Wikiprojekt:Matematyka
![]() | |
Projekt nadrzędny |
brak |
---|---|
Powiązane projekty | |
Powiązane portale | |
Pochodne projekty |
brak |
Wikiprojekt Matematyka ma na celu koordynację wszelkich działań, a przede wszystkim edycji, dotyczących artykułów w kategorii Matematyka, a więc szeroko pojętej współpracy, dzielenia się pomysłami i sugestiami – do podjęcia tego wysiłku zaproszeni są wszyscy wikipedyści.
Dotychczas wikiprojekt działał raczej jako skrzynka kontaktowa dla zainteresowanych, w szczególności, że aktywnie edytujących na tym polu wikipedystów nie jest wielu. Zasadniczą wytyczną dotyczącą artykułów matematycznych jest śmiało edytuj artykuły, tzn. jest w zupełności zgodna z ogólną wytyczną Wikipedii. Niżej można znaleźć różne wskazówki dotyczące tak sposobu edycji, formatowania, składni, czy stylistyki jak i zakresu stosowanego żargonu, jednak żadną miarą nie są to nakazy, czy zakazy. Ponadto można dodać zamówienia na potrzebne artykuły, dodać uwagi dotyczące grupy artykułów bądź też spójnego traktowania danej tematyki, co z pewnością przełoży się na jakość artykułów. Ostatecznie, w zamierzeniu, ma to być miejsce wymiany wizji i poglądów członków wikiprojektu oraz ich relacji względem wikipedystów pracujących w innych wikiprojektach („sąsiednich”, np. wikiprojekt Fizyka, czy Informatyka, jak i mniej bezpośrednio związanych z matematyką, np. wikiprojekt Ekonomia).
CeleEdytuj
Główne założenia wikiprojektu zostały nakreślone wyżej. Poniższa tabela zbiera zadania szczegółowe; pismem pochyłym oznaczono propozycje, które warto rozważyć.
Co Gdzie Zamów lub napisz artykuł Zamów lub wykonaj grafikę Zamień czerwony link na niebieski Zaopiekuj się portalem Portal Oznacz lub rozwiń ostatnie zmiany Ostatnie zmiany Sprawdź prawdziwość treści artykułu Projekt Antyhoax Wykonaj prace techniczne na artykule Strony wymagające działań administracyjnych Sprawdź, dodaj źródła bądź dopracuj artykuł Strony do weryfikacji Pomóż rozwiązać problem związany z matematyką Potrzebna decyzja Oceń ważność i merytoryczność artykułu Do sprawdzenia
Do innych, stałych celów należą również:
- porządkowanie wzorów oraz ich przekształcanie na składnię TeX-a;
- kategoryzacja artykułów w kategorii Matematyka;
Kwestie do zastanowieniaEdytuj
Prawdopodobnie najtrudniejszym podczas pisania artykułu matematycznego (a właściwie dowolnego artykułu) jest wskazanie poziomu znajomości matematyki przez odbiorcę. Przykładowo, czy pisząc o ciałach powinno się zakładać, że czytelnik jest już zaznajomiony z teorią grup? W ogólności niepisaną regułą jest rozpoczęcie w prostym stylu, na zrozumiałym przez większość czytelników poziomie (dla większości artykułów za docelowy można założyć wiek licealny) i przechodzenie do bardziej abstrakcyjnych i ogólnych treści w dalszej części artykułu. Niżej zebrano kilka wskazówek, które mogą pomóc w osiągnięciu tego celu.
Opisując pojęcie za pomocą innego (np. wyjaśniając czym są liczby wymierne posiłkując się liczbami całkowitymi) upewnij się, że:
- dodałeś (jasno wskazujący) odnośnik do stosownego artykułu (w tym przypadku: liczby całkowite) — jak ma to miejsce w innych artykułach, unikaj powielania odnośników;
- jeśli ma to sens, umieściłeś krótkie (i naiwne) wytłumaczenie bądź opis (w tym przypadku być może zadanie to spełni „dodatnie liczby naturalne, liczby do nich przeciwne [nazywane ujemnymi] oraz zero”).
Bywa, że stosowana terminologia różni się w zależności od autora książki; w szczególności, że większość nowoczesnych pojęć wprowadzanych jest w języku angielskim i dopiero później jest ona tłumaczona (czasem przez wielu autorów) na język polski. Stąd dobrze jest sprawdzić wszystkie istniejące do tej pory artykuły związane z tematem, czy aby jedna z nazw nie ma już ugruntowanej pozycji. Propozycje zmian są zawsze mile widziane: należy czynić to na stronie dyskusji danego artykułu.
Jeśli zaczynasz swoją przygodę jako autor artykułów matematycznych, być może przydatnym będzie przejrzenie istniejących artykułów, co powinno dać obraz dostępnej już treści oraz poziomu szczegółowości odpowiedniego dla artykułów matematycznych na Wikipedii.
Przydatne linkiEdytuj
- konwerter szablonów cite book, i innych podobnych z en-wiki na polskie odpowiedniki
- kalkulator symboliczny, podający wyniki także w LaTeXu
- Wiele ilustracji mogą być przydatne (matematyka, geometria i okolice)
Wszystkie artykuły z drzewa kategorii Matematyka • Brakujące artykuły
Nowe • Do wyeksponowania na stronie głównej • Nieprzejrzane zmiany • Niezweryfikowane martwe linki • W poczekalni DNU
Artykuły wymagające: uzupełnienia informacji • zintegrowania • dopracowania (weryfikacji · neutralnego ujęcia tematu · poprawy stylu)
Do sprawdzeniaEdytuj
Najnowsze na górze, prosimy
- Czy mogę prosić o Wasz merytoryczny udział w tej dyskusji na angielskiej Wiki? Gus~plwiki (dyskusja) 12:57, 20 lip 2022 (CEST)
- Czy mógłbym prosić o tłuaczenie "radially expansion " oraz pomoc w hasłach Drzewo Pitagorejskie oraz Dwudziesto-dwunastościan rombowy wielki ? InternetowyGołąb (dyskusja) 10:48, 14 lip 2017 (CEST)
- A nie chodzi Ci o czasem "radial expansion"? Rozszerzalność/ekspansja promieniowa.--Gus~plwiki (dyskusja) 19:53, 6 lip 2022 (CEST)
- Wikipedysta:Jaszczuroczłek/Szablon:Tablica pomyłek – mam taką propozycję szablonu wzorowanego na DiagnosticTesting_Diagram z enwiki, jeśli ktoś śledzący tę stronę zajmuje się statystyką albo uczeniem maszynowym to chętnie przyjmę korekty terminologii, poza tym może da się jakoś tę tabelę zewrzeć i zmniejszyć – jeśli to OK pomysł i nabierze przyzwoitej formy, szablon mógłby trafić na Tablica pomyłek i może na artykuły o czułości, swoistości, FDR, PPV itp. Jaszczuroczłek (dyskusja) 21:51, 1 lut 2017 (CET)
- Informacja Fishera – napisałem z płytkim zrozumieniem tematu, przydałoby się oko eksperta Jaszczuroczłek (dyskusja) 13:34, 16 sty 2017 (CET)
- Tożsamość Brahmagupty - tłumaczenie z EnWiki
- Wielomian nierozkładalny - przetłumaczyłem (część artykułu) z EnWiki (usunąłem to, co uważałem za niezwiązane z tematem); część wyników z oryginalnego artykułu wymaga podania dowodów/źródeł.Piotr mil (dyskusja) 00:46, 9 lip 2012 (CEST)
- Nierówność Hilberta - przetłumaczyłem Hilbert's_inequality i dodałem kilka innych wyników
- Symbole Christoffela - do sprawdzenia i ew. przeniesienia na stronę hasła
- Rozkład Poissona - Przetłumaczyłem hasło angielskie en:Poisson distribution i szukam osoby znającej się na matematyce z prośbą o przejrzenie. I inne hasła, zwłaszcza w ostatnim Rozkład Skellama nie jestem pewien co oznacza kilkukrotne powtórzenie "count",nazwałem to "indeksem". Borneq (dyskusja) 01:07, 6 maj 2011 (CEST)
- Implikant funkcji boolowskiej oraz Maksterm, Minterm, Implikant prosty, Implikant istotny. Nie wiadomo o co chodzi. Hasła bez źródeł, odwołujące się do czerwonych linków - z drugiej strony encyklopedyczne. Loxley (dyskusja) 02:27, 12 mar 2011 (CET)
- Macierz Frobeniusa - były różne wersje, ale która jest prawidłowa? Kuszi (dyskusja) 19:43, 20 kwi 2008 (CEST).
- Ekstrapolacja - pojęcie podstawowe, ważne w zastosowaniach, hasło fatalne, nieprzejrzane od 1555 dni. Artykuł praktycznie bezwartościowy poza względnie dobrą definicją słownikową; dalszy ciąg - gromadka wzorów z niejasnymi bądź żadnymi objaśnieniami. Właściwie kwalifikuje się do poczekalni. Papageno (Pisz do mnie tu) 13:58, 11 mar 2011 (CET)
- Współczynnik skośności, Współczynnik asymetrii - moim zdaniem oba artykuły powinny być zintegrowane. Traktują o tym samym, tylko w różnych wersjach. Mogę się tym zająć, ale nie chcę sam podejmować decyzji.--Beniamin1 (dyskusja) 22:13, 29 sty 2010 (CET)
- Funkcja obiektu badań - 1. czy taki termin istnieje. 2. coś jest nie tak we wzorze na wielomian. 87.206.176.22 (dyskusja) 07:35, 6 lip 2009 (CEST)
- Cecha statystyczna - szablonik na dole strony. Wikibooks? Przykuta (dyskusja) 13:08, 28 cze 2009 (CEST)
- Asymptotyczne tempo wzrostu - w haśle kilka szablonów - do przejrzenia Przykuta (dyskusja) 23:55, 27 cze 2009 (CEST)
- Algorytm Prima - wątpliwości w dyskusji a propos dowodu w przypadku krawędzi o różnych wagach
- Funkcja obliczalna - trzeba dokończyć tłumaczenie z polskiego na polski Olaf @ 02:01, 21 cze 2009 (CEST)
- Olgierd Zienkiewicz
- Twierdzenie Salmona - dodany dowód bez rysunku. Pewnie dobry, ale nie mam teraz czasu, żeby to na kartce sobie narysować. Olaf @ 00:04, 9 cze 2008 (CEST)
- Przystawanie (geometria) - prawdopodobnie dobrze, ale nie wszystkiego jestem pewien
- Równanie trzeciego stopnia - do sprawdzenia i wikizacji szablonem {{wzór}} Olaf @ 22:23, 1 cze 2008 (CEST)
- W dzielnik jest napisane, że jest synonimem podwielokrotności, a w podwielokrotność napisano, czym różni się od dzielnika. Olaf @ 18:56, 1 cze 2008 (CEST)
- komutator
- Twierdzenie Pappusa - "Jeśli wierzchołki sześciokąta leżą na przemian na dwóch prostych a i b i ..." już początek zdania mnie przerasta, jak może sześć wierzchołków leżeć na dwóch prostych? - jeśli to jest dobrze, to jakiś rysunek by się przydał. Enwiki ma inne sformułowanie. Kuszi (dyskusja) 22:59, 24 maj 2008 (CEST).
- Jeśli dobrze pamiętam to we WSiP-owskiej encyklopedii matematycznej też jest to inaczej sformułowane. Zdaje się, że jest tam mowa o równości dwustosunków dla punktów przecięcia pęku czterech prostych, dwiema prostymi równoległymi. Delimata (dyskusja) 09:37, 31 lip 2008 (CEST)
- Harmoniki sferyczne (diff) niezgadza się z en:Table of spherical harmonics, Kuszi (dyskusja) 09:49, 16 maj 2008 (CEST).
- Ortogonalizacja Grama-Schmidta, Kuszi (dyskusja) 10:49, 14 maj 2008 (CEST).
- DRY (reguła) czy ta zmiana jest OK?
- Dwunastościan rombowy wymagana minimalna doza orientacji przestrzennej. Kuszi (dyskusja) 10:11, 9 maj 2008 (CEST).
- Zasada ujawniania
- Płaszczyzna zespolona - "Na płaszczyźnie zespolonej opisuje się położenie biegunów i zer funkcji matematycznych." - a powinno być (analitycznych?) dalej en wiki ma odzielny artykuł na en:S plane u nas to to samo. Może by tak zintegrować ten art z liczby zespolone? Kuszi (dyskusja) 20:43, 7 maj 2008 (CEST).
- Kurtoza - czy jest tu gdzieś chętny/chętna do sprawdzenia tych rachunków??? Stotr (dyskusja) 22:40, 26 kwi 2008 (CEST)
- Obietnica - to faktycznie pojęcie z teorii gier? Olaf @ 11:24, 19 kwi 2008 (CEST)
- test zgodności chi-kwadrat
- rozkład chi - na en-wiki są inne wzory, nawet inna liczba parametrów
- Współczynnik zmienności resztowej ?
- Tutaj potrzebują topologa do zweryfikowania pewnej definicji
- Kwestia złożoności pamięciowej chyba nie jest na wiki porządnie wyjaśniona, ostatnio problem objawia się w haśle sortowanie bąbelkowe.
- weryfikacja hipotez statystycznych
- ostatnie edycje w test zgodności chi-kwadrat
- Miary wrażliwości
- metoda średniej ruchomej prostej
- metoda Kleina - artykuł niespójny wewnętrznie (patrz jego dyskusja)
- Miary zmienności
- macierz
- Twierdzenie Eulera o wielościanach
- metoda analizy grafów
- analiza kanoniczna
- Płonący statek - nie zgadza się z en
- Symetria ikosaedralna
- Metoda scenariuszowa
- Estymator regresyjny
- wymiar Hausdorffa
- propozycja: postać Lagrange'a wielomianu (kanoniczna?) i postać Newtona wielomianu, być może też postać potęgowa wielomianu (naturalna?) do baza wielomianów (bazy wielomianów, bazy wielomianowe?)
- Regularne liczby pierwsze – proszę o przejrzenie merytoryczne zwłaszcza części zahaczającej o teorię grup, nie wiem czy nie porwałem się na art. wykraczający poza moje kompetencje. Saf (dyskusja) 18:33, 15 kwi 2008 (CEST)
Potrzebna decyzjaEdytuj
Najnowsze na górze, prosimy
- Przynajmniej w przypadku układów równań, układ jest nieoznaczony jeśli ma nieskończoną liczbę rozwiązań (źródło: Encyklopedia Szkolna - Matematyka, WSiP, Warszawa 1990, str 238. Zaznaczam, że na tej stronie mowa ogólnie o układach dowolnych równań, a nie tylko o układach liniowych)
- Natomiast ta sama książka, WSiP, Warszawa 1997, str. 418 podaje, że nieoznaczony układ to taki, co ma więcej niż jedno rozwiązanie (być może nieskończenie wiele); dalej jest przykład układu nieliniowego: "ma dwa rozwiązania (...) jest więc układem nieoznaczonym". "Słownik szkolny - Matematyka", wyd. Europa, Wrocław 2003 podaje definicję, że układ nieoznaczony musi mieć nieskończenie wiele rozwiązań (str. 295). Jak jest z równaniami, nie wiem. googl d 19:55, 3 lut 2008 (CET)
- Przynajmniej w przypadku układów równań, układ jest nieoznaczony jeśli ma nieskończoną liczbę rozwiązań (źródło: Encyklopedia Szkolna - Matematyka, WSiP, Warszawa 1990, str 238. Zaznaczam, że na tej stronie mowa ogólnie o układach dowolnych równań, a nie tylko o układach liniowych)
ZałatwioneEdytuj
Metoda awaryjnaEdytuj
Ponieważ catscan długo nie działa, podzielę się informacją, jak to obchodziłem. Kiedyś zrzuciłem sobie za pomocą catscana listę wszystkich artykułów matematycznych do pliku tekstowego, a potem dodałem do obserwowanych. Lista jest trochę nieaktualna i może być zanieczyszczona artykułami niematematycznymi, brakuje też wielu matematyków. Powinna jednak obejmować wszystkie pojęcia z kategorii matematyka wikipedii z listopada 2007.
Żeby sobie skopiować należy:
- Wejść tutaj: [1] i skopiować zawartość do schowka
- Wejść tutaj: [2], wkleić listę na koniec i dodać do obserwowanych
- Zmienić sobie w Specjalna:Preferencje, zakładka Obserwowane:
- "Rozszerzona lista obserwowanych" - nie
- "Ukryj drobne zmiany w obserwowanych" - nie
- "Liczba edycji pokazywanych w rozszerzonej liście obserwowanych:" na 1000 (to maksimum)
- "Ukryj edycje botów na liście obserwowanych" - tak
- Przeglądać obserwowane bez ograniczeń czasowych: [3]
Dodatkową zaletą jest możliwość sprawdzania zmian w dyskusjach do artykułów a nie tylko w artykułach. Pozdrawiam, Olaf @ 18:31, 27 sty 2008 (CET)
TerminologiaEdytuj
Niektóre z pojęć są już w artykule żargon matematyków:
- machanie rękoma; handwaving,
- ściśle; strict, (właściwy; proper),
- dowolnie duże/wielkie, dostatecznie duże/wielkie; arbitrary large, sufficiently large,
- punktowo; pointwise,
- kwantyfikator jednoznaczności? (jest coś w kwantyfikator i kwantyfikator szczegółowy); uniqueness quantification,
- porządny, patologiczny; well-behaved, pathological,
- dobrze określony/zdefiniowany, nieokreślony, zdefiniowany i niezdefiniowany; well-defined, indefinite, defined and undefined
- (policzyć) na palcach; by inspection,
- kryptomorfizm; crypthomorphism,
- z dokładnością do; up to,
- wniosek; corollary,
- postać kanoniczna/normalna/standardowa; canonical form,
- nierozkładalny; irreducible,
- wersja zabawkowa (w ...); toy model, toy theorem,
- trywialny; trivial.
Brakujące biografie matematykówEdytuj
- Osobna strona:
Zapraszam do dodawania propozycji biografii matematyków oraz pisania samych biografii.
Lista artykułów, które powinny mieć medalEdytuj
...a być może daleko im do tego:
- ciągłość
- szereg
- liczby naturalne
- liczby pierwsze - WarX twierdzi, że o włos od listy Top100
- logarytm - wyrugowany ze szkół, wymagany na studiach. Cytat prośby studenta I roku matematyki pytanie czym jest logarytm naturalny (czy to jest tylko logarytm o podstawie 2??) czytałem o tym na necie ale za dużo nie zrozumiałem, a faceta z ćwiczeń nawet nie pytam bo będę miał jeszcze gorzej namieszane
- pochodna
- twierdzenie Greena, twierdzenie Stokesa - mniej elementarne ale pierwszorzędnie ważne z punktu widzenia studentów kierunków technicznych. Obecnie leżą i kwiczą.
- wektor - potrzebny i matematykom i fizykom, w tej chwili w takim stanie, że żal patrzeć...
- własność Darboux - do niedawna w szkole średniej
Lista ma charakter subiektywny i jest otwarta. Proszę do niej dopisywać hasła przydatne dla przeciętnego Czytelnika, któremu w szkole poskąpiono wiedzy na te tematy, a jest mu z jakichś względów potrzebna na przyzwoitym poziomie. :)
Lepsze artykułyEdytuj
Tu niekoniecznie ważne, ale już rozbudowane, którym mniej do DA czy medalu niż innym. Lista na podstronie:
Wikiprojekt:Matematyka/Lepsze artykuły
- Osobna strona:
UczestnicyEdytuj
- googl d 22:39, 22 kwi 2006 (CEST) [nieaktywny]
- Rnm 22:45, 22 kwi 2006 (CEST) [nieaktywny]
- Epimeteus 00:01, 29 kwi 2006 (CEST)
- Skalee vel crensh 01:57, 24 sie 2006 (CEST)
- Merewyn 00:26, 30 sie 2006 (CEST) [nieaktywny]
- Olaf @ 17:03, 18 lis 2007 (CET)
- Iks89 dyskusja 23:27, 29 gru 2007 (CET) [nieaktywny]
- m_gol (dyskusja) 23:12, 24 cze 2009 (CEST)
- Sciencedigger (dyskusja) 19:54, 18 wrz 2010 (CEST)
- Nty (dyskusja) 22:36, 25 lut 2011 (CET)
- Janusz Kaja 08:45, 12 lip 2011 (CEST)
- Błotowij Ħ 04:20, 2 gru 2012 (CET)
- DropboxKenshiro (dyskusja) 21:50, 26 kwi 2017 (CEST) dołączam się, aż 5 lat minęło...
Czy wieszEdytuj
DNUEdytuj
Martwe linki zewnętrzneEdytuj
Na Wikipedii jest mnóstwo artykułów zawierających przestarzałe, nie działające odnośniki zewnętrzne. Bardzo często stanowią one źródła dla artykułów i wymagają pilnej naprawy! Pod poniższym linkiem znajduje się lista haseł zawierających martwe linki, z kategorii Matematyka oraz jej podkategorii:
Ważne! Przed rozpoczęciem weryfikacji martwych linków, uważnie przeczytaj instrukcje, jak to robić!
Uźródławianie i poszerzanie haseł matematycznychEdytuj
ApelEdytuj
Drodzy koledzy! Od jakiegoś czasu pracuję nad uźródłowieniem haseł matematycznych. Pracy jest bardzo dużo, bo wielu Autorów publikujących hasła matematyczne uważa najwyraźniej, że cytować warto tylko siebie. Może to wynikać również z tego, że rzadko kto ma bibliotekę matematyczną w domu, a wielu jest takich, którzy uważają, że sporo umieją (i zapewne tak jest). Jestem w tej dobrej sytuacji, że mam sporo książek matematycznych w domu i mogę wesprzeć każdego, kto o to poprosi, przypisem bądź żródłem.
Aby to poprawić sytuację proponuję, aby każdy, kto chce, wpisał się na listę uczestników. Uczestnik podprojektu może albo sam uźródławiać, albo wpisywać hasła do uźródłowienia lub poszerzenia. Chciałbym też, abyśmy pod każdym takim hasłem mogli ewentualnie zamieszczać plan prac nad nim lub dyskutować.
UczestnicyEdytuj
Januszkaja (dyskusja) 11:54, 18 lis 2011 (CET)
HasłaEdytuj
- Funkcja
- sprawdzenie poprawności tekstu + uźródłowienie Januszkaja (dyskusja) 11:54, 18 lis 2011 (CET)
- Pochodna
sprawdzenie poprawności tekstu + uźródłowienie Januszkaja (dyskusja) 11:54, 18 lis 2011 (CET)