Wikiprojekt:Gender Studies/Propozycja zaleceń edycyjnych o płci w języku
Propozycja unikania stereotypów płciowych i dominacji językowej w artykułach
Uwagi ogólne edytuj
- Staramy się pisać w sposób neutralny płciowo, gdziekolwiek można to zrobić w sposób naturalny.
- Gdy nie da się uniknąć sformułowania wskazującego na konkretną płeć, staramy się unikać stereotypów płciowych.
- Zwłaszcza w fikcyjnych przykładach (np. obrazujących określone wyrażenia językowe, konstrukcje gramatyczne, itp.) staramy się działać na przekór stereotypowi, czyli np. zamiast Zosia jest pielęgniarką możemy napisać Tomek jest pielęgniarzem, zamiast Ryszard pełni funkcję dyrektora od dziesięciu lat możemy napisać Ewa pełni funkcję dyrektorki od dziesięciu lat.
- W przypadku nazw zawodów i funkcji staramy się, w miarę możliwości, stosować te dostosowane do podmiotu, nawet jeżeli mogą "brzmieć sztucznie" dla niektórych uszu - ale jedynie pod warunkiem, że dana forma faktycznie w języku występuje (nie zmieniamy języka - piszemy encyklopedię). Dlatego możemy napisać psycholożka[1] lub ministerka[2] ale raczej nie
naukowczyni. Należy także z dużą ostrożnością wykorzystywać formy słabo rozpowszechnione (np. prezeska) lub mogące mieć deprecjonujący czy mylący wydźwięk (np. dyplomatka czy dziekanka)[3]. W żadnym wypadku nie wolno utrwalać błędów językowych takich jaksędzina[4] (w odniesieniu do kobiety będącej sędzią). - Warto jednak zauważyć, że tak jak zmiany społeczne generują zmiany w języku, tak też konkretny uzus językowy może stymulować zmiany społeczne. Wychodząc z tego założenia, środowiska feministyczne dążą do używania form żeńskich także tam, gdzie do tej pory nie były one stosowane: widzynie, gościnie[5]. Obecnie coraz częściej właśnie te formy stosowane są w mediach (np. w radiu TOKFM, w Wysokich Obcasach).
Zalecenia dotyczące autoidentyfikacji osób edytuj
- W przypadku osoby transseksualnej, transgender czy queer, w odniesieniu do wszystkich etapów życia tej osoby konsekwentnie używamy zaimka (ona lub on) i końcówek rodzajowych odzwierciedlających jej własną aktualną preferencję.
- Z tego samego powodu (szacunek dla autoidentyfikacji) - tam, gdzie mamy wybór - stosujemy terminologię najbardziej precyzyjną, np. Etiopczyk (zamiast Afrykanin) czy socjolożka (zamiast socjolog o kobiecie).
Podobne zalecenia można znaleźć w poradniku na en-wiki - pod hasłem tożsamość.
Wikipedia - postulaty zmian tekstów na stronach pomocy edytuj
Tu wpisujmy umieszczane na stronach pomocy sformułowania tylko w formie męskiej (np. "Jesteś przekonany...", "Zapisałeś..."), których prosta samodzielna zmiana na formę skierowaną także do Wikipedystek nastręcza jakąś trudność (jeżeli zmiana jest prosta, naturalna i niekontrowersyjna - śmiało modyfikujemy samodzielnie, bez wpisywania niżej):
- ...