Witold Poinc (kapitan żeglugi wielkiej)
Witold Zygmunt Poinc (ur. 2 maja 1908 w Kamiennej, zm. 18 września 1982[1] w Gdyni[2]) – polski kapitan żeglugi wielkiej, współtwórca Polskiego Ratownictwa Okrętowego.
| Data i miejsce urodzenia |
2 maja 1908 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
18 września 1982 |
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
             
| |
Życiorys
edytujUrodzony w Kamiennej jako syn Juliana, maszynisty kolejowego. Po wybuchu I wojny światowej, razem rodziną został przesiedlony w głąb Rosji. W czasie rewolucji październikowej wrócili do Polski, zamieszkali w Ząbkowicach k. Sosnowca, gdzie Witold ukończył szkołę powszechną. Od 1921 uczęszczał do Gimnazjum im. B. Prusa w Sosnowcu, następnie w 1927 podjął naukę w Szkole Morskiej w Tczewie, którą ukończył w 1930 (wówczas był to już Wydział Nawigacyjny Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni)[3]. Po ukończeniu szkoły i odbyciu szkolenia w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu[4], zwolniony do rezerwy w styczniu 1932 rozpoczął pracę jako oficer pokładowy w Polsko-Brytyjskim Towarzystwie Okrętowym Polbryt[1]. W 1934 przeszedł do Żeglugi Polskiej, został II oficerem na s/s „Katowice”[3] i ukończył kurs radiotelegrafisty[1]. W latach 1935–1938 pływał jako I oficer i radiotelegrafista. W październiku 1938 uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej. Wiosną 1939 został pilotem w gdyńskim porcie.
W czasie kampanii wrześniowej 1939 dowodził plutonem marynarzy w I Batalionie Kadry Floty broniąc Gdyni i Oksywia, za co został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po walkach trafił do niewoli. Przebywał w obozach jenieckich: Oflag II A Prenzlau, Oflag II E Neubrandenburg, Oflag II D Gross-Born, Stalag X B Sandbostel[3].
Po wyzwoleniu z obozu jenieckiego w 1945 trafił do Polskiej Marynarki Handlowej w Wielkiej Brytanii. W 1946 wrócił do Polski i został zastępcą kierownika Wydziału Holowniczo-Ratowniczego Żeglugi Polskiej S.A., zajmującego się oczyszczaniem portów i red z wraków pozostałych po działaniach wojennych. W 1951 wydział przekształcono w przedsiębiorstwo Polskie Ratownictwo Okrętowe. Witold Poinc został w nim dyrektorem ds. technicznych i kierował wydobyciem ponad 200 wraków (30 z nich przywrócono do służby), w tym Gneisenau, blokującego wejście do gdyńskiego portu[4]. Tworząc pierwsze polskie przedsiębiorstwo wydobywające wraki W. Poinc korzystał z doświadczeń firm duńskich i radzieckich, ale opracował też nowatorskie metody, za co otrzymał nagrody państwowe[2].
Od stycznia 1958 przez 10 lat był kapitanem portu w Gdyni. W 1968 przeniesiony został do Urzędu Morskiego w Gdyni, gdzie do 1973 był zastępcą dyrektora do spraw awaryjności we flocie[1].
W latach 60. XX wieku w Państwowej Szkole Morskiej wykładał wiedzę morską i ratownictwo morskie[2][1]. Był autorem podręczników „Ratowanie życia i mienia” (1966) i „Wydobywanie zatopionych statków” (1970)[3]. Na emeryturę przeszedł w 1975.
Zmarł w Gdyni, pochowany w nowej alei zasłużonych na cmentarzu Witomińskim (kwatera 26-38-8)[5].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Order Sztandaru Pracy I klasy (1969)
- Order Sztandaru Pracy II klasy (22 lipca 1951)[6]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1968)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 lipca 1954)[7]
- Krzyż Walecznych (1946)
- Srebrny Krzyż Zasługi (21 września 1950)[8]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (15 marca 1955)[9]
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945 (1967)
- Medal „Za zasługi dla obronności kraju” (1966)
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1964)
- Odznaka Grunwaldzka (1967)
- Złota Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza” (1956)
- Srebrna Odznaka „Racjonalizator Produkcji” (1950)
- Odznaka honorowa „Za zasługi dla Gdańska” (1960)
- Odznaka honorowa „Zasłużony Ziemi Gdańskiej” (1960)
Źródło:[10].
Nagrody
edytuj- Nagroda Państwowa II stopnia za zastosowanie po raz pierwszy w Polsce metody wydobywania wraków przy pomocy pontonów cylindrowych (1952)[11]
- Nagroda Państwowa II stopnia (zespołowa) za nową metodę odmulania statków na dużej głębokości (1953)[12]
Upamiętnienie
edytujOd 1987 był patronem, już nieistniejącej, Szkoły Podstawowej Nr 22 w Gdańsku[13]. Imieniem Witolda Poinca nazwano zbudowany w 1996 statek PRO MS Kapitan Poinc oraz ulicę w Gdańsku[14].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Patroni ulic. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Gdyni. [dostęp 2016-08-23].
- ↑ a b c Legendarne postacie. Gdynia turystycznie. [dostęp 2016-08-23].
- ↑ a b c d Małgorzata Sokołowska, Joanna Stasiak: TCZEWIACY. Słownik biograficzny absolwentów Szkoły Morskiej w Tczewie 1922–1930. Gdynia: Uniwersytet Morski, 2021, s. 298–301. ISBN 83-7421-394-9. [dostęp 2024-07-30].
- ↑ a b Kapitan Witold Poinc – legenda Polskiego Ratownictwa Okrętowego. „Kurier Morski”, 2013-07-28. samorząd Miasta Gdyni.
- ↑ Cmentarze Komunalne w Gdyni [online], gdynia.grobonet.com [dostęp 2024-07-30].
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 74, poz. 973 „za zasługi położone dla Narodu i Państwa w dziedzinie żeglugi”.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 100, poz. 1251 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie żeglugi”.
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 104, poz. 1301 „za zasługi w pracy zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 104, poz. 1411 - Uchwała Rady Państwa z dnia 15 marca 1955 r. nr 0/401 - na wniosek Ministra Żeglugi.
- ↑ SP 22: Kpt. ż. w. Witold Poinc. [dostęp 2016-08-23].
- ↑ Uchwała Prezydium Rządu w sprawie przyznania nagród za osiągnięcia w dziedzinie nauki, postępu technicznego, literatury i sztuki za rok 1952. „Trybuna Ludu”. Rok V, Nr 203 (1265), s. 6, 23 lipca 1952. Warszawa: KC PZPR. [dostęp 2024-07-30].
- ↑ W trosce o wszechstronny rozwój kultury narodowej. Przyznanie Nagród Państwowych za r. 1953. Uchwała Prezydium Rządu. „Życie Warszawy”. Rok X, Nr 173 (3037), s. 4, 22 lipca 1953. Warszawa: Instytut Prasy „Czytelnik”. [dostęp 2024-07-30].
- ↑ Morska szkoła podstawowa. Na zawsze z Bałtykiem. „Dziennik Bałtycki”. Rok LIII, Nr 130 (15986), s. 11, 6 czerwca 1997. Gdańsk: „Prasa Bałtycka” Sp. z o.o.. ISSN 0137-9062. [dostęp 2024-07-30].
- ↑ Kody pocztowe. [dostęp 2016-08-23].