William Archibald
William Oliver Archibald (ur. 3 czerwca 1850 w Londynie, zm. 28 czerwca 1926 w Adelaide[1]) – australijski polityk. Członek Izby Zgromadzenia Australii Południowej (1893-1910) i Izby Reprezentantów Australii (1910-1919). Dwukrotny członek gabinetu federalnego Australii.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 czerwca 1850 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
28 czerwca 1926 |
| Minister spraw wewnętrznych Australii | |
| Okres |
od 17 września 1914 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Życiorys edytuj
Wczesne życie edytuj
Pochodził z Anglii, gdzie jako młody człowiek pracował w zakładzie wytwarzającym fortepiany[1]. W wieku 29 lat wyemigrował do Nowej Zelandii, skąd następnie przybył do Australii. Pracował jako robotnik m.in. w porcie w Adelaide i na kolei. Równocześnie był aktywny w organizacjach społecznych i politycznych, skupiających osoby z klasy pracującej o lewicowych poglądach[1].
Kariera polityczna edytuj
W 1893 został po raz pierwszy wybrany do izby niższej Parlamentu Australii Południowej, gdzie reprezentował Zjednoczoną Partię Pracy, która później przekształciła się w południowoaustralijską część Australijskiej Partii Pracy (ALP). Z czasem stał się tam jednym z najbardziej wpływowych posłów lewicy[1]. W 1910 postanowił przenieść do polityki federalnej. Gdy ogłosił decyzję o swoim starcie wyborach do Izby Reprezentantów jako kandydat ALP w okręgu wyborczym Hindmarsh, żadna z pozostałych partii nie wystawiła przeciwko niemu kontrkandydata, zdając sobie sprawę z jego popularności[1].
W latach 1914-1915 był członkiem trzeciego gabinetu Andrew Fishera, gdzie zajmował stanowisko ministra spraw wewnętrznych[1]. Gdy chorującego Fishera zastąpił na czele rządu Billy Hughes, Archibald nie został wybrany przez klub parlamentarny w skład jego pierwszego gabinetu[1] (zgodnie z ówczesnymi zasadami ALP, osoby mające wejść do rządu wybierał klub, a premier decydował tylko o podziale stanowisk między wskazanymi mu kandydatami). W 1916 w ALP doszło do rozłamu, zaś Archibald znalazł się w grupie polityków, którzy odeszli z partii wraz z premierem Hughesem i założyli Narodową Partię Pracy (NLP). W nagrodę za lojalność Hughes powołał go do swojego drugiego gabinetu, gdzie był ministrem handlu i ceł[1]. W 1917 NLP połączyła się ze Związkową Partią Liberalną (CLP), tworząc Nacjonalistyczną Partię Australii (NPA), zaś w gabinecie z udziałem polityków z obu tych środowisk zabrakło już dla Archibalda miejsca[1].
Pozostał posłem do 1919, kiedy to nie udało mu się obronić w wyborach swego mandatu parlamentarnego. Na politycznej emeryturze prowadził krótko księgarnię, ale szybko popadł w tarapaty finansowe. Pod koniec życia mieszkał w ośrodku prowadzonym przez Armię Zbawienia[1]. Zmarł w wieku 76 lat.