Woźniki (powiat grodziski)
Woźniki – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie grodziskim, w gminie Grodzisk Wielkopolski.
| wieś | |
 Klasztor Franciszkanów w Woźnikach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności |
135[2] |
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Kod pocztowy |
62-065[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PGO |
| SIMC |
0584159 |
Położenie na mapie gminy Grodzisk Wielkopolski  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu grodziskiego  | |
 52°14′43″N 16°28′09″E/52,245278 16,469167[1]
| |
Historia edytuj
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1393 roku. Wieś Wozniki położona była w 1580 roku w powiecie kościańskim województwa poznańskiego[4]. Była prawdopodobnie osadą służebną, której mieszkańcy świadczyli usługi transportowe na rzecz pobliskiego grodu kasztelańskiego w Drużyniu, o czym świadczy jej nazwa. Wieś dzieliła się wtedy na Woźniki Górne (przy klasztorze) i Woźniki Dolne, tam gdzie istnieje obecnie[5].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) Woźniki należały do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[6]. Woźniki należały do okręgu grodziskiego i stanowiły część majątku Kotowo, którego właścicielem był wówczas Maciej Mielżyński[6]. W skład majątku Kotowo wchodziły ponadto: Snowidowo oraz Borzysław. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 406 mieszkańców i 41 dymów (domostw)[6]. Pod koniec XIX wieku nadal należała do folwarku Kotowo[7]. W Woźnikach działała katolicka szkoła, a miejscowość podlegała parafii w Ptaszkowie[7]. Miejscowy kościół pełnił rolę filialnego[7]. Wówczas Woźniki liczyły 14 domostw z 258 mieszkańcami[7].
W okresie międzywojennym ostatnim właścicielem majątku był Andrzej Kurnatowski. Jego pomysł sprowadzenia ponownie franciszkanów do opuszczonego Klasztoru w Woźnikach zakończył się wówczas niepowodzeniem[8].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego[9].
Zabytki edytuj
Na północ od wsi, na zalesionym wzniesieniu pośród mokradeł, znajdują się samotne zabudowania poreformackie, należące do najcenniejszych zabytków baroku w Wielkopolsce. Kościół wybudowali w latach 1706-1723 muratorzy Jan Catenazzi i Mateusz Osiecki. Front kościoła wzorowany jest na tylnej fasadzie fary poznańskiej. Klasztor był od 1841 roku opuszczony i 11 czerwca 1978 został ponownie nadany zakonowi franciszkanów[10]. Pierwszym gospodarzem był O. Zdzisław Regulski[10]. W odtworzeniu klasztoru znacząco pomogli mieszkańcy wsi i okolicznych gmin[11].
Mieszkańcy edytuj
Z Woźnik pochodził urodzony 13 lutego 1954 w Grodzisku Wielkopolskim biskup Grzegorz Balcerek. We wsi mieszkał do dziewiątego roku życia[12].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150929
- ↑ Liczba mieszkańców
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1491 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Adolf Pawiński: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, Wielkopolska t. I. Warszawa: 1883, s. 80.
- ↑ "Klasztor i Kościół Franciszkanów w Woźnikach. Dzieje, przewodnik, roczniki woźnickie. Zespół autorów pod redakcją o. Alojzego Pańczaka, Grodzisk Wielkopolski 2021, s. 17-18, ISBN 978-83-961100-0-8
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 198-201.
- ↑ a b c d Woźniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 14.
- ↑ "Klasztor i Kościół Franciszkanów w Woźnikach. Dzieje, przewodnik, roczniki woźnickie. Zespół autorów pod redakcją o. Alojzego Pańczaka, Grodzisk Wielkopolski 2021, s. 71, ISBN 978-83-961100-0-8
- ↑ Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ a b Jacek Gawron, Dariusz Matuszewski (red.): Ojciec Zdzisław Regulski, woźnicki franciszkanin 1937-1993. Grodzisk Wielkopolski: 2016, s. 11, seria: Grodziska Biblioteczka Regionalisty. ISBN 978-83-938819-1-8.
- ↑ Jacek Gawron, Dariusz Matuszewski (red.): Ojciec Zdzisław Regulski, woźnicki franciszkanin 1937-1993. Grodzisk Wielkopolski: 2016, s. 14-25, seria: Grodziska Biblioteczka Regionalisty. ISBN 978-83-938819-1-8.
- ↑ Jacek Gawron, Dariusz Matuszewski (red.): Ojciec Zdzisław Regulski, woźnicki franciszkanin 1937-1993. Grodzisk Wielkopolski: 2016, s. 16, seria: Grodziska Biblioteczka Regionalisty. ISBN 978-83-938819-1-8.