Wikipedia

Willem Jacob ’s Gravesande

holenderski uczony
(Przekierowano z Willem Jacob 's Gravesande)

Willem Jacob ’s Gravesande (ur. 26 września 1688 w ’s-Hertogenbosch, zm. 28 lutego 1742 w Lejdzie) – holenderski filozof, fizyk i matematyk; najbardziej znany z powiązania energii kinetycznej z kwadratem prędkości ciała oraz przyrządu do wykazywania rozszerzalności cieplnej ciał stałych nazwanego na jego cześć.

Willem Jacob ’s Gravesande
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

26 września 1688
’s-Hertogenbosch, Holandia

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1742
Lejda, Holandia

Zawód, zajęcie

filozof, fizyk, matematyk

Alma Mater

Uniwersytet w Lejdzie

Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się w ’s-Hertogenbosch, studiował prawo w Lejdzie i tam napisał rozprawę o samobójstwie. Był chwalony przez Johanna Bernoulliego[1] kiedy opublikował książkę Essai de perspective. W 1715 roku odwiedził Londyn i króla Jerzego oraz został wybrany na członka Royal Society[2]. W 1717 roku został profesorem fizyki i astronomii w Lejdzie oraz upowszechnił prace swego przyjaciela Isaaca Newtona w Holandii. W 1724 roku Piotr I Wielki zaoferował mu pracę w Sankt Petersburgu, której Gravesande nie zaakceptował.

Praca naukowa edytuj

Jego głównym dziełem jest Physices elementa mathematica, experimentis confirmata, sive introductio ad philosophiam Newtonianam czyli Matematyczne elementy filozofii naturalnej, potwierdzone przez eksperymenty (Lejda, 1720), w którym położył podwaliny nauczania fizyki.

Jego głównym wkładem w fizykę było przeprowadzanie eksperymentów, w których mosiężne kule były upuszczane z różnymi prędkościami na miękkie, gliniane podłoże. Zaprojektował i skonstruował przyrząd do badania takich zderzeń, który stał się „dyżurnym” przyrządem w każdym laboratorium fizycznym XVIII wieku[3]. Rezultatem tych badań było stwierdzenie, że kula o dwukrotnie większej prędkości spowoduje powstanie wgłębienia cztery razy głębszego, trzykrotnie większej prędkości – dziewięciokrotnie większego itd. Podzielił się tymi wynikami z Émilie du Châtelet, która następnie poprawiła wzór Newtona opisujący energię kinetyczną z E=mv na E=mv² (widniejący dziś w tym wzorze czynnik ½ wynika z przyjętego układu jednostek – obierając inne można uczynić wzór bez ½ poprawnym).

Upamiętnienie edytuj

Na cześć Gravesandego nazwano przyrząd do bezpośredniego wykazywania rozszerzalności termicznej ciał stałych – pierścień Gravesandego oraz planetoidę (9682) Gravesande.

Prace edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Google Books Knight, C.: Penny cyclopaedia of the Society for the Diffusion of Useful Knowledge, Volumes 21–22. 1841. (ang.). Page 331. Retrieved 2009-10-06
  2. ↑ Library and Archive catalogue. Royal Society. [dostęp 2012-02-28]. (ang.).
  3. ↑ Zobacz: Andrzej Kajetan Wróblewski: Historia fizyki. Od czasów najdawniejszych do współczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006, s. 203–204. ISBN 978-83-01-14635-1., ISBN 83-01-14635-4.

Bibliografia edytuj

  • A.R. Hall, ’s Gravesande, Willem Jacob, w Dictionary of scientific biography, tom V; Nowy Jork, 1972, ss. 509–511.
  • C. de Pater, Experimental Physics, Leiden university in the seventeenth century. An exchange of learning, Lejda, 1975, ss. 308–327.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Willem_Jacob_’s_Gravesande&oldid=72870040”