Winblastyna

związek chemiczny

Winblastyna (łac. vinblastinum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, otrzymany z barwinka różowego, lek stosowany w leczeniu nowotworów złośliwych, o działaniu cytostatycznym.

Winblastyna
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C46H58N4O9

Masa molowa

810,97 g/mol

Identyfikacja
Numer CAS

865-21-4

PubChem

13342

DrugBank

DB00570

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

L01CA01

Stosowanie w ciąży

kategoria D[3]

Mechanizm działania

edytuj

Alkaloid naturalny uzyskiwany z barwinka różowego[5]. Winblastyna wiąże się z tubuliną, co poprzez zahamowanie powstawania mikrotubul, prowadzi do zaburzeń powstawania wrzeciona podziałowego i w efekcie zatrzymanie mitozy z fazie metafazy[5].

Metabolizm winblastyny przebiega trójfazowo w wątrobie, z następującymi okresami półtrwania I faza 2–6 minut, II faza 53–98 minut oraz III faza 20–24 godzin[5].

Zastosowanie

edytuj

Wskazania rejestracyjne w Polsce

edytuj

Chłoniak Hodgkina (ziarnica złośliwa), wszystkie histopatologiczne podtypy i stadia kliniczne chłoniaków nieziarniczych, przewlekłe białaczki limfatyczne, rak jądra. Niekiedy stosuje się w innych nowotworach nieoperacyjnych, ale reagują one na leczenie winblastyną rzadziej niż nowotwory wymienione powyżej[4].

Wskazania rejestracyjne w USA

edytuj

Nowotwory dobrze odpowiadające na leczenie

edytuj

Chłoniak Hodgkina w stadium III i IV (według klasyfikacji z Rye w modyfikacji z Ann Arbor), chłoniak histiocytarny, chłoniak z małych limfocytów, ziarniniak grzybiasty (zaawansowane stadia), rozsiany rak jądra, mięsak Kaposiego, histiocytoza z komórek Langerhansa[6].

Nowotwory słabo odpowiadające na leczenie

edytuj

Rak kosmówki oporny na leczenie oraz rak gruczołu sutkowego nie reagujący na optymalne leczenie chirurgiczne endokrynologiczne oraz hormonalne[6].

Działania niepożądane

edytuj

Winblastyna może powodować następujące działania niepożądane u ponad 1% pacjentów: leukopenia, łysienie oraz zaparcie[4].

Dawkowanie

edytuj

Winblastynę podaje się wyłącznie dożylnie, po wynaczynieniu może nastąpić martwica okolicznych tkanek[4].

Przypisy

edytuj
  1. David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s. 3-518, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
  2. Vinblastine Sulfate SC-201447. Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2019-11-18]. (ang.).
  3. Drugs and Supplements Vinblastine (Intravenous Route). Mayo Foundation for Medical Education and Research, 2019-06-01. [dostęp 2019-11-18]. (ang.).
  4. a b c d Vinblastin – Richter, 5 mg, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań – Charakterystyka Produktu Leczniczego. Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Rejestr Produktów Leczniczych. [dostęp 2019-11-18].
  5. a b c d   Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii online. Medical Tribune Polska. [dostęp 2019-11-18].
  6. a b VinBLAStine Sulfate for Injection USP. Agencja Żywności i Leków. [dostęp 2019-11-18]. (ang.).