William Henry McGarvey
William Henry McGarvey (w literaturze spotyka się też wersję nazwiska Mac Garvey[1]) (ur. 27 lutego 1843 w Huntingdon w Kanadzie[2], zm. w listopadzie 1914) – kanadyjski magnat biznesowy, przedsiębiorca i polityk. McGarvey jest najbardziej znany ze swoich dokonań biznesowych w Galicji, gdzie prowadził odnoszącą sukcesy firmę naftową. McGarvey był jednym z najbardziej utytułowanych „zagranicznych wiertaczy” Petrolii, stając się multimilionerem, zanim wybuch I wojny światowej zniszczył jego biznes[3].
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1843 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1914 |
| Zawód, zajęcie |
wiertacz, przedsiębiorca |
| Małżeństwo |
Helena Wesołowska |
Życiorys edytuj
William Henry McGarvey urodził się w rodzinie pochodzenia irlandzkiego jako syn Edwarda i Sarah McGarveyów[4]. William w roku 1857 został wiertaczem w kopalni ropy naftowej w kanadyjskim Wyoming, a od 1860 był właścicielem zakładu wydobywającego ropę w miejscowości Petrolia, której został pierwszym burmistrzem w 1875[2]. Jeszcze w Kanadzie ożenił się z Heleną Wesołowską z Mount Clemens, Michigan, córką polskiego emigranta wygnanego z Rosji za działalność wymierzoną w rząd carski[4].
W 1879 r. McGarvey spotkał brytyjskiego inżyniera i operatora naftowego Johna Simeona Bergheima[4]. Zwerbowali w Kanadzie grupę zawodowych wiertników naftowych i ze swoim, nowoczesnym jak na ową epokę, sprzętem do wiercenia otworów wydobywczych[2] wyjechali w 1881 do Europy, by tam poszukiwać złóż ropy naftowej[4]. Po nieudanych poszukiwaniach w północnych Niemczech w Oelheim[2], McGarvey i Bergheim w 1882 udali się do Galicji i Rumunii. Założyli tam firmę Bergheim & McGarvey w 1883 roku i wprowadzili kanadyjski sprzęt i system wiercenia na galicyjskich polach naftowych[4], umożliwiając szybszą eksplorację na wcześniej niespotykane głębokości, ponad 1000 m[5]. Kanadyjski system wiertniczy przyspieszył eksplorację złóż ropy naftowej w Galicji i ponownie otworzył pola naftowe, które uważano za wyczerpane oraz zapoczątkował rewolucję technologiczną w galicyjskich basenach naftowych. We wspólnej spółce Bergheim nie odgrywał czynnej roli, był dostarczycielem kapitału, natomiast McGarvey był organizatorem, głównym menedżerem i inżynierem działań[4].
McGarvey i Bergheim wykonali swój pierwszy udany odwiert w Wąglówce w zachodniej Galicji około 1885 roku, a do 1887 roku rozpoczęli budowę rafinerii w Gliniku Mariampolskim. W ciągu następnych dziesięciu lat McGarvey i Bergheim wykonali 370 odwiertów o łącznej głębokości 100 000 metrów. W latach 90. XIX wieku para nabyła prawa do minerałów w całej prowincji, a 4 lipca 1895 r. McGarvey i Bergheim zreorganizowali swoją firmę w spółkę akcyjną o nazwie Galizische-Karpathen Petroleum Aktien-Gesellschaft (GKPAG). Siedziba firmy znajdowała się w Wiedniu, z kapitałem 10 milionów koron. W pierwszym roku działalności firma wyprodukowała prawie 35 milionów kilogramów ropy naftowej i do końca stulecia zatrudniała około 2400 pracowników. McGarvey został menedżerem i prezesem zarządu, spędzając większość czasu w Wiedniu, zarządzając firmą. Sukces McGarveya uczynił go multimilionerem, a on i jego żona często spotykali się z europejskimi arystokratami. W 1905 roku zorganizował dużą rafinerię "Apollo" pod Wiedniem i koncern naftowy OPIAG[6].
W 1908 roku cesarz Franciszek Józef uhonorował McGarveya podczas ceremonii w wiedeńskim pałacu cesarskim za sprowadzenie kanadyjskiego systemu wiertniczego do Galicji, otwarcie austriackich pól naftowych i uczynienie imperium eksporterem netto ropy[7].
Przypisy edytuj
- ↑ np. w Wacięga 2016, s. 143
- ↑ a b c d Wacięga 2016, s. 143
- ↑ Christina Burr: Canada's Victorian Oil Town : the Transformation of Petrolia from Resource Town into a Victorian Community. Montreal: McGill-Queen's University Press, 2014, s. 151. ISBN 978-0-7735-7590-5.
- ↑ a b c d e f Piotr Franaszek, Paweł Grata, Anna Kozicka-Kołaczkowska, Mariusz Ruszel, Grzegorz Zamoyski: Ignacy Łukasiewicz: Prometeusz na ludzką miarę. Warszawa: PIW, 2021, s. 161. ISBN 978-83-8196-351-0.
- ↑ Wacięga 2016, s. 144
- ↑ Piotr Franaszek, Paweł Grata, Anna Kozicka-Kołaczkowska, Mariusz Ruszel, Grzegorz Zamoyski: Ignacy Łukasiewicz: Prometeusz na ludzką miarę. Warszawa: PIW, 2021, s. 162. ISBN 978-83-8196-351-0.
- ↑ Gary May: Hard oiler! : the story of canadians' quest for oil at home and abroad. Toronto: Dundurn, 1998, s. 143-144. ISBN 978-1-4597-1312-3.
Bibliografia edytuj
- Piotr Franaszek, Paweł Grata, Anna Kozicka-Kołaczkowska, Mariusz Ruszel, Grzegorz Zamoyski: Ignacy Łukasiewicz: Prometeusz na ludzką miarę. Warszawa: PIW, 2021, s. 160-163. ISBN 978-83-8196-351-0.
- Wacięga S., 2016: Galicyjscy pionierzy przemysłu naftowego w II połowie XIX wieku. Czasopismo Małopolska. Regiony - Regionalizmy - Małe Ojczyzny, t. XVIII, s. 127-159.