Wołodymyr Czechiwski

Wołodymyr Musijowycz Czechiwski (ukr. Володимир Мусійович Чехівський; ur. 7 lipca?/19 lipca 1876 w Horochowatce w powiecie kijowskim guberni kijowskiej, zm. 3 listopada 1937 na uroczysku Sandarmoch) – ukraiński działacz społeczny i polityczny, premier Ukraińskiej Republiki Ludowej, teolog, jeden z założycieli Ukraińskiej Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej.

Wołodymyr Czechiwski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 lipca 1876
Horochowatka[1] k. Kijowa

Data i miejsce śmierci

3 listopada 1937
uroczysko Sandarmoch

premier Ukraińskiej Republiki Ludowej
Okres

od 26 grudnia 1918
do 13 lutego 1919

Przynależność polityczna

Ukraińska Socjal-Demokratyczna Partia Robotnicza

Poprzednik

Serhij Herbel

Następca

Serhij Ostapenko

minister spraw zagranicznych Ukraińskiej Republiki Ludowej
Okres

od 26 grudnia 1918
do 13 lutego 1919

Poprzednik

Gieorgij Afanasjew (Hetmanat)

Następca

Kost Macijewycz

Wołodymyr Czechiwski na monecie Ukrainy

Życiorys

edytuj

Syn duchownego prawosławnego. W 1900 ukończył Kijowską Akademię Duchowną, w latach 1901–1904 pracował jako pomocnik inspektora seminarium duchownego w Kamieńcu Podolskim, 1904–1905 uczył w seminarium w Kijowie. Magister teologii. W latach 1902–1904 należał do Ukraińskiej Partii Rewolucyjnej, od 1904 do stycznia 1919 – do Ukraińskiej Socjal-Demokratycznej Partii Robotniczej.

Za udział w rewolucji 1905 roku został zesłany na rok do Wołogdy. Po powrocie z zesłania w 1907 zamieszkał w Odessie, gdzie przebywał do 1917. Po rewolucji lutowej i obaleniu caratu powrócił w 1917 do Kijowa i został członkiem Ukraińskiej Centralnej Rady. Od kwietnia 1918 dyrektor departamentu wyznań religijnych w ministerstwie oświaty rządu Ukraińskiej Republiki Ludowej, za Hetmanatu kontynuował pracę jako dyrektor departamentu ogólnego w ministerstwie wyznań. Działał jednocześnie politycznie w USDPR. Od początków 1918 członek Komitetu Centralnego USDPR. Jeden z inicjatorów powstania skierowanego przeciwko Pawło Skoropadskiemu i powołania Dyrektoriatu.

Od 26 grudnia 1918 do 13 lutego 1919 był premierem Ukraińskiej Republiki Ludowej, za jego rządów podpisano Akt Zjednoczenia URL i ZURL. Po odsunięciu od władzy, w związku z próbami porozumienia z bolszewikami, działał w opozycji do Symona Petlury z pozycji lewicowych.

Po zajęciu w 1920 Ukrainy przez Armię Czerwoną pozostał w USRR. Początkowo zwolennik narodowego komunizmu, działał w niezależnej Ukraińskiej Partii Komunistycznej, do jej rozwiązania przez władze sowieckie. Jeden ze współorganizatorów Ukraińskiej Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej, doradca metropolity Wasyla i działacz Cerkwi. Zwolennik socjalizmu chrześcijańskiego. Jednocześnie pracował w wydziale historyczno-filozoficznym Wszechukraińskiej Akademii Nauk i był wykładowcą uczelni kijowskich (politechniki i akademii medycznej).

Został aresztowany przez OGPU 29 lipca 1929 w sprawie tzw. Związku Wyzwolenia Ukrainy (ukr. Спілка Визволення Україниmistyfikacja OGPU), w procesie pokazowym 19 kwietnia 1930 skazany na 10 lat więzienia. Karę odbywał początkowo w politizolatorach, a od 1935 w łagrze SŁON na Wyspach Sołowieckich. W 1936 wyrok przedłużono do 20 lat. 9 października 1937 „trójka specjalna” NKWD obwodu leningradzkiego RFSRR skazała jednym wyrokiem listę 1116 więźniów Sołowek na śmierć. Na liście znajdowało się nazwisko Czechowskiego. Rozstrzelany 3 listopada 1937 razem z Łesiem Kurbasem, Mykołą Kuliszem, Ołeksą Slisarenką, Mykołą Zerowem, Myrosławem Irczanem, Pawło Fyłypowyczem i in. w masowej egzekucji ukraińskich twórców i działaczy społecznych na uroczysku Sandarmoch w Karelii.

Przypisy

edytuj
  1. Horochowatka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 578.

Bibliografia

edytuj