Wołodymyr Kosyk (ukr. Володимир Косик; ur. 26 listopada 1924 w Wacowicach k. Drohobycza, zm. 12 czerwca 2017 we Francji[1]) – ukraiński historyk. Zajmował się problematyką sowieckich obozów koncentracyjnych[2] oraz dziejami Ukrainy w okresie II wojny światowej.

Życiorys edytuj

Urodzony w rodzinie chłopskiej. W Drohobyczu ukończył szkołę średnią. Pod koniec wojny został wywieziony do wschodniej części III Rzeszy. W 1946 roku z radzieckiej strefy okupacyjnej przedostał się do zachodnich Niemiec. Studiował w Monachium i Sorbonie, gdzie się doktoryzował. Należał do Stowarzyszenia Ukraińskiej Młodzieży i do OUN-B[3]. Wykładał na Wolnym Uniwersytecie Ukraińskim w Monachium, a później także na Sorbonie (z czasem na uniwersytecie Paryż-3), gdzie był wykładowcą historii Ukrainy. Po uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę w 1991 roku pracował na uniwersytetach w Kijowie, Iwano-Frankiwsku, Tarnopolu, Lwowie i Drohobyczu. Jest honorowym dyrektorem Centrum Badań Ruchu Wyzwoleńczego we Lwowie[3]. W 1957 roku przewodniczył misji Antybolszewickiego Bloku Narodów na Tajwanie[3].

Przez niektórych badaczy krytykowany za bezkrytyczny stosunek[4] do OUN i UPA[5][6][7]. Per A. Rudling krytykuje W. Kosyka za, jego zdaniem, bezpodstawne utrzymywanie, że przywódca SA Viktor Lutze został zabity przez UPA[8]. Sprawa ta budzi do dzisiaj kontrowersje. Rudling zarzuca także Kosykowi pomijanie tematu zbrodni UPA na Polakach[9] oraz proniemieckiej deklaracji z aktu 30 czerwca[10]. Podobny zarzut stawiają K.Berkhoff i M.Carynnyk, wskazując także na inne przeoczenie Kosyka[11]. Marek Jasiak[12] oraz Krzysztof Łada[13] odrzucają tezę Kosyka, jakoby przyczyną „konfliktu polsko-ukraińskiego” było „niszczenie Ukraińców” przez polskie podziemie, początkowo w regionach Hrubieszowa, Włodawy i Chełma w latach 1942–1943, a następnie od sierpnia-września 1943 r. na terenie Wołynia i Galicji.

Publikacje edytuj

  • Симон Петлюра: збірник студійно-наукової конференції в Парижі (травень 1976 року): статті, замітки, матеріали (praca pod red. W Kosyka), Paryż-Monachium, 1980;
  • La politique de la France à l’égard de l’Ukraine, Publications de la Sorbonne, Paryż, 1981;
  • Entwicklungsphasen des Konzentrationslagersystems in der UdSSR (tłum. Lidia Kaszurowskyj Kriukow) – Monachium, 1981;
  • Das Dritte Reich und die ukrainische Frage: Dokumente 1934 – 1944, Monachium, 1985;
  • L’ Allemagne national-socialiste et l’Ukraine, Paryż, 1986;
  • Україна й Німеччина в Другій світовій війні (tłum. Roman Osadczuk), Lwów, 1993;
  • Німецька шкільна політика в Райхскомісаріяті Україна (1941-1944), 1994.
  • Симон Петлюра (tłum. J. Krawiec), Lwów, 2000;
  • Україна в Другій Світовій війні у документах. Збірник німецьких архівних матеріалів (1944-1945), Lwów, 2000
  • Українці у Франції, Lwów, 2008.

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Помер відомий український історик Володимир Косик ukr.
  2. Entwicklungsphasen des Konzentrationslagersystems in der UdSSR, 1981.
  3. a b c Per A. Rudling, The OUN, the UPA and the Holocaust..., s. 56, przyp.196.
  4. David R. Marples, Heroes and Villains: Creating National History in Contemporary Ukraine, Budapeszt-Nowy Jork 2007, ISBN 978-963-7326-98-1, s. 265.
  5. Per A. Rudling, The OUN, the UPA and the Holocaust: A Study in the Manufacturing of Historical Myths, The Carl Beck Papers in Russian & East European Studies, No. 2107, November 2011, ISSN 0889-275X, s. 27.
  6. Grzegorz Rossoliński-Liebe, Celebrating Fascism and War Criminality in Edmonton: The Political Myth and Cult of Stepan Bandera in Multicultural Canada, Kakanien Revisited, December 29, 2010, s. 14 wersja elektroniczna.
  7. Wiktor Poliszczuk, „Dowody zbrodni OUN i UPA: integralny nacjonalizm ukraiński jako odmiana faszyzmu”, t. 2, Toronto 2000, ISBN 0-9685668-1-2, s. 731.
  8. Per A. Rudling, The OUN, the UPA and the Holocaust..., s. 17.
  9. Per A. Rudling, Historical representation of the wartime accounts of the activities of the OUN-UPA (Organization of Ukrainian Nationalists–Ukrainian Insurgent Army), East European Jewish Affairs, Vol. 36, No. 2, December 2006, s. 177.
  10. Пер А. Рудлінґ, Ющенків фашист: култ Бандери в Україні та Канаді, [w:] Страсті за Бандерою: статті та есеї, упоряд.: Т. С. Амар, І. Балинський, Я. Ґрицак, Ґрані-Т 2010 (Серія De profundis), ISBN 978-966-465-321-0, s. 247.
  11. Thus the Paris scholar Wolodymyr Kosyk cut the words, „The leading Ukrainian circles reject Bandera and Stets’ko”, from a 1941 report by the Nazi Security Police and security Service., [w:] Karel C. Berkhoff, Marco Carynnyk, „The Organization of Ukrainian Nationalists and Its Attitude toward Germans and Jews: Iaroslav Stets’ko’s 1941 „Zhyttiepys”, Harvard Ukrainian Studies XXIII (3/4) 1999, s. 149.
  12. M. Jasiak, Stanowisko i los Ukraińców w Generalnym Gubernatorstwie (bez Galicji) w latach okupacji niemieckiej, [w:] Polska-Ukraina: Trudne pytania. Materiały XI międzynarodowego seminarium historycznego „Stosunki polsko-ukraińskie w latach II wojny światowej” Warszawa 26–28 kwietnia 2005, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej-KARTA-Wołyński Uniwersytet Państwowy im. Łesi Ukrainki, Warszawa 2006, ISBN 83-88288-49-4, t. IV, s. 222–227.
  13. Krzysztof Łada, Creative Forgetting: Polish and Ukrainian Historiographies on the Campaign of Ethnic Cleansing against the Poles in Volhynia during World War II, [w:] Czesław Partacz, Bogusław Polak, Waldemar Handke (red.), Wołyń i Małopolska Wschodnia 1943-1944, Koszalin-Leszno 2004, ISBN 83-921389-0-2, s. 289.

Linki zewnętrzne edytuj