Wlastimil Hofman
Wlastimil Hofman, właśc. Vlastimil Hofmann (ur. 27 kwietnia 1881 w Karlinie, zm. 6 marca 1970 w Szklarskiej Porębie) – polski malarz, przedstawiciel symbolizmu.
| ||
.JPG)
| ||
| Data i miejsce urodzenia | 27 kwietnia 1881 Karlín | |
| Data i miejsce śmierci | 6 marca 1970 Szklarska Poręba | |
| Dziedzina sztuki | malarstwo | |
| Epoka | symbolizm | |
| Odznaczenia | ||
    
| ||
ŻyciorysEdytuj
Był najmłodszym z szóstki dzieci Czecha Ferdynanda Hofmana i Polki Teofili z d. Muzyka. W 1889 roku rodzina przeniosła się do Krakowa, gdzie Wlastimil uczęszczał do szkoły św. Barbary i gimnazjum im. Jana III Sobieskiego. W 1896 roku rozpoczął studia w Szkole Sztuk Pięknych u Jacka Malczewskiego, Leona Wyczółkowskiego i Jana Stanisławskiego. W latach 1899–1901 studiował w École des beaux-arts w Paryżu pod kierunkiem Jean-Léona Gérôme’a. Od 1902 roku zaczął wystawiać swoje prace. Od 1904 należał do Towarzystwa Artystów Czeskich „Mánes” i Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”. W 1905 roku powstała Spowiedź, która wystawiona w 1906 roku w warszawskiej Zachęcie przyniosła mu sławę. W 1907 jako pierwszy Polak otrzymał nominację na członka wiedeńskiej Galerii Secesji. W latach 1914–1920 mieszkał w Pradze i Paryżu, po czym wrócił do Krakowa. W 1921 zbudował dom i pracownię przy ul. Spadzistej w Krakowie. W 1923 roku został członkiem ugrupowania „Sztuka Rodzima” głoszącego konserwatywny program artystyczny.
Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 przebywał wraz z żoną w pałacu w Pomorzanach, gdzie stacjonował szwadron polskiego 20 Pułku Ułanów im. Króla Jana III Sobieskiego, który 20 września został otoczony i wzięty do niewoli przez wojska sowieckie. Hofman portretował wówczas żołnierzy na niewielkich kartonikach. Portreciki miały być wysłane do rodzin, a jednym z portretowanych był Zdzisław Peszkowski, który pomagając skarbnikowi dywizjonu w rozdzielaniu pieniędzy pomiędzy żołnierzy i ukrywając znaczną ich część, po dostaniu się do niewoli postanowił przekazać je Hofmanowi, aby nie dostały się w ręce władz sowieckich[1]. Następnie Hofman przeżył tułaczkę przez Wołyń do Stambułu, Hajfy, Tel Awiw-Jafy, Jerozolimy. Tam spotkał po latach ponownie Peszkowskiego, wyznając mu, iż ofiarowane mu w 1940 pieniądze uratowały Hofmanom życie, gdy aresztowani w Moskwie odzyskali wolność i mogli wykupić podróż do Polski.
W 1942 roku wydał tomik wierszy Przez ciernie do Wolności. Do Krakowa powrócił w czerwcu 1946 roku, ale już w 1947 roku wyjechał do Szklarskiej Poręby, gdzie zamieszkał w skromnym domku („Wlastmilówka”). Po II wojnie światowej Hofman stał się kontynuatorem bogatej tradycji wcześniejszej kolonii artystycznej w Szklarskiej Porębie. Zarabiał tam na życie malując portrety turystom i mieszkańcom. Wówczas powstały liczne obrazy o tematyce religijnej dla kościoła parafialnego w Szklarskiej Porębie, w tym: Czterej Ewangeliści, Droga Różańcowa, Droga Krzyżowa, Adoracja Dzieciątka.
W 1962 w Zachęcie miała miejsce wystawa monograficzna artysty[2].
Zmarł 6 marca 1970 roku, dokładnie dwa lata po śmierci ukochanej żony Ady, z którą zalegalizował swój związek w 1919 roku. Ich ciała zostały pochowane we wspólnym grobie na cmentarzu komunalnym.
W Szklarskiej Porębie (Dolnej) znajduje się małe muzeum poświęcone twórczości Wlastimila Hofmana (tzw. Wlastimilówka), Szkoła Podstawowa nr 5 w Szklarskiej Porębie nosi jego imię, dzieła malarza można oglądać w kościele parafialnym pw. Bożego Ciała przy ul. Franciszkańskiej.
TwórczośćEdytuj
Istotny wpływ na twórczość Wlastimila Hofmana miała symbolistyczna sztuka Jacka Malczewskiego, z którym przyjaźnił się do jego śmierci. Hofman uznawany jest za za kontynuatora zapoczątkowanej przez Malczewskiego linii symboliczno-alegorycznej w malarstwie. Malował też sceny o tematyce religijnej, antycznej, baśniowej i fantastycznej. Był również autorem scen rodzajowych z życia górali i wizerunków chłopów, w których akcentował folklor i dekoracyjność strojów[3].
Wybrana twórczość:
Ordery i odznaczeniaEdytuj
- Złoty Medal za zasługi na polu sztuki (1929)
- Złoty Krzyż Zasługi (1933)
- Krzyż Oficerski Odrodzenia Polski (1937)[4]
- Order Białego Lwa (Czechosłowacja, 1948)
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1953)[5]
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1961)
Nagrody i wyróżnieniaEdytuj
- W 1907 jako pierwszy z Polaków otrzymuje nominację na członka Wienner Secession Galerie.
- W 1921 jako drugi Polak (po Oldze Boznańskiej) zostaje członkiem Société nationale des beaux-arts w Paryżu.
- W 1929 został uhonorowany Złotym Medalem za zasługi na polu sztuki i Złotym Medalem na Powszechnej Wystawie Krajowej w Poznaniu.
PrzypisyEdytuj
- ↑ Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 7–8. ISBN 83-85015-66-3.
- ↑ Wystawa malarstwa Wlastimila Hofmana : Warszawa, "Zachęta", Plac Małachowskiego 3. Warszawa: Centralne Biuro Wystaw Artystycznych.; Związek Polskich Artystów Plastyków., 1962, s. 20. OCLC 750810972.
- ↑ Kultura polska: Vlastimil Hofman.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410
- ↑ M.P. z 1953 r. nr 93, poz. 1254
BibliografiaEdytuj
- Wlastimil Hofman. Wystawa malarstwa i rysunku, Wrocławskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, Wrocław 1967
- I. Huml, Hofmanowe malowanie, Art & Business. Polska Sztuka i Antyki, nr 1-2, 2004