Acaro (według Szwedzkiego: użytkownika zamieszczającego w hasłach swój punkt widzenia i wykazującego się znikomym wkładzie merytorycznym) uzasadnienie blokady jest zbędne. Wskazał też, że nie było dotąd rozstrzygającej dyskusji na temat postępowania w przypadku takich użytkowników. Należy jednak zauważyć, iż długie blokady, poza oczywistymi przypadkami stworzenia kont wyłącznie do trollingu lub wandalizowania, powinny być uzasadniane. Według Komitetu w przedmiotowej sprawie taki oczywisty przypadek nie zachodził. Acaro od 16 marca 2010 wykonał kilkaset edycji, z czego modyfikacje stron niezgodne z zasadami bądź budzące wątpliwości stanowiły mniejszość. Co prawda jego rejestr blokad jest długi, jednak niezależnie od tego należało wskazać, jakie konkretnie zachowania wikipedysty skutkowały nałożeniem kolejnej blokady.

Komitet przyznaje, iż Szwedzki umieścił ocenę edycji Acaro, która skutkowała blokadą, na stronie dyskusji artykułu Homoseksualizm. Należy jednak wskazać, że zablokowany wikipedysta powinien dostać klarowne wytłumaczenie blokady na swojej stronie dyskusji wikipedysty, gdzie z pewnością się z nim zapozna. Umieszczenie uzasadnienia w innej przestrzeni czyni prawdopodobną sytuację, w której nie zostanie ono znalezione ani przez zablokowanego wikipedystę, ani przez innych użytkowników, którzy również mają prawo znać motywy działania poszczególnych administratorów.

Pozostałe blokady

Analizując pozostałe blokady nakładane przez Szwedzkiego w okresie od 20 września 2009, Komitet dostrzegł następujące uchybienia:

  • blokada wikipedysty Marekturek za tę edycję – w ocenie Komitetu blokada była przedwczesna, należy bowiem zauważyć, iż edycja Markaturka nie była wandalizmem, wynikała raczej z niewiedzy, czym jest Wikipedia, a także z nieznajomości zasad panujących w projekcie i braku umiejętności technicznych. Mimo że Szwedzki stwierdził, że szansa na pozyskanie nowego użytkownika przy tego typu edycjach jest znikoma, zdaniem Komitetu należało pouczyć nowego wikipedystę o panujących w projekcie zasadach, a dopiero w przypadku dalszego uporczywego wstawiania treści nieencyklopedycznych i reklamowych zastosować blokadę. W niniejszym przypadku nowy wikipedysta nie dostał żadnego sygnału, co w jego zachowaniu jest niewłaściwe. Skutkowało to również tym, że Marekturek przywrócił reklamę po wygaśnięciu blokady. Wówczas inny administrator wyjaśnił błędność działania w dyskusji użytkownika ([7]), co prawdopodobnie odniosło pożądany skutek, gdyż artykuł nie został już więcej przywrócony.
  • blokada wikipedysty DumnyPolak – Komitet zdecydowanie negatywnie ocenia brak uzasadnienia blokady w dyskusji użytkownika, który w tym przypadku praktycznie uniemożliwił zrozumienie powodów takiej decyzji administratorskiej. Ponadto analizując wyjaśnienia Szwedzkiego, który oświadczył, że blokada nałożona została za tę edycję, polegającą na usunięciu informacji z opisem „wandalizm”, oraz wcześniejszą edycję, Komitet nie dopatrzył się w nich podstaw do blokady. Pierwsza ze wskazanych edycji stanowiła bowiem usunięcie dodanych wcześniej nieuźródłowionych i podanych w kontrowersyjnej formie informacji. Druga polegała natomiast na przywróceniu usuniętych informacji opierających się w zdecydowanej większości na źródłach. Dodatkowo została ona dokonana 3 tygodnie przed nałożeniem blokady. Komitet za naganne uważa blokowanie użytkownika za edycję sprzed kilku tygodni, bez podjęcia z nim na jej temat dyskusji i udzielenia mu ostrzeżenia, tym bardziej całkowicie bez podania mu konkretnych powodów takiej decyzji.

Jednocześnie Komitet wskazuje, że wbrew twierdzeniom Andrzeja19 Szwedzki umieścił na stronie dyskusji Owczarczaka uzasadnienie blokady ([8]). Wpis składa się co prawda z dwóch zdań, został jednak umieszczony pod obszernym ostrzeżeniem skierowanym do Owczarczaka przez Patrola110. Ponadto Komitet wskazuje, że Andrzej19 na swoje wątpliwości odnośnie tej blokady uzyskał odpowiedź, którą, biorąc pod uwagę ten wpis, uznał za satysfakcjonującą. Wskazywanie przez niego we wniosku ponownie tej blokady jako nadużycia Szwedzkiego jest więc dla Komitetu niezrozumiałe.

Opisy edycji i uzasadnianie zmian

Komitet stwierdza, że Szwedzki dosyć często stosuje nieodpowiednie opisy zmian swoich edycji. O ile w przypadku edycji polegających na dodawaniu nowych informacji do artykułu Szwedzki na ogół zamieszcza opisy zmian, o tyle często nie robi tego w przypadku anulowania bądź cofania zmian innych użytkowników. Należy przy tym zauważyć, iż w wielu przypadkach dotyczyło to artykułów szczególnie konfliktogennych, dotyczących tematów politycznych, ideologicznych, światopoglądowych czy seksualności. Dokładne uzasadnianie dokonywanych edycji w tego typu artykułach jest koniecznością.

Ponadto należy wskazać, iż stosowanie obraźliwych czy lekceważących opisów zmian jest niedopuszczalne, nawet jeżeli dokonywane zmiany można uznać za słuszne. Opisy zmian takie jak dla przykładu: „bzdety”, „usunięte bzdury”, „no jeszcze czego”, „bez jaj”, „geez”, „bzdura”, „że co?” czy „zabawy” są nie do zaakceptowania w Wikipedii. Ponadto Komitet stwierdza, że Szwedzki zbyt często nadużywa przycisku anuluj edycję bez dopisania uzasadnienia zmiany. Należy zauważyć, że w przypadku artykułów dotyczących kontrowersyjnych zagadnień takie zachowanie bardzo często niepotrzebnie zaognia sytuację, prowadzi do niepotrzebnych konfliktów między użytkownikami przeradzających się w wojny edycyjne. Te zaś nie prowadzą do rozwoju encyklopedii, co więcej – utrudniają pracę nad artykułem osobom niezaangażowanym w spór, które mają zamiar rozbudowywać go w zgodzie z zasadami.

Komitet, oceniając ten aspekt działalności Szwedzkiego, miał na uwadze treść odpowiedzi na zadane mu przez Komitet pytania. Szwedzki stwierdził, że nawet przywracanie poprzedniej wersji hasła w oczywistych sytuacjach wywołuje czasem spory, jak również, że powinien przyzwyczaić się do stosowania przycisku anuluj edycję z opisem. Ponadto przyznał, że powinien unikać takich opisów jak „geez” czy „bez jaj”. Komitet dostrzega więc krytyczne spojrzenie Szwedzkiego na swoje działania. Jednocześnie jednak Szwedzki stwierdził, że opis zmian o treści „no jeszcze czego” był „dopuszczalny wobec skandalicznej edycji Kravietza”, natomiast ocena opisu o treści „poprawa, usunięte bzdury” jest „sporna, bowiem definicja z nagłówka zawiera treść nie tyle bzdurną, co definiującą termin na siłę i w znaczeniu współcześnie niestosowanym (do tego dochodzi nieufność w stosunku do Żonglera ognia)”. Należy jednak wskazać, iż Komitet już wcześniej zwracał Szwedzkiemu uwagę, aby nie szafował słowami takimi jak kłamstwo czy fałsz i używał bardziej merytorycznych opinii, a także aby zwracał uwagę na ton i styl swoich wypowiedzi. Ponadto, oceniając ostatni z opisów zmian, skoro sam Szwedzki twierdzi, że usuwana przez niego treść jest nie tyle bzdurna, co definiująca termin na siłę, w opisie zmian powinien zamiast zwrotu „usunięte bzdury” użyć wyrażenia bardziej stosownego i zgodnego ze stanem faktycznym.

Ponadto Komitet negatywnie ocenia usuwanie przez Szwedzkiego dużych partii materiału z artykułu Biseksualizm jedynie z opisem „czystka, szablon”. Wikipedysta, dokonując tego typu edycji, powinien poczynić obszerniejszy opis zmiany, a w niektórych przypadkach, np. gdy edycja dotyczy kontrowersyjnego artykułu, powinien umieścić uzasadnienie edycji na stronie dyskusji hasła. We wskazanym wyżej przypadku Szwedzki zaniechał tego typu działania. Co więcej, nie zareagował również na prośbę Andrzeja19 o uzasadnienie edycji. Komitet pozytywnie ocenił to, że Szwedzki w odpowiedzi na zadane mu przez Komitet pytania szczegółowo uzasadnił powyższą edycję, przyznając jednocześnie, że powinien to uzasadnienie umieścić na stronie dyskusji artykułu. Należy jednak wskazać, iż wyciągnięte przez niego w związku z tą sytuacją wnioski są mocno spóźnione, bowiem o takim działaniu należało pomyśleć w momencie dokonywania zmiany w artykule, ewentualnie po wpisie z prośbą o uzasadnienie na swojej stronie dyskusji.

Szwedzki, podchodząc krytycznie do niektórych swoich działań, wskazał, iż słuszny jest zarzut niewyjaśniania w sposób dostateczny powodów swoich edycji oraz decyzji administratorskich, szczególnie w ostatnim czasie, w którym jego edycje były rzadkie i z doskoku. Wskazał, iż z braku czasu i dawnych przyzwyczajeń (nacisk na wyjaśnianie decyzji pojawił się w projekcie niedawno i jest zwiększany) dopuścił się kilkunastu edycji i działań, w których powinienem swoje decyzje uzasadnić. Komitet pozytywnie ocenia krytyczne podejście Szwedzkiego do swoich działań, jednocześnie wskazuje, że brak czasu i edytowanie z doskoku w żadnym wypadku nie mogą być uzasadnieniem dla zaniechania uzasadniania swoich decyzji. Co więcej, szczególne zwyczaje związane z edytowaniem artykułów kontrowersyjnych nie są w projekcie nowością. Doświadczenie Szwedzkiego w edytowaniu Wikipedii pozwala również stwierdzić, że jest on świadomy roli administratorów w projekcie i oczekiwań, jakie stawia im społeczność w zakresie korzystania ze swoich uprawnień oraz komunikowania się z innymi wikipedystami.

Odpowiedzi na wpisy na stronie dyskusji

We wniosku w sprawie 18/2010 pojawił się również zarzut o braku reakcji Szwedzkiego na wpisy umieszczane na jego stronie dyskusji. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że żadna zasada czy zalecenie Wikipedii nie wskazuje na konieczność odpowiadania na wpisy umieszczane na stronie dyskusji użytkownika. Z drugiej strony korzystanie ze stron dyskusji stanowi podstawowy sposób porozumiewania się wikipedystów. Skoro zaś administrator, jak wskazano powyżej, powinien służyć pomocą w edytowaniu Wikipedii, a także uzasadniać podejmowane przez siebie decyzje, jest zobowiązany do reagowania na kierowane do niego prośby i pytania. Nie oznacza to, że absolutnie każdy wpis na stronie dyskusji wymaga reakcji – należy kierować się zdrowym rozsądkiem.

Przechodząc do oceny wskazanych we wniosku przykładów braku reakcji Szwedzkiego na kierowane do niego wpisy, należy wskazać że:

  • wpis Hortensji Bukietowej stanowi w istocie apel o unikanie niezrozumiałych opisów zmian i jako taki w ocenie Komitetu nie wymagał odpowiedzi, tym bardziej, że jest to powtórzenie takiego samego wpisu dokonanego przez tę samą wikipedystkę w Kawiarence, gdzie toczyła się wówczas dyskusja;
  • niezarejestrowany użytkownik proszący o pomoc, wbrew twierdzeniom Andrzeja19, ją otrzymał. Należy bowiem wskazać, że wikipedysta edytujący spod IP 18 lipca 2010 zwrócił się ze swoją prośbą aż do dwunastu użytkowników ([9]). Szwedzki był nieaktywny od 13 do 21 lipca 2010. Do czasu jego powrotu na Wikipedię na prośbę zdążyło zareagować pięciu wikipedystów, wpisując się na stronę dyskusji niezarejestrowanego wikipedysty (strona została już usunięta, podgląd widoczny jedynie dla osób z uprawnieniami administratora). Reakcja Szwedzkiego na prośbę o pomoc była już w tym przypadku zbyteczna;
  • wpisy Wigglesa007 nie spotkały się z reakcją Szwedzkiego (zarówno pierwszy wpis, jak i ponowienie pytania). Odpowiadając następnie na pytania Komitetu, Szwedzki wskazał, że wpis przegapił, potem zaś stwierdził, że przedstawiany przez Wigglesa konsensus okazał się naciągany i problem umarł śmiercią naturalną. Przyjmując powyższe tłumaczenie do wiadomości, Komitet uznaje je za niewystarczające. Nawet w okolicznościach takich, jak w tym przypadku, kultura edycyjna administratora wymaga dokonania nawet po fakcie odpowiedzi wyjaśniającej przynajmniej w skrócie przyczyny braku reakcji na wpisy;
  • kwestia dotycząca wpisu Andrzeja19 została powyżej omówiona przez Komitet;
  • kwestię wpisu Svetomira Komitet również omówił wcześniej. Komitet chciałby tu jedynie odnieść się do odpowiedzi Szwedzkiego na zadane mu przez Komitet pytania. Szwedzki przyznał, że zarzut braku uzasadnienia usunięcia jest zasadny, jednocześnie wskazał, że „w międzyczasie hasło zostało przywrócone i nie starczyło mu czasu i siły przeczołgiwać je ponownie przez Poczekalnię”. Komitet pragnie jednak wskazać, iż problem usunięcia tego artykułu pojawił się również na stronie z prośbami do administratorów, ponadto, jak to już wyżej ocenił Komitet, usunięcie go stanowiło naruszenie uprawnień administratorskich. Brak jakiegokolwiek uzasadnienia tego usunięcia, czy to na stronie osoby, która zadała pytanie, czy też na stronie próśb do administratorów, musi być ocenione negatywnie. Nawet jeżeli ostatnie zdanie w pytaniu Svetomira rzeczywiście było zaczepne, w jakiś sposób swoje działanie Szwedzki powinien wytłumaczyć, tym bardziej że inni administratorzy, przywracając artykuł, uznali działanie Szwedzkiego za niewłaściwe. Z kolei brak czasu w żaden sposób nie może usprawiedliwiać braku uzasadnienia dla decyzji administratorskiej.

Z powyższego wynika, iż Komitet uznaje część zarzutów Andrzeja19 za chybione. Niezależnie jednak od tego Komitet stwierdza, iż Szwedzki zbyt często nie odpowiada na wpisy w dyskusji, w tym prośby o uzasadnienie swoich edycji (np. [10], [11], [12], [13], [14] czy [15]). Komitet nie oceniał przy tym, czy edycje, w związku z którymi zadane zostały pytania, są poprawne. Należy natomiast wskazać, iż wikipedysta dokonujący zmian powinien być gotowym do udzielenia odpowiedzi na ewentualne wątpliwości dotyczące swoich edycji. Tylko w ten sposób możliwe jest bowiem rozwiązywanie wątpliwości i kontrowersji w Wikipedii, która jest projektem opartym na współpracy pomiędzy jego uczestnikami.

Podsumowanie

Na podstawie zebranego materiału dowodowego Komitet stwierdza, że Szwedzki dopuścił się naruszeń uprawnień administratora. Co więcej, Szwedzki zignorował również upomnienia nakładane przez Komitet przy okazji poprzednich spraw toczących się z jego udziałem. Należy bowiem wskazać, iż w sprawie 9/2007 Komitet zwrócił Szwedzkiemu uwagę, aby nie szafował określeniami „kłamstwo”, „fałsz” itp. Zamiast tego lepiej jest używać w dyskusjach z innymi wikipedystami bardziej merytorycznych opinii, np: „Twoje informacje nie są uźródłowione” lub „Twoje informacje są sprzeczne ze źródłami”. Szwedzki w opisach zmian dalej jednak stosuje sformułowania „bzdety” czy „bzdury”, które są obraźliwe dla innych wikipedystów. Ponadto w tej samej sprawie Komitet wskazał, iż niewłaściwe jest zakładanie z góry, że wszelkie edycje kontrowersyjnych użytkowników są błędne bądź wręcz kłamliwe. Szwedzki oraz inni wikipedyści winni więc ostrożnie posługiwać się wycofywaniem zmian i blokadami, zwłaszcza wobec swych stałych oponentów. Większość blokad nakładana jest jednak przez Szwedzkiego na osoby, które mają odmienne poglądy niż on. Również wycofywanie zmian bez opisów zmian lub z błędnymi opisami dokonywane są przez niego w artykułach, które dotyczą seksualności i w większości dotyczą jego stałych oponentów. W takich sytuacjach niezbędne jest skrupulatne opisywanie swoich zmian, tłumaczenie swoich edycji i gotowość do dyskusji, czego Szwedzkiemu brakuje. Wycofywanie zmian bez opisów czy blokady bez uzasadnienia tylko podgrzewają atmosferę wokół kontrowersyjnych artykułów.

Z kolei w sprawie 10/2009 Szwedzki został upomniany przez Komitet za naruszenie praktyki postępowania administracyjnego poprzez zaniechania uzasadnienia nałożonej blokady oraz nieudzielenie wyjaśnień zablokowanemu wikipedyście. Należy przy tym wskazać, iż decydowanie o tym, który wikipedysta zasługuje na uzasadnienie blokady, a który nie, jest praktyką całkowicie niesłuszną. Należy bowiem uzasadniać wszystkie blokady, z wyjątkiem tych dotyczących oczywistych wandalizmów dokonywanych spod IP lub z nowo utworzonych kont oraz wszystkich innych niebudzących kontrowersji przypadków lub mogących być w sposób wyczerpujący wyjaśnionych w opisie blokady (np. ataków osobistych). Każdy wikipedysta powinien bowiem wiedzieć, za co otrzymał blokadę. Ponadto uzasadnianie blokad umożliwia społeczności Wikipedii kontrolę nad działaniami administratorów.

Wreszcie w sprawie 15/2009 Komitet wskazał, że w niektórych przypadkach brak wyjaśniającego komentarza ze strony Szwedzkiego doprowadził do zaognienia konfliktów. Ponadto Komitet zauważył, iż szczegółowe uzasadnienie i ocena całej działalności zablokowanego wikipedysty pojawiły się dopiero na prośbę Komitetu, a nie wcześniej na stronach dyskusji Wikipedii. Komitet pisał również o konieczności szczegółowego uzasadniania kontrowersyjnych edycji w przestrzeni głównej, stosowania poprawnych opisów zmian czy potrzebie reagowania na wpisy na własnej stronie dyskusji. Ocena działalności Szwedzkiego dokonana przez Komitet w tej sprawie jest cały czas aktualna, a uwagi dotyczące poszczególnych zachowań Szwedzkiego można by z niewielkimi zmianami odnieść do niniejszej sprawy. Szwedzki bowiem w dalszym ciągu nie uzasadnia niektórych blokad, stosuje niewłaściwe opisy zmian i nie odpowiada na niektóre wpisy na swojej stronie dyskusji, które odpowiedzi wymagają.

Ocena zachowania Acaro

Komitet dokonał analizy edycji wykonanych przez Acaro w okresie od jego powrotu po wygaśnięciu ostatniej blokady, tj. od marca 2010, do momentu ponownego zablokowania jego konta przez Szwedzkiego, co stało się przyczyną złożenia rozpatrywanego wniosku. W okresie tym użytkownik wykonał kilkaset edycji w tematyce biologicznej oraz związanej z badaniami Antarktydy, które stanowią w pełni pozytywny wkład w rozwój Wikipedii. Kontrowersje wśród innych wikipedystów wzbudziła niewielka część modyfikacji wykonanych przez Acaro, przy czym niemal w całości były to zmiany wprowadzone do artykułów związanych z seksualnością, a zatem tej samej tematyki, w której Acaro już wcześniej wykonywał edycje uznane przez administratorów Wikipedii za niedopuszczalne, czego rezultatem były blokady nałożone na niego przed marcem 2010.

W artykule Gender studies Acaro przywrócił informacje usunięte wcześniej z szerokim uzasadnieniem przez anonimowego użytkownika ([16]). Następnie zostały one ponownie usunięte z artykułu przez Leinada, który uzasadnił powyższą edycję obecnością punktu widzenia w wersji przywróconej przez Acaro. W ocenie Komitetu wycofanie edycji było słuszne, gdyż treść edycji w haśle stanowiła nadinterpretację danych zawartych w źródle. Komitet przyjmuje do wiadomości tłumaczenie Acaro, który przyznał, iż jego edycja była „zbyteczna”, jednak z niepokojem przyjmuje dalszą część jego uzasadnienie, w której użytkownik stwierdza, iż dokonał wycofania zmian, gdyż „usunął tę informację niezalogowany użytkownik oraz to, że opis jego edycji nosił znamiona POV”. Komitet pragnie w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, że edytowanie tematyki budzącej szczególne kontrowersje wśród wikipedystów (jak i poza Wikipedią) nakłada na użytkowników obowiązek szczególnie starannego posługiwania się źródłami, czego w tym wypadku Acaro nie dopełnił.

Podobnie w artykule Homofobia Acaro dwukrotnie ([17], [18]) usuwał fragment opatrzony odnośnikami źródłowymi, w dodatku uzasadniając swoje edycje w sposób niejasny dla innych wikipedystów. Acaro stwierdził, że edycje powyższe wykonał, gdyż kontrowersyjny fragment, chociaż opatrzony przypisami, uznał za zredagowany w sposób nieneutralny i prowokacyjny. Komitet podziela częściowo wątpliwości użytkownika. Podkreśla jednak, że jest niedopuszczalnym sygnalizowanie swojej niezgody z edycjami innego wikipedysty w ten sposób. Acaro winien był zweryfikować podane źródło lub też przedstawić kontrźródło i wziąć udział w redakcji nowego brzmienia tekstu lub też uzasadnić, dlaczego publikację cytowaną w kontrowersyjnym fragmencie uważa (jak tłumaczył) za materiał niewiarygodny. Jedynie w taki sposób artykuły dotyczące kontrowersyjnych zagadnień mogą być w Wikipedii rozwijane w neutralny, wszechstronny sposób.

Nadto po przeanalizowaniu edycji Acaro w omawianym haśle Komitet stwierdza, że użytkownik ten był uczestnikiem dwóch wojen edycyjnych, które stały się przyczyną zabezpieczenia artykułu 15 czerwca i 20 września. Arbitrzy przypominają, że wzajemne wycofywanie zmian przez oponentów jest działaniem bezcelowym, a zatem nie jest to środek formowania obowiązującej wersji hasła. W przypadku występowania różnicy zdań na temat kształtu artykułu o wiele rozsądniejszym rozwiązaniem jest nawiązanie dyskusji z adwersarzem, a w razie niedojścia do porozumienia zwrócenie się o opinię do innych wikipedystów.

W hasłach Nekrofilia oraz Homoseksualizm Acaro wstawił informację o przypadku aktu homoseksualnej nekrofilii u kaczek krzyżówek ([19], [20]), popierając ją poprawnym odnośnikiem źródłowym. Komitet, zakładając dobrą wolę użytkownika, przyjmuje wyjaśnienia Acaro, iż w momencie edytowania miał on przed sobą zacytowane źródło oraz że wprowadzone przez niego zdanie jest zgodne z jego treścią. Nawet jednak w takim przypadku Komitet musi stwierdzić, że Acaro dokonał nadinterpretacji danych we wprowadzanym fragmencie. Jak głosi tytuł cytowanego artykułu i co potwierdza sam wikipedysta, tekst poświęcony jest pierwszemu zaobserwowanemu aktowi seksualnemu o takim charakterze. Nie uprawniało to Acaro do umieszczania w tekście wniosków ogólniejszych: „Przypadki nekrofilii dotyczą również zwierząt” oraz „Homoseksualizm u zwierząt może łączyć się z nekrofilią”, te bowiem sugerują szersze występowanie zjawiska.

Środki

Biorąc pod uwagę rezultaty analizy zebranego materiału dowodowego, Komitet postanowił podjąć następujące środki:

  • wobec Acaro – za świadomą nadinterpretację tekstu źródłowego, będącą szczególnie niebezpieczną formą twórczości własnej oraz stojącą w sprzeczności z zasadą neutralnego punktu widzenia, a także toczenie wojen edycyjnych:
    • udzielić upomnienia;
    • zobowiązać do przestrzegania zasad neutralnego punktu widzenia, nieprzedstawiania twórczości własnej i weryfikowalności. W razie naruszenia którejkolwiek z powyższych zasad zostanie na użytkownika nałożona sześciomiesięczna blokada. W przypadku kolejnych naruszeń okres blokady zostanie wydłużony do roku;
    • utrzymać blokadę, jednakże z uwagi na fakt, że zakwestionowane edycje Acaro stanowiły zdecydowaną mniejszość jego łącznego wkładu w badanym okresie, w którym to użytkownik wykonał wiele konstruktywnych edycji w tematyce biologicznej i geograficznej przyczyniających się do wzbogacenia projektu, skrócić ją do 5 miesięcy liczonych od dnia jej nałożenia;
  • wobec Szwedzkiego – za nadużywanie uprawnień administratorskich i postępowanie niezgodne z oczekiwaniami stawianymi administratorom (arbitralne usuwanie artykułów, nakładanie bezpodstawnych blokad, nieuzasadnianie blokad wymagających umotywowania, nieuzasadnianie kontrowersyjnych edycji, wielokrotne ignorowanie pytań użytkowników dotyczących jego działań, powtarzanie negatywnych zachowań pomimo kilkukrotnego zwracania uwagi przez Komitet, niestosowanie w ogóle lub w nieodpowiedniej formie opisów zmian):
    • udzielić upomnienia;
    • zobowiązać do stosowania poprawnych i wyczerpujących opisów zmian, szczególnie w przypadku usuwania znacznej części hasła lub wycofywania edycji niebędącej typowym wandalizmem (tj. wstawieniem wulgaryzmu, dodaniem przypadkowego ciągu znaków, usunięciem zawartości całości bądź znacznej części strony bez uzasadnienia). W razie niezastosowania się do postanowienia werdyktu w okresie sześciu miesięcy od daty jego publikacji na użytkownika każdorazowo zostanie nałożona trzydniowa blokada;
    • odebrać uprawnienia administratorskie.

Zastosowanie ostatniego ze wskazanych środków wymaga dodatkowego uzasadnienia ze strony Komitetu. Podobnie jak w poprzednich sprawach Komitet pragnie podkreślić, że funkcja administratora wymaga, aby osoba ją sprawująca była obdarzona zaufaniem społeczności. Zaufanie to zdobywane jest poprzez całokształt działalności w Wikipedii: edycje merytoryczne, techniczne oraz interakcje z innymi użytkownikami. Utrzymanie tego zaufania wymaga ponadto, aby administrator był gotów do komunikowania się ze społecznością, wyjaśniania motywów swojego działania i uzasadniania swoich decyzji. Szwedzki jako doświadczony administrator (sprawujący tę funkcję od 2005 roku) powinien w sposób szczególny wykazywać się dbałością o pozostawanie w zgodzie z wypracowanymi przez społeczność normami i zwyczajami. Powinien być także świadom ciążącej na nim odpowiedzialności za projekt i przyczyniać się do jego rozwoju. Komitet, doceniając wcześniejszy wkład użytkownika, z przykrością musi jednak stwierdzić, że wielokrotne i powtarzające się postępowanie wbrew zasadom, zaleceniom i zwyczajom projektu nie służyło rozwojowi Wikipedii i stopniowo prowadziło do obniżenia poziomu zaufania, jakim społeczność obdarzyła Szwedzkiego.

W uzasadnieniu swojej kandydatury na administratora Szwedzki zawarł ważne słowa, które definiują pozycję administratora w społeczności wikipedystów: „rolę administratora postrzegam jako służebną wobec użytkowników i projektu” oraz „w razie wątpliwości będę swoje decyzje konsultował z innymi”. W ocenie Komitetu wskazane przykłady niewłaściwych zachowań, w szczególności nieuzasadnienie swoich decyzji, niechęć do odpowiadania na pytania innych użytkowników oraz arbitralne usuwanie haseł, podają w wątpliwość aktualność deklaracji złożonych w 2005 roku. Komitet stwierdza również ze smutkiem, że jego próby wpłynięcia na zmianę zachowania przez Szwedzkiego poprzez udzielanie mu upomnień nie przyniosły oczekiwanego efektu – Szwedzki nie zastosował się bezwzględnie ani do wymogu uzasadniania nakładanych blokad, ani do zobowiązania do uargumentowywania swoich edycji i decyzji administratorskich, ani do potrzeby odpowiadania na pytania wikipedystów w sprawie jego działań, ani do poprawy tonu i stylu komentarzy do edycji swoich oponentów.

Stwierdziwszy liczne uchybienia w działaniach Szwedzkiego i brak bezwzględnego zastosowania się do poprzednich orzeczeń, Komitet, jako instytucja powołana do stania na straży zasad i dbania o atmosferę wzajemnego zaufania wśród społeczności, uznał odebranie uprawnień administratorskich za środek konieczny.

Komitet postanowił o odebraniu Szwedzkiemu uprawnień administratorskich z wszystkimi konsekwencjami tej decyzji. Jako że regulamin przyznawania uprawnień (pkt 1.) stanowi, iż biurokratami mogą być wyłącznie administratorzy, odebranie uprawnień administratorskich pociąga za sobą również pozbawienie uprawnień biurokraty. Żadne zapisy nie mówią natomiast, że uprawnienia CheckUsera przypisane są wyłącznie do grupy administratorów, dlatego też Szwedzki te uprawnienia zachowa.

Za przyjęciem werdyktu głosowało 9 arbitrów, żaden arbiter nie był przeciw, żaden nie wstrzymał się od głosu, wszyscy arbitrzy wzięli udział w głosowaniu.

W imieniu Komitetu Arbitrażowego, Wiktoryn <odpowiedź> 23:58, 18 lis 2010 (CET)[odpowiedz]

Wniosek do stewardów/Request to stewards

On behalf of the Polish Wikipedia Arbitration Committee I hereby request an immediate removal of sysop and bureaucrat rights from the account of pl:User:Szwedzki on the said project in accordance with the Committee’s decision concerning the user (9 Committee members voted in favour, 0 against, 0 abstained). The Committee’s verdict in the recently heard case against the said user includes an enforcement in the form of removing sysop rights for Szwedzki due to his misuse of administrator tools. The verdict is enforceable immediately. Thank you in advance, Wiktoryn <odpowiedź> 23:58, 18 lis 2010 (CET)[odpowiedz]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Komitet_Arbitrażowy/Wnioski_o_arbitraż/Werdykt_łączny_w_sprawach_(18/2010)_i_(19/2010)&oldid=24116580”