Wilsonka mała

Wilsonka mała
	Cardellina pusilla
	(A. Wilson, 1811)
	; Dorosły samiec
	; Samica
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	lasówki
Rodzaj	Cardellina
Gatunek	wilsonka mała
Synonimy
	Muscicapa pusilla A. Wilson, 1811; Wilsonia pusilla (A. Wilson, 1811);
	Muscicapa pusilla A. Wilson, 1811; Wilsonia pusilla (A. Wilson, 1811);
Podgatunki
	C. p. pileolata (Pallas, 1811); C. p. chryseola (Ridgway, 1902); C. p. pusilla (A. Wilson, 1811);
	C. p. pileolata (Pallas, 1811); C. p. chryseola (Ridgway, 1902); C. p. pusilla (A. Wilson, 1811);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; w sezonie lęgowym zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wilsonka mała^[4] (Cardellina pusilla) – gatunek małego, wędrownego ptaka z rodziny lasówek (Parulidae). Występuje wyłącznie w Ameryce Północnej. Nie jest zagrożony.

Systematyka edytuj

Wyróżniono trzy podgatunki C. pusilla^[5]^[2]:

wilsonka górska^[4] (C. pusilla pileolata) – Alaska, zachodnio-środkowa Kanada i wewnętrzna część zachodnich USA.
C. pusilla chryseola – wybrzeża południowo-zachodniej Kanady i zachodnich USA.
wilsonka mała^[4] (C. pusilla pusilla) – środkowa i południowa Kanada, północno-wschodnie USA.

Morfologia edytuj

Długość ciała 11–12,5 cm. Czarna „czapka”, żółte czoło i brew. Wierzch ciała oliwkowozielony, spód żółty. Tęczówki ciemne. Samice oraz młode z wierzchu oliwkowozielone; czoło oraz brew żółte; brak czarnej czapki; spód żółty.

Zasięg, środowisko edytuj

Wilgotne zarośla wzdłuż zadrzewionych strumieni w Kanadzie i USA (w tym na Alasce). Zimę spędza w Meksyku, Ameryce Centralnej i skrajnie południowych USA (skrajnie południowy Teksas i wybrzeże Zatoki Meksykańskiej)^[2].

Ekologia edytuj

Często wykonuje okrężne ruchy ogonem i potrząsa skrzydłami jak mysikrólik. Żeruje nisko. Żywi się głównie owadami i ich larwami, czasem zjada pająki i jagody. Na zimowiskach niekiedy spożywa ciałka odżywcze wytwarzane na ogonkach liściowych cekropki^[6] oraz pije spadź wytwarzaną przez czerwce^[7].

Wyprowadza zwykle 1 lęg w roku^[6], czasami 2^[7]. Gniazdo buduje samica, przeważnie na ziemi, ukryte w mchu lub turzycach, często u podstawy młodego drzewka, krzewu czy gęstej kępki traw. Ptaki z wybrzeży Kalifornii budują swe gniazda w krzewach lub winoroślach do 0,9 m nad ziemią^[6] (maksymalnie 1,5 m^[7]). W zniesieniu 4–6 jaj, niekiedy 2–7. Wysiadywaniem zajmuje się wyłącznie samica przez 10–13 dni. W gniazdach tego gatunku regularnie składają jaja starzyki. Pisklęta są karmione przez oboje rodziców. Młode opuszczają gniazdo po około 8–13 dniach od wyklucia^[6].

Status edytuj

IUCN uznaje wilsonkę kanadyjską za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020)^[3]. Organizacja Partners in Flight szacuje liczebność populacji na 60 milionów dorosłych osobników^[7]. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy^[3]^[7].

Przypisy edytuj

↑ Cardellina pusilla, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Wilson's Warbler (Wilsonia pusilla). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-10)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Cardellina pusilla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-24].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Wilson's Warbler. [w:] Audubon Guide to North American Birds [on-line]. National Audubon Society. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wilson's Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).

Bibliografia edytuj

Wiesław Dudziński, Marek Keller, Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Multico, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Linki zewnętrzne edytuj

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Cardellina pusilla, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] Wilson's Warbler (Wilsonia pusilla). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2013-04-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-10)]. (ang.).

[iucn-3] Cardellina pusilla, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Parulidae Wetmore, Friedmann, Lincoln, Miller,AH, Peters,JL, van Rossem, Van Tyne & Zimmer,JT, 1947 (1831) - lasówki - New World wood warblers (wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-01-24].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World warblers, mitrospingid tanagers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-01-24]. (ang.).

[audubon-6] Wilson's Warbler. [w:] Audubon Guide to North American Birds [on-line]. National Audubon Society. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).

[aablh-7] Wilson's Warbler Life History. [w:] All About Birds [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. [dostęp 2021-01-24]. (ang.).

[4]

[1]

[2]

[3]

[5]

[6]

[7]