Wiktor Zarembiński
Wiktor Zarembiński vel Wacław Sieńko vel Witwicki, pseud.: „Zrąb”, „Azis”, „Kmita” (ur. 28 września?/11 października 1902 w Łabuniach, zm. ok. 17 kwietnia 1943 we Lwowie) – ochotnik w czasie wojny polsko-bolszewickiej, oficer Wojska Polskiego, Polskich Sił Zbrojnych i Armii Krajowej, major kawalerii służby stałej, cichociemny.
 Wiktor Zarembiński (ze zbiorów NAC) | |
 major
| |
| Data i miejsce urodzenia |
28 września?/11 października 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
ok. 17 kwietnia 1943 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1918–1943 |
| Siły zbrojne |
|
| Formacja | |
| Jednostki |
6 Pułk Ułanów Kaniowskich, |
| Stanowiska |
p.o. dowódcy szwadronu, oficer żywnościowy pułku, ds. materiałowych i wychowawczych, adiutant pułku, dowódca szwadronu, dowódca plutonu karabinów maszynowych, dowódca szwadronu, adiutant Komendy Miasta Edynburga, zastępca komendanta inspektoratu, komendant dzielnicy |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie Leona i Marii z Berbeckich, siostry generała broni Leona Berbeckiego. W styczniu 1918 roku, będąc uczniem V klasy gimnazjum, przerwał naukę i wstąpił ochotniczo do formującego się wtedy w Winnicy 6 pułku ułanów. W maju 1918 roku został wzięty przez Niemców do niewoli, z której uciekł po 3 tygodniach. W maju 1920 roku wznowił naukę w gimnazjum, w Sosnowcu, jednak w lipcu tego roku ponownie ochotniczo wstąpił do formującego się wtedy w Będzinie 6 pułku Ułanów Kaniowskich. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej. W grudniu w czasie służby na wschodzie zachorował na tyfus plamisty. Leczył się do lipca 1922 roku.
Następnie ukończył Oficerską Szkołę dla Podoficerów w Bydgoszczy. 26 sierpnia 1924 Prezydent RP mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z 31 sierpnia 1924 i 24. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[1], a minister spraw wojskowych wcielił do 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich[2]. W pułku został przydzielony do 2. szwadronu. Wkrótce powierzono mu pełnienie obowiązków dowódcy tego szwadronu. Od 1926 roku w 3 pułku strzelców konnych im. Hetmana Stefana Czarnieckiego pełnił funkcję oficera żywnościowego pułku, ds. materiałowych i wychowawczych. Przez pewien czas był adiutantem pułku i dowódcą IV szwadronu. Od 1931 roku służył w 14 pułku Ułanów Jazłowieckich, m.in. jako p.o. dowódcy 3. szwadronu, a od 1934 roku w 24 pułku ułanów dowodził plutonem w szwadronie karabinów maszynowych. Na stopień rotmistrza został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 33. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[3]. W 1938 roku awansowano go na stanowisko dowódcy 4. szwadronu tego pułku[4].
Szwadronem tym dowodził we wrześniu 1939 roku. Za męstwo w walkach został dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. 18 września przekroczył granicę polsko-węgierską. Był internowany na Węgrzech. Po ucieczce w listopadzie dotarł do Francji, gdzie został skierowany do macierzystego 24 pułku ułanów, w którym dowodził 2 szwadronem cekaemów. Uczęszczał na kurs dokształcający w Centrum Wyszkolenia Pancernego. W czerwcu 1940 roku po klęsce Francji był ewakuowany do Wielkiej Brytanii. Nadal służył w 24 pułku ułanów, a od października 1940 roku był adiutantem Komendy Miasta Edynburga.
Zgłosił się do służby w kraju. Po przeszkoleniu w dywersji został 7 kwietnia 1942 roku zaprzysiężony w Oddziale VI Sztabu Naczelnego Wodza. Zrzutu dokonano w nocy z 3 na 4 września 1942 roku w ramach operacji „Measles” dowodzonej przez kpt. naw. Mariusza Wodzickiego. Ekipa została zrzucona na placówkę odbiorczą „Żaba” 12 km na południe od Łowicza. Po aklimatyzacji w Warszawie dostał przydział do Okręgu Lwów AK na stanowisko zastępcy komendanta Inspektoratu Lwów Miasto i jednocześnie komendanta Dzielnicy Południowej Inspektoratu. Przybył do Lwowa w listopadzie.
W lutym 1943 roku złamał nogę i kontynuował działalność w miejscu swojego zamieszkania, co przyczyniło się do jego aresztowania 17 kwietnia przez Gestapo. Po przewiezieniu do więzienia przy ul. Łąckiego we Lwowie popełnił samobójstwo przez powieszenie.
Awanse edytuj
- podporucznik – 26 sierpnia 1924 roku
- porucznik – ze starszeństwem od 1 września 1926 roku
- rotmistrz – ze starszeństwem od 19 marca 1937 roku
- major – ze starszeństwem od 3 września 1942 roku
Odznaczenia edytuj
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie.
Życie rodzinne edytuj
Ożenił się z Marią Czerniawską (1911–1988). Nie mieli dzieci.
Upamiętnienie edytuj
W lewej nawie kościoła św. Jacka przy ul. Freta w Warszawie odsłonięto w 1980 roku tablicę Pamięci żołnierzy Armii Krajowej, cichociemnych – spadochroniarzy z Anglii i Włoch, poległych za niepodległość Polski. Wśród wymienionych 110 poległych cichociemnych jest Wiktor Zarembiński.
Przypisy edytuj
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 87 z 29 sierpnia 1924 roku, s. 496.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 97 z 25 września 1924 roku, s. 541.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 139.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 707.
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Zarembiński Wiktor. W: Krzysztof A. Tochman: Słownik biograficzny cichociemnych. T. 2. Rzeszów: Wydawnictwo „Abres”, 1996, s. 202–203. ISBN 83-902499-5-2.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1984, s. 441. ISBN 83-211-0537-8.
- Jędrzej Tucholski: Cichociemni 1941–1945 – Sylwetki spadochroniarzy. Wojskowy Instytut Historyczny, 1984, s. 93–94.
- Konstanty Czawaga. Pamięci majora Wiktora Zarembińskiego. „Kurier Galicyjski”. 8 (180), 2013-04-30. [dostęp 2014-03-05].
- Krzysztof Tochman: Zarembiński Wiktor, "Zrąb", "Azis", "Kmita" (1903–1943). Muzeum Armii Krajowej im. Generała Emila Fieldorfa – Nila. [dostęp 2014-03-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-10)].
Linki zewnętrzne edytuj
- Biogram. elitadywersji.org