Wissarion Szebalin

radziecki kompozytor

Wissarion Jakowlewicz Szebalin (ros. Виссарио́н Я́ковлевич Шебали́н; ur. 29 maja?/11 czerwca 1902 w Omsku, zm. 28 maja 1963 w Moskwie) – kompozytor, pedagog i dyrygent radziecki.

Wissarion Szebalin
Виссарио́н Я́ковлевич Шебали́н
ilustracja
Imię i nazwisko

Wissarion Jakowlewicz Szebalin

Data i miejsce urodzenia

11 czerwca 1902
Omsk

Pochodzenie

rosyjskie

Data i miejsce śmierci

28 maja 1963
Moskwa

Przyczyna śmierci

udar mózgu

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pedagog, dyrygent

Odznaczenia
Nagroda Stalinowska Nagroda Stalinowska Ludowy Artysta RFSRR
Order Lenina Order Czerwonego Sztandaru Pracy
podpis

Życiorys edytuj

Rodzice jego byli nauczycielami. Naukę muzyki rozpoczął w klasie fortepianu szkoły Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego w Omsku. Po ukończeniu gimnazjum w 1919 roku rozpoczął studia na wydziale agronomicznym Akademii Rolniczej w Omsku. W roku 1921 stworzył pierwszą znaczącą kompozycję – Scherzo na wielką orkiestrę. W latach 1921–1923 studiował w szkole muzycznej w Omsku. W wieku 20 lat pojechał do Moskwy, aby przedstawić swoje kompozycje Reinholdowi Glière i Nikołajowi Miaskowskiemu. Ukończył Konserwatorium Moskiewskie w klasie kompozycji Nikołaja Miaskowskiego.

W roku 1935 został wykładowcą kompozycji w moskiewskiej szkole muzycznej im. Gniesinych. W latach 1942–1948 był rektorem Konserwatorium Moskiewskiego. Wśród jego uczniów byli wybitni kompozytorzy, m.in. Sofija Gubajdulina, Aleksandra Pachmutowa, Edison Denisow.

Był zaprzyjaźniony z Dmitrijem Szostakowiczem, który dedykował mu swój II Kwartet smyczkowy. W roku 1948 stał się celem ataku ze strony zwolenników socrealizmu.

Odznaczony dwukrotnie Nagrodą Stalinowską I stopnia (w 1943 za Kwartet Słowiański i w 1947 za kantatę Moskwa), a także Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy (1944) i Orderem Lenina (1946)[1]. W 1947 roku otrzymał tytuł Ludowego Artysty RFSRR[2].

W roku 1953 miał wylew krwi do mózgu, powtórnie w roku 1959, co spowodowało trudności w mówieniu. Pomimo tego ukończył swoją V symfonię.

Został pochowany na Cmentarzu Nowodziewiczym w Moskwie[3].

Twórczość edytuj

Twórczość Szebalina obejmuje opery, symfonie, kwartety smyczkowe oraz muzykę filmową. W roku 1957 skomponował operę Poskromienie złośnicy według Szekspira. Dokończył operę Jarmark soroczyński Modesta Musorgskiego i Pas de deux z baletu Piotra Czajkowskiego Jezioro łabędzie.

Przypisy edytuj

  1. Who’s who in the USSR 1961/62. New York: Scarecrow Press, 1962, s. 683.
  2. Краткая Российская энциклопедия. T. Том 3. Р–Я. Москва: Оникс 21 век, 2003, s. 773.
  3. Новодевичье кладбище. Шебалин Виссарион Яковлевич (1902-1963)

Bibliografia edytuj

  • Шебалин В. Я. Жизнь и творчество. М., Молодая гвардия. 2002.